"EZ DA EGIA POETOK NARRADORE TXARRAK GARENIK"
- lana, «Euri kontuak» ipuin bilduma, kaleratuko du aurki Susaren eskutik. «Katuak» ipuineko protagonistak bezala, Azpeitiako Eperra tabernan jardun dugu liburuaren inguruan.
Laugarren poema liburua idatzita, bide agortua izan zitekeenera iritsi omen zinela esan zenuen iaz. Ondoren «Lur bat zure minari» etorri zen. Baina, horrek zerikusirik izan al du narratibara pasatzearekin?
Aspaldi esan zenuen poesia zuretzat askoz erosoagoa zela, zure burua ez zenuela gauza ikusten prosarako eta ez zenuela horretarako adorerik.
Hortaz, prozesua luzea izan al da?
Lifting
Gero, ipuinak badu batasun eta intentsitate bat, poesiak duen bezala, kolpe batean barruan duzuna ateratzeko aukera ematen dizuna. Abantaila hori du. Garai batean antzerki bat ere idatzi nuen eta han ere hori estimatu nuen. Kristal bati jaurtitako harrikadak bezala dira.
Zure poema askotan bezala –«Zainetan murrailak» lanean kasu– hogei ipuinotan ere heriotzaren presentzia oso nabarmena da. Emaitza ez al da oro har ilun samarra?
Dena den, gehiegizko dramatismoa ekiditeko ahalegina egin dut. Baina, tremendismoak alde batera utzi baditut ere, bada halako giro ilun bat, halako itzal bat.
Giro ilun hori islatzeko haizea, hotza eta, batez ere, euria erabili dituzu maiz. Bildumari ere «Euri kontuak» titulua ipini diozu. Zer dela eta?
Tituluan narrazio laburrak zirela garbi gera zedin nahi nuen, baina ipuin hitza erabili gabe. «Euri kontuak» horrek horretarako bide polita eskaintzen zidan. Azkenean, titulu sujerentea lortu dut, xarma duena, ipuinen giro lauso hori, itzal hori, adierazten duena.
Heriotza, euria... eta gerra ere, lehenengo ipuinetik, elementu garrantzitsua da zure narrazioetan. Txetxeniakoa, Gerra Zibila...
Gerrarekin jarraituz, «Manexak» ipuinean etorkizuneko Euskal Herriko Independentzia Gerraz mintzo zara. Garaipena lortuta ere zuberotar asko kexu da ipuinean.
Miguel Angel Blancoren heriotza, Jose Luis Gerestarena, ETAren su-etena, presoen sakabanaketa... aipatzen dituzu hainbat ipuinetan, batzuetan traman eragin zuzena duten gertakariak dira, gainera. Zerk bultzatu zaitu horiek liburuan jasotzera?
Zentzu horretan, hitz hauek zuk zeuk esanak dira zure poemen inguruan: «Batetik badago ezkortasun-zama, baina bestetik bizitzaren xamurtasunaren, maitasunaren aldeko apustua egiten duzu». Horrela al da ipuinotan ere? Izan ere, badirudi «Iharra» ipuineko protagonistari, adibidez, alderantzizkoa gertatzen zaiola, maitasuna joan eta erori egiten dela...
Iluntasuna hor dago, baina eusteko borondatea ere hor dago. Etsipena da zilegi ez den bakarra. Ezin dugu etsi, elkarren premia dugulako. Eta elkarren beharra izate horrek bultzatzen gaitu aurrera.
Zentzu horretan, «Hagina» azken ipuinaren amaieran zera dio protagonistak: «Esan behar nion Enekori. Adiskidetasunak baduela odolak ez duen zerarik. Goitik behera ezartzen zaigunari gaina hartzeko modu bat badela»...
Deliberatua izan al da ipuin hau azkenean jartzea eta, oro har, ipuinen ordena?
Ipuin asko Azpeitian, zure herrian, eta inguruetan kokatu dituzu. Gertutasuna lortzeko-edo?
petit pays
Bestalde, garai batean esaten zen euskal narratiban beti urruneko gaiak bilatzen zirela. Gero mutur batetik bestera egin zen: dena bertan kokatu zen, baina giro sozio-politiko oso markatuan. Eta egia da nik zenbait elementu sartu ditudala, baina marko moduan. Baina, ahalegin bat egin nahi nuen egunerokotasun neutroago bat islatzeko. Gure narratiban egunerokotasunaren presentzia faltan botatzen dut, gizon arruntaren presentzia. Hutsune bat sumatzen nuen hor.
Lehen pertsona asko erabili duzu eta arratoi baten edota hildako baten barruan sartu zara.
Zure poesian bezala, narrazio hauetan irudi eta metafora ugari erabili duzu. Zein neurritan saiatu zara zure estilo poetikotik alde egiten?
Hemendik aurrera zeri helduko diozu, poesiari ala narratibari?
Posible al da, «Katuak» ipuineko pertsonaiei gertatu bezala, poema batek bizitza aldatzea?
Argentinako hainbat hedabidek Desgaitasun Agentzia Nazionalaren buru den Diego Spagnuoloren audioak zabaldu dituzte. Argentinako Gobernuan eroskeria dagoela aitortu eta azaldu du horietan Spagnuolok, eta ustelkeria kasu horren buruetako bat Argentinako presidente Javier Mileiren... [+]
Europako energia-enpresarik handiena da jada, eta bi handienetako bat munduan.
Irailaren 10a izanen dute protestarako lehen hitzordua. 2018 urteko Jaka Horien mugimenduaren segipen gisa ikusten dute anitzek deia, nahiz eta alderdi politikoak eta sindikatuak dinamikari lotu izanak ezberdintzen dituen biak. François Bayrouren austeritate politikaren... [+]
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Europako azken urteetako joerari jarraiki, derrigorrezko zerbitzu militarraren harrabotsa Alemaniara heldu da: SDP Alemaniako Alderdi Sozialdemokrata buru duen Defentsa Ministerioak borondatezko soldadutza ezarriko lukeen lege proiektua onartu du, "beharrezkoa" denean... [+]
Flamenco On Fire jaialdian ospatu dute ijito komunitatearen, flamenkoaren eta pilotaren arteko harremana. Iruñeko Alde Zaharreko Mañueta pilotalekuan antolatu dute jaialdia, eta bertan omenaldia egin diete lau pilotari ijitori.
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
LABek jakin ahal izan duenez, Iruñeko garraiolari bat hil da asteazken goizaldean Erriberrin, lanerako zerabilen kamioia bidetik atera eta irauli ostean.
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Hainbat lagun errepidera atera dira Palestinako banderak eta Gazako genozidioaren aurkako mezuak eskuan, eta Israelgo taldeko txirrindularien taldekako asteazkeneko erlojupekoa oztopatu dute. Etaparen ondoren argitaratutako ohar batean, taldeak manifestarien "ekintza... [+]
Bozketa arauei dagokionez hainbat aldaketa bideratu zituen maiatzaren 21ean bozkaturiko legediak. Bozkatzeko prozedura argiturik, abuztuaren 27an eman du hauteskundeen agendaren berri Frantziako Gobernuaren bozeramaileak.
LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.
Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]