Xabier Amurizaren lana itzultzaile bezala ETB-n
Xabier Amuriza: "Marrazkietan hizkuntz errejistroak errezagoak dira".
Etxanon jaio zen 1941eko maiatzean. Burgosko prozesuan parte hartu zuen eta Zamorako apaiz-espetxean preso egona da Xabier Amuriza. Bertsolari txapelduna, diskoak eta liburuak kaleratu ditu, itzultzaile lanak egin ditu... alor desberdinetan azaldu du burua. Berak euskaratua da haurren artean hain arrakastatsua den «Dragoi Bola». Liburu batean ari da orain.
Zein izan da zure lana «Dragoi Bola»n?
Itzultzea eta egokitzea, hau da, pertsonaien esaldien erritmora eta aho mugimenduen arabera, testua pantailan ikusten eta entzuten den modura egokitzea.
Edertrack izeneko estudioentzat egiten nuen lan. Nik gaztelerazko itzulpena neukan eta horrekin egunero kapitulu bat edo ahal nuena egokitzen nuen. Konzentrazio handia eskatzen duen lana da.
Desberdina al da filmea eta marrazki bizidunak itzultzea?
Telebistarako lana mota desberdinetakoa izaten da: filmeak, marrazkiak eta dokumentalak. Dokumentaletan itzuli bakarrik egiten da. Boza off-ean doa eta ez dago egokitu beharrik. Itzulpen soiltzat jo daiteke. Ordaina ere diferentea izaten du.
Filmeetan pertsonaia errealenak eta marrazkiak bereizten dira. Filmeetan gama guztia dago; testuaren, ekintza motaren, pertsonaia kopuruaren... araberakoa izaten da lana. Oro har, marrazki bizidunekin lan egitea errazagoa da, marrazkien mugimenduak nahiko estereotipatuak izaten dira. Egokitu behar den arren, erregistroak eta tonuak errazagoa aurkitzen dira.
Haurrentzat lan egiteak ba al du berezitasunik?
Kontzeptu eta narrazio eta elkarrizketa errazagoak, elementalagoak izaten dira. Alde horretatik itzultzen errazagoak dira eta egokitzen igualtsu. Horrek daukan zailtasuna, haurren erregistroak eta haurrentzako moduko hizkera erabiltzean datza.
Orain filme gutxiago euskaratzen dira...
Duela urte mordo bat ia astero filme bat itzultzen nuen. Duela 3-4 bat urtetik honantz ia ez nuen filmerik egiten. Telebistan murrizketa handiak izan dira eta orain nonbait stocka egin dute eta murriztu egin da.
GERRA, Ainhoa
49