PORTUAK, EKONOMIAREN EGOERAREN NEURGAILU
- aurreko urtearekin alderatuz (30 milioi tona ingurura iritsiz). Bilboko portua, 27 milioitonako merkantziekin, Espainiako bigarrena izatera iritsi da dagoeneko.
1998an euskal merkatal portuek –Bilbo, Pasaia eta Bermeok– batez beste % 10 inguruko igoera izan dute aurreko urtearekiko, eta 30 milioi tonako kopurura iritsi dira. Gorakadarik handiena Bilboko portuak izan du, 27 milioi tona ingururekin, aurreko urtearekiko % 18ko igoera izanik eta Espainiako bigarren portu bihurtuz. Pasaiakoak, 4 milioi tona ingururekin, % 5eko igoera izan du. Eta Bermeokoak, 500.000 tona ingururekin, % 8koa.
Bilboko portua inportatzailea da nagusiki. Euskal inportazioen zati nagusia Bilboko portutik iristen da. Trafikoen neurketa orokorrak garbi adierazten du Bilboko portua nabarmenki inportaziorako portua dela, bere kanpoko trafikoaren % 72,8 era guztietako inportazioz osatzen baita. 1998an 3.904 itsasontzi sartu zen bertan, 1997an baino 212 gehiago.
Bilboko portuko zerbitzu salmentaren eta kanonen fakturazioa 8.011 milioi pezetara (320 milioi libera) iritsi zen, hau da 1997an baino % 19 gehiago. Sortutako cash flowa (etekinak gehi inbertsioak) 3.829 milioi pezetakoa izan zen eta bere zortzapena 11.000 milioi pezetatan geratu zen.
1999 urterako Bilboko portuak 5.800 milioi pezeta inbertitzea aurreikusten du, kanpoko badia handitu eta instalazioak hobetzeko obretan. Kopuru horren zati nagusia bigarren kaiko obren jarraipenerako xedatuko da, 500 metrotako atrakalekua eskaintzeko, eta baita alde industrialeko kairako ere, itsasoari 200.000 metro koadroko azalera irabazteko.
1998. urtea bitartean beste 40.000 milioi pezeta inbertitu dira kanpoko badia handitzeko. Fondo horiek neurri handi batean fondo propioetatik zetozen eta gainerakoak Europako Batasuneko Feder Fondoetatik (5.765 milioi pezeta) eta Inbertsioen Europako Bankuarekin egindako kontratu batetik (7.000 milioi pezeta) etorri dira.
Bilboko portuak geroz eta aurrerapen handiagoak izan arren, bertako arduradunek diotenez, azpiegitura arloan dituen hutsune garrantzitsuek mugatu egiten dute portuaren garapena. Hutsune horien artean, tren-sarbide lehiakor bat ez izatea nabarmentzen dute, hala nola errepideetako garraioen sektorean birmoldaketa bati ekin beharra, portuko instalazioetan merkatu librea ezarri ahal izateko.
Bilboko portuko 1998ko ekitaldiko datuak jakinarazi diren une berean jakin ahal izan da Europako Batasuneko Kohesio Fondoak 3.000 milioi pezetako dirulaguntza eman duela Bilboko Itsasadarraren ingurugiroa bere onera ekartzeko proiektu bat burutzeko. Kopuru hori aurrekontuaren % 85 da eta gainerako % 15 Bilboko Portuko Agintaritzak jarriko du.
Proiektua urrats ezberdinetan gauzatuko da, eta kutsadurak eta itsasaldiek ibai ingurune guztian, hau da, Ibaizabal Itsasadarrean bertan eta bere lau ibaiadarretan, eragindako kalteak konpontzeko xedea du. Gauzak ondo, obrak aurten hasi daitezke, 2001. urte erdialdean amaitu ahal izateko
Bermeoko merkantzi portuak, 1989an inauguratu zenak, 1998an bere historiako emaitzarik onenak lortu ditu, Eusko Jaurlaritzako Portu Agintaritzak emandako datuen arabera. Horrela, Bermeoko kaian 1998an izandako trafikoa 442.271 tonatara iritsi da, eta horrek % 8ko igoera erakusten du aurreko urtearekiko. Guztira 315 itsasontzi lehorreratu zen bertan –joan den urtean baino zazpi itsasontzi gehiago–, hau da, hilabeteko 26, batez beste.
Bermeoko merkantzien trafikoaren funtsezko kopurua materialek osatu zuten. 378.000 tona hustu ziren, eta gainerako 64.000 tonak Bermeotik beste portu batzuetara atera ziren. Hustu eta eraman ziren materialen zati nagusia hau izan zen: 4,75 milimetroko lodierako bobinak, siderurgiako materiala, beruna, sulfatoa, sodikoa eta potasa erregarria. Denen artean, 306.819 tona (guztiaren % 69,1).
Bigarrenik, merkantziaren % 12,5 (55.217 tona) paper pastak, 4,75 milimetro baino lodiera handiagoko bobinek, burni eta altzairuzko profil hutsek eta hodiek, eta zura serratuak hartu zuten. Bermeoko portuan hustu eta eraman zen gainerako materiala, %8, hau izan zen: fosfatoak, aluminio landugabeak eta bobinetan dagoen paper eta kartoiak
Pasaiako Portuak 1998an zehar 3.941.544 tona merkantzia mugitu zituen guztira, eta horrek % 5eko igoera esan nahi du 1997 urtearekin alderatuz. 2.108 milioi pezetako fakturazioa (84 milioi libera) izan zuen iaz, aurreko urtean baino % 3 gehiago.
Pasaiako portuko merkantzia nagusia txatarra izan zen, Gipuzkoako siderurgia enpresentzako inportazioko lehengai nagusia. 1998an marka guztiak hautsi dira gai honen garraioan, portuan mugitutako merkantzia guztiaren heren bat baino gehiago izan baitzen (1.429.000 tona), % 11ko igoera izanik aurreko urtearekiko.
Automobilen mugimenduan ere beste marka bat hautsi da. Ibilgailuak hustu edo ontziratzeko arrapala berri bat erabili ahal izateak 320.000 tonako marka historikoa lortzea ahalbidetu zuen 1998an, hau da, 1997an baino % 21 gehiago. Pasaiako portuko beste igoera garrantzitsu bat, % 151rainokoa hain zuzen, ikatzaren trafikoarena izan da, guztira 256.000 tonatara helduz. Igoera horren eragile garrantzitsu bat Pasai Donibaneko zentral termikoa izan zen, eta berau iazko urrian hasi zen jardunean.
Aipatutako igoera horien ondoan, berriz, Pasaiako portuak beherakada izan zuen siderurgia eta petrolioaren inguruko gaien trafikoan. Horrela, siderurgiako gaiek, nahiz eta trafiko kopuruan bigarren gai ugariena izan (779.000 tona), % 22ko beherakada izan zuten joan den urtean, besteak beste, esportazioen beherakadagatik eta Asiako hegoekialdeko krisiagatik.
Pasaiako portuko petrolio-gaien trafikoak aurreko urteetako beheranzko joerarekin jarraitu zuen. Trafiko hori % 18an jaitsi zen 1998an. Dirudienez, azken urteetako etengabeko beherakada hori, gaur egun petrolio gordina garraiatzeko oliobideak erabiltzeko dagoen joeraren ondorio da.
Portu honetako arduradunen iritziz, gainditua dago 1996ko finantz-egoera larria eta ez dago krisian. Nahiz eta Pasaiako badia berrindartzea ezinbestekoa izan, portu honetako arduradunen ustez, portua berez «
egoera zuzen eta pozgarrian dago une honetan
Pasaiako portuaren arazoetako bat lekurik eza da. Bertako arduradunek diotenez, arazo hori konpondu daiteke inguruan eraikitzen ari diren industrialdeetara hedatuz. Nolanahi ere, Portuko Agintaritzak Foru Aldundiarekin batera ekin beharko dio eginkizun horri datozen hileetan
Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.
Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.
Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]
Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]