TELEZABORRA GURE BIZIA BAINO GARRANTZITSUAGOA DENEAN
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Bikotearen arteko inkomunikazioa da obra honen abiapuntua, baina, era berean, beste hainbat esparru ukitzen ditu Guy Foissy autore senegaldarraren antzezlan honek. Hala nola, gizakion jokamoldea lanean, besteekiko harremanetan eta geure bizitzan. Foissyk egunerokotasunaren baitako tragedia eta bizipen gordinak ditu hizpide, umorea eta ironia zorrotza erabiliz. Izan ere, Foissyren irudiko, umorea da gure larritasun eta etsipenetatik askatuko gaituena. Miguel Galindok, antzezlanaren zuzendariak, idatzi du lanaren adaptazioa okasio honetarako. Obraren egitura originala mantenduz, espazioan hurbildu du, eta hainbat elementu gehitu dizkio, txantxak kasu. Foissyren obra gure artean oso ezaguna ez den arren, bere lanak Alemania eta Belgikan taularatuak izan dira. Japonian halaber, bada antzezle bat, Foissyren lanak bakarrik antzeztu ohi dituena. Senegaleko autorearen izena daraman antzoki bat ere badago.
Jon Zarata gorpuzteaz May Gorostiaga arduratu da, eta Natalia Juanok, berriz, haren emaztearen rola jokatzen du. Concha Garcia eta Fran de Eulogiok Zarata senar-emaztearen barne-pentsamenduak eta beraien irudimeneko pertsonaiak irudikatu dituzte. Jatorrizko antzezlanean, pertsonaia horiek guztiak diapositiba eta bideoen bidez agertzen ziren, aitzitik, Topok gizatasuna eman nahi izan dio, aktoreak erabiliz. Zenbait elementu berri ere sartu dute, txantxak, adibidez.
Topo Antzerki Taldea duela hamalau urte sortu zen eta Pasaian du egoitza. Bere obra ezagunenen artean «Infratonos», «Lur azpiko kaioak», «Zerbitzaria», «El Camerino» eta «Agur, Eire, agur» (Ttanttaka taldearekin elkarlanean) daude. Talde honen helburuetako bat egile ezezagunen obrak antzeztea da. Ezustekoa, esaterako. Guy Foissy gure artean ezezaguna den arren, Belgika, Alemania eta Japonian egile honen lan ugari estreinatu da.
Topok, oso harreman estua du Pasaiako Antzerki Tailerrarekin, hori baitu bere harrobi nagusia. Pasaiako Antzerki Tailerretik ikasle franko igaro dira, eta horietako batzuk aktore profesionalak dira gaur egun. Tailerrean urteetan aritu diren gazteak formazio bat jasotakoan, maila profesionalera jauzi egiteko bultzada ematen die Topok. Horixe da May, Natalia, Fran eta Concharen kasua. Ezustekorik hartu nahiz izanez gero beraz, Bergaran dago aukera. Ondotik, beste emanaldiak lotzen joango dira
Fran:
May:
Aktore bezala profesional mailan lan egiten duzuen lehen aldia da. Nolatan eman duzue jauzi hau?
Fran:
May:
Ikuskizun honek euskarazko eta gaztelaniazko bertsioak ditu. Zuetako batzuk euskaldun berriak izanik, hori ez da, ez, lan makala.
Fran:
May:
Miguel:
Donostian, ordea, euskarazko antzezlanak bultzatzearren ari dira lanean, estreinaldi gehienak eta, oro har, emankizunak ugariagoak zirelako gaztelaniaz.
Miguel:
Zein proiektu dituzue etorkizunerako?
Fran:
Miguel:
Emaztea txutxumutxu aldizkarietan babesa hartuta dago; senarra berriz, futbol partiden oligofrenian. Baina egun batean, hainbeste orduz piztuta egotearen ondorioz, plaust! kutxa ergela lehertu egingo zaie. Irensten duten zaborraren hordialdia amaituta, aparkatuta duten berezko bizitza horren bila joan eta aspaldi iraungi dela konturatuko dira. Orduan, irudimenari heltzen saiatu arren, herdoilduta daukatela ikusiko dute; isiltasuna jasanezina bilakatuko da. Elkarri ez ezik, norberaren buruari ere aurre egin beharrean daude. Alferrik da ordea; nahiz elkarri «pospolina» eta «printzea» deitzen dioten, itxura hutsa da, alarguntzeko aiherra bizia baitute biek.
Gure garaiko gaitz eta oztopoen inguruko hausnarketa ironikoa dakarkigu Guy Foissyren testuak. Zarata senar-emazteen egoerak trufagarriak badira ere, ez gaitezen engaina, bikotea errealitatetik oso gertu dago-eta. Denok ezagutzen ditugu halako kasuak (gertuago ez begiratzearren). Etsipenak jota geratzen diren gizarte honen hondakinak ditugu, XX. eta XXI. mendeetako opio dosia den telebista dosia agortu ondoren. Bitartean, besteen oinazeen aitzinean ez hunkitzeko ahalmena garatu dute.
Eszenaratzeari dagokionez, gau bateko gertakizunak erritmo egokian kateatzen dira. Motelaldirik gabe barrea giro itogarriari gailentzen zaio. May Gorostiaga eta Natalia Juanoren antzezpenak hasberrien kutsua duen arren, sinesgarria da zinez. Miguel Galindok ongi dakien bezala, ekinaren ekinez findu dezakete hori, ahots eta gorputzaren ñabardurak gehixeago landuz. Euskara txukunean mintzo dira gainera, testua eta antzezpena batera botaz, talde profesional dexentek darabilen euskara behartua baino freskoagoa gertatuz. Argien jokoak baliatuz bestalde, senar emazteen barne pentsamenduak irudikatzea lagungarri da ikusmina atxikitzeko. Aipatzekoa da halaber, Sergio Diezen eszenografia, kolore biziz josia, behartutako ikutu espresionista duena, aizkora batek astindu balitu bezala. «Ezustekoa» ikusita, arrazoi dute telebistarik ez balego askoz dibortzio gehiago egongo liratekeela diotenek
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.
Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]
Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]
"Gure herria izugarrizko irabazi-iturria da turismotik negozioa egiten dutenentzat. Bertako langileok, berriz, horren albo-kalteak jasaten ditugu: miseria eta esplotazioa", seinalatu dute mobilizazioa deitu duten Kontseilu Sozialistak eta Etxebizitza Sindikatu... [+]
Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]
Gorpuzkiak aurkitu eta lurpetik atera ahal izateko ezinbestekoa izan da Gesalaz Muniango bi bizilagunen testigantza: Lucio eta Domingo Zabalza anaiek adierazi zuten, haur zirela, hainbat pertsona lurperatu zituztela leku horretan Guesalazko haranean, herri horretako... [+]
Ukabilkadak, bultzadak, blokeoa, izotz jaurtiketak eta abar jasan behar izan dituzte Bajadika aldarrikatzailea egin duten pertsonek.
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]
Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]