MARTXAN DA LAB-EN BARNE EUSKALDUNTZE PROZESUA


1999ko irailaren 05an
Azken urte hauetan gero eta gehiago dira bere jarduna gazteleratik euskarara aldatzeko egitasmo bereziak martxan jartzen dituzten enpresak, baina oraingoan erakunde bat da bide honi ekin diona, LAB sindikatua hain zuzen ere.
Sindikatuko kideek beti izan dute gogoan euskararen gaia, eta hala azaldu da behin eta berriz beren bilera, mintegi eta abarretan. Honetarako saiakerak egin izan dira baina uste bezalako emaitzarik lortzen ez zenez, ondo pentsatu eta antolatutako egitasmo baten beharra ikusi zuten. Honela, lan hauetan aritzen den Iñaki Markorekin jarri ziren harrremanetan iazko udaberrian.
Aurreko saiakerak ikusita, askotan egin izan dena egin zela ikusi zuen Iñaki Markok, euskaraz ez zekiena euskara ikastera bidaltzea alegia, baina bere iritziz «

beharrezkoa den arren ez da nahikoa, pertsonak euskaldunak izateak ez baitu ziurtatzen egiturak euskaraz funtzionatzea. Pertsona bat euskaraz komunikatzeko gai izan daiteke, baina erakundeak gazteleraz funtzionatzen badu, erakundera moldatzen da eta berak euskaraz jakin arren gazteleraz funtzionatzen jarraitzen du
».
Ezertan hasi aurretik egoeraren azterketa bat egin zuten irailean hasi eta abendura bitarte. Honetarako sindikatuko zenbait pertsonarekin elkarrizketak izan zituen eta zuzendaritzako kideei inkesta labur bat egin zitzaien. Egoera honen berri izan zuenean hasi zen Iñaki Marko «EUSLAB, euskararen normalizaziorako I. egitasmo estrategikoa» deitu dutena diseinatzen. Hasiera batean 4 urteko epea duen arren, sindikatua bera izango da hurrengo kongresuetan egitasmoaren iraupena eta norabidea erabakiko duena.
Egitasmoaren diseinua amaitu, LAB- eko kideei aurkeztu eta eztabaidatu ondoren, planteamendua onartu zuten.
Sindikatuko militanteen jarrera positiboak, indarrak eta oinarri ideologiko sendoak egitasmoa gauzatu ahal izateko aukera ematen dute, baina honen ondoan dago hizkuntza ohitura aldatzeko zailtasuna eta aurreko saiakerek utzi duten etsipen giroa.


PROIEKTUAREN NONDIK NORAKOAK.

Proiektuan, kanpora begirako helburuez gain, sindikatu barrura begira, bi atal nagusi antzeman daitezke: batetik,«Hobelan» deitu dutena eta LABen euskararen normalizazio prozesua bideratuko duena, eta bestetik «Trebalan» programa, sindikatuak euskaraz funtzionatu ahal izateko kideen hizkuntz gaitasuna areagotzen lagunduko duena.
Proiektuari buruzko eztabaida epea pasa eta Aste Santu ondoren osatu zen proiektuan «hobemahaia» deitzen dena. «Hobemahai» hauek «hobelan» programaren zati bat dira eta sindikatuak berak dituen talde edo egiturek osatzen dituzte; eta lehenengoa Idazkaritza Tekniko Ekonomikoak osatu du. Mahai hau osatzeko taldeko kideek ados egon behar dute. Mahaia osatuta dagoenean, hizkuntza zertan erabiltzen duten eta euskararen presentzia zertan hobetu dezaketen aztertzen dute, lortu nahi duten helburua zehazten dute eta horretara iristeko egin beharreko bidea nondik nora joan daitekeen ikusi.
Hala ere, metodo partehartzailea eta irekia denez, bideak ibilbide ezberdinak egin ditzake helburura iristeko.
Bide horretan zehar talde edo mahaia bera izango da sindikatuaren atal horri dagokionez egitasmoaren kudeaketa egingo duena. Beraiek hartuko dituzte beren jardunean euskararen egoera hobetzeko hartu beharreko erabakiak. Erabakiak bertan hartuko direnez eta sindikatuko kide diren neurrian erabakietan hitza dutenez, euskaraz ez dakitenek ere hobemahaietan parte hartzen dute.


KIDEEN ARTEAN EUSKARA NAGUSI.

Sindikatuaren lan hizkuntza euskara izan dadin, ezinbestekoa da bertako kideek hizkuntza ezagutzea. Eta hizkuntza ezagutzea, ez bakarrik eguneroko bizitzan erabiltzeko, baita lanerako beharrezkoa den hizkuntza berezian erabiltzeko moduan ere. Honetarako «trebalan» programa prestatua dute. Hori da hain zuzen ere programaren helburua, LABeko kideen ezagutza maila hobetzea. Ezagutza maila hobetzeko maila guztietako ohiko eskolez gain, «mintzatratuak» eta «mintzaguneak» antolatzen dituzte.
«Mintzatratua» eskolak jasotzen dituen pertsonak lankideekin egiten duen tratua da. Tratu hauetan beraiek zehazten dute euskara noiz, zenbat eta nola erabiliko duten. Tratu hauek euskara maila hobetzen laguntzeaz gain, ohituren aldaketarako lagungarri dira.
«Mintzatratua» edozein izan daiteke, eta trebagaiak duen hizkuntz gaitasunaren arabera aldatzen da. Maila baxuko ikasleekin irratia euskaraz entzutea edo bileretarako bidean kotxean doazela euskaraz aritzea izan daitezke. Maila altuagoa duten ikasleek, berriz, ekonomia gaietan edo prentsako berriei buruz euskaraz egiten saiatzea bezalako tratuak egiten dituzte.
«Mintzatratua» duten kideen artean «mintzaguneak» deitu dietenak eratzen dira. «Mintzagune» hauetan hizkuntza sindikatuaren zereginetan erabiltzeko lantzen dute.
«Trebalan» programa bideratzeko AEKrekin hitzarmen bat egin dute eta koordinakunde honek proiektuaren ardura daraman koordinatzaile bat izendatu du. Honetaz gain, bertako irakasleak dira LABeko kideei eskolak eman eta mintzaguneetan hizkuntzaren lanketa dinamizatzen dutenak.
Euskararen normalizaziorako I. egitasmo estrategiko honek Hegoaldeko lau herrialdeetako ia 50 pertsona biltzen ditu bere baitan eta ia 12 milioi pezetako (48 mila libera) aurrekontua izan du lehenengo urte honetan. Dena dela hurrengo urteetan, eta egitasmoa era progresibo batean egin nahi denez, jende gehiago eta aurrekontu handiagoa izango duela espero da


Azkenak
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]


Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-28 | Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]


Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]


Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]


Eguneraketa berriak daude