WYOMING-GO ZUHAITZEAN UTZITAKO IDATZIAREN BILA
- kontagai Mikel Erramuzperen «Sorlekua utziz geroz» erreportajeak. Hilaren 30ean emanen da lehenaldikotz Alduden, mundu guztia gonbidatua dagoen kultur ekitaldi xalo baten bidez.
«non ibili zinen ikusi nahi dut, baina zuk erakutsirik –erraten nion aitari. Hastapenean ez zuen sobera nahi. Egun batean aldiz,–: noiz goaz? –esan zidan»
«Han, aitaren nagusi izanaren alaba eta haren senarrak hartu gintuzten arrantxoan. Familia kontua izan arren, pentsatu nuen bazela gai bat guztiz adierazgarria, gure txokoan mundu guztiak baduelako norbait Ameriketan. Aldude, Urepel eta Bankan»
«negua hemen pasatzen nuen, hemen hartza hil nuen eta hola. Baso baten bila ere ibili ginen, hango zuhaitz batean utzi baitzuen bere izena idatzirik»
«ederki kostata, azkenean ediren genuen zuhaitza, orduan aitak hala bota zidan: sinesten duk orain hemen egona nizela?»
«Biziki gozoak dira Wyomingtarrak, natura maite dute. Ez zaie haatik, Kaliforniakoen bizimodua batere laket»
«Mattin Goikoetxeak Renora eraman gintuen Euskal astea zela kari. Hor konturatu naiz euskaldunen artean denetarik dela, zinez kasu guztiak, euskara atxiki dutenak amerikano bilakatu gabe; beste batzuk, euskara galdu arren, beren burua euskalduntzat dutenak; baita bien artean dilindan daudenak ere, gorabehera guztiak segitzen dituzten euskal hiztunak, baina finean, Amerikanoak sentitzen direnak. Umeak ere badira, euskal jatorria ez ukanez ere, euskaraz poxi bat dakitenak»
Grabazioa egiteko kamera digital txiki bat erabili dute, pisu gutxi eta irudi kalitatea ematen duena; gisa horretan, askoz aiseago hurbildu dira jendearenganat, hala ez baitziren kamera handi batekin bezainbat kikiltzen. 8 ordu irudi ekarri baditu ere, azkenean 40 minutura moztu dute. Mikelen hitzetan,
«Elebistako Ximun Karrere eta Nicole Alixek biziki ontsa lagundu naute gidoia egiten, alderdi teknikoa bere gain hartzen eta editatzen. Nicole emazte hori, nahiz Baionan sortu, Marseille ondoan bizi den telebista ekoizlea da; herri telebisten esperientzia interesatzen zaionez, gure materiala hartu eta erreportajea berreginen du, telebista moldera egokituta, hots, laburtuz eta esatari bat sartuz telebistetan saldu ahal izateko. Gurea berriz, herriari begira egina da gehiago. Zernahi gisaz, egun hartan ETBko ordezkariren bat egotea espero dugu, zer pentsatzen duen erran diezagun»
Erreportajearen hastapenean musika klasikoa jarri dute gertaera lazgarri hura biziarazteko. Ameriketako zatia hasten delarik, girotzeko country musikari bide ematen zaio, espazio ikaragarri horien adierazle. Orobat, San Franciscon sortuak diren Etxeberri ahizpek egin zuten diskoaren kanta bat ere entzungai dago.
«Nire aita `Sorlekua utzi nuen' kanta abesten ageri da. Hain xuxen, horretaz baliatu naiz filmari izena emateko»
dokumentalean artzain dabilen mexikar bat ageri da nire aitarekin batera
Basa ehiza gerizatzeko
badute lege bipilik
egiatan zonbait ehiztatzeko
heldu gizonak begirik
eta jendeak norbaiten faltaz
mendiak goseak hilik
lege horren sustengatzaileak
gelditu dira isilik
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.
Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]
Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.
-------------------------
Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]