"Aste Santurako Armada Belfastetik kanpo izango da"


1995eko martxoaren 19an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Londres eta Dublinen arteko agiriaren iritzia Sinn Feinetik
"Aste Santurako Armada Belfastetik kanpo izango da"
Joe Austin, Sinn Fein-go zuzendaritzako kidea eta Belfasteko zinegotzia
Belfast bertakoa da eta 44 urte dauzka. Sinn Feingo batzorde eragilekoa eta zinegotzia izateaz gain, alderdiko zinegotzien koordinatzailea ere bada. 1991tik aurrera Londresko Gobernua eta Sinn Feinen arteko elkarrizketetan parte hartu du, preso politikoa ere izan da eta Bilbora Elkarri-ren eskutik etorri zen, Bake Konferentzian so-egile moduan parte hartzeko.
Lau urtetan Sinn Feinek gobernuarekin mantendu dituen elkarrizketetan aritu zara; nola ikusi duzu Britainia Handiko Gobernuaren jarrera urte horietan zehar?
Gobernuak guregana jo zuen elkarrizketak hasteko eta Ipar Irlanda utzi gura zutela jakinarazi zigun. Baina ez ginenez fio _oraindik ere fidatzen ez garen moduan_ elkarrizketa publikoak eskatu genituen. Gobernuak Norvegiara joatea proposatu zigun eta horrela negoziazio prozesuan atzerriko jendeak ere parte hartuko zuela. Guk, ordea, borondatea egonda Ipar Irlandan ere konpon genezakeela. Gobernuarekiko kontaktuak hogei urtetan zehar eduki izan ditugu. Eskatutako elkarrizketa publikoa datorren hilean hasiko da Ipar Irlandan bertan. Imajina zenbat bizitza salbatuko ziren elkarrizketa prozesu hau lehenago hasi izan balitz.
Emango al dio Sinn Feinek oniritzia Dublinek eta Londresek aurkeztutako eztabaidarako oinarrizko agiriari?
Agirian gobernu britainiarrak egindako aldaketa garrantzitsuak daude. Adibidez, azken urtetan Ipar Irlanda bere ardurapean zegoela defenditu du; orain ardura Dublin eta Londresko gobernuen artean banatzen da, autodeterminazio eskubidea onartzen da eta Europako arduraz ere egiten da berba. Hiru puntuok azken urteotan bultzatu ditugun puntuen oso antzekoak dira. Beste puntu batzuk, hala ere, ez dira nahikoak.
Zer du, bada, txarra?
Agiriak oso garbi esaten du britainiarrak Ipar Irlandatik aterako direla, baina prozesu luzean; azkarrago izatea nahiko genuke eta, agiriaren eztabaidaren barruan, hortan datza gure lana.
Agiriak, epe luzera, benetan zabaltzen al ditu Irlanda batuaren ateak?
Egiten duzun interpretazioaren arabera lehenago edo geroago izango da, baina funtsean, britainiarrak Irlandatik aterako direla dio.
Agiriak jartzen al du epe edo datarik?
Ez, borondatea baino ez dago, eta ondoren negoziatu egin beharko da. Unionistak, Londresko gobernua eurengandik aldendu denez, prozesua luzatzen saiatuko dira. Guk esaten diegu baietz, ingelesak irten egingo direla eta, euren onerako, beste guztiekin negoziatzea komeni zaiela.
Noizko uste duzu hasiko direla Ipar Irlandako alderdi guztien arteko elkarrizketak?
Lehenbizi Londresko Gobernua eta alderdien arteko elkarrizketak izango dira, eta hori hilabete barru-edo gertatuko da. Gobernuak, bilerei ekin baino lehen, IRAk armak uztea gura du baina hori ez da gertatuko. Gobernu britainiarra prozesua luzatzen ari da baina gizarteak ez dio utziko askoz gehiago luzatzen.
Noiz aterako da Britainia Handiko Armada Ipar Irlandatik?
Aste Santurako Armada Belfastetik kanpo egongo da.
Eta Irlanda osotik?
Sinboloa Belfast da, beraz, gainerako sei konterrietatik Belfastetik atera eta gutxira.
Presoak noizko kalean?
Puntu hau oso garrantzitsua da baina bake prozesu batean presoak ez dira negoziazioko puntu gisa erabili behar. Konpondu behar dena arazo politikoa da, eta ondoren aterako dira preso guztiak. Presoena hunkipenez betetako gaia da -gobernu britainiarra haiek erabiltzen saiatu da-, baina presoek eurek esaten dute lehenbizi arazo politikoa konponduta ikusi gura dutela, eta gero aterako direla.
Esaten da 1987an, Adams eta Hume berba egiten hasi zirenean, mugimendu errepublikarrak borroka armatua uztea erabakia zuela; egia al da?
Urte haietako analisian argi ikusten genuen IRAk borrokan jarraitzeko gaitasuna izango zuela, baina horrekin ez genuela irabaziko. 1986an britainiarren inteligentziako dokumentu sekretu batek _Glover txostenak_ aitortu zuen jada ezin izango zutela IRA amaitu. Orduan, gobernuak paramilitar unionistak IRA presionatzeko erabili gura zituen, SDLP ere beren ingurura eraman eta gu bakartuta utzi. Orduan guk, horri guztiari erantzuteko, fronte abertzalearen estrategiaren ideiari ekin genion, gero Adams-Hume moduan ezagutu den akordiora heldu arte.
Sinn Feingo kongresuan sektore batek bake prozesua kritikatu zuen. Ekar al dezake ondorio txarrik horrek?
Kritika egitea bakoitzaren erantzukizuna da. Kritika egin behar da baina une oso arriskutsua bizi dugu eta kontu handiz ibili beharra daukagu. Kritika egiten dutenek arrazoia dute, baina horrek ez du esan gura atera egingo direnik. Prozesu osoan zehar mugimendu errepublikarrak batasuna mantenduko duen esperantza osoa daukat.
LETONA, Xabier
14-15

Gaiez\Politika\Nazioartea\Gerra/Iraul\Ipar Irland
Pertsonaiaz\AUSTIN1
Egileez\LETONA1\Politika

Azkenak
Asteburu honetan eginen da EHZ festibala, Arberatze-Zilhekoan

Fermin Muguruza afixan nagusi, Olaia Inziarte, Naxker, Xiberoots, Errobi, Kaskezur, Zetkin, Tapia eta Leturia eta beste hainbat musikari igoko dira oholtzara ekainaren 27, 28 eta 29an. Horrez gain, antolatu diren hitzaldietan, hala nola lurraren defentsaz, diskurtso eta... [+]


Udaltzaingoan arreta euskaraz bermatzeko gomendatu dio Arartekoak Erandioko Udalari

2024ko irailean, herritar batek salatu zuen Erandioko udaltzain batek arreta euskaraz ukatu eta jokabide hori behin baino gehiagotan errepikatu zela, baita telefonoz kexatu zenean ere. Salaketak erakusten duenez, hasiera batean, arreta eta dokumentazioa gaztelaniaz bakarrik eman... [+]


2025-06-24 | Gedar
“Gazteon erantzunari esker Durangoko Gaztetxeari eustea lortu dugu”

Gaztetxearen aldeko manifestazio jendetsu bat egin zuten larunbatean Durangon, espazioaren irekieraren berri eman eta lau egunera. "Lehenengo gaua ere ez genuela bertan pasatuko esan ziguten, eta oraindik gaztetxean tinko jarraitzen dugu", aldarrikatu... [+]


2025-06-24 | Euskal Irratiak
Laida Mugika
“Espero dugu datorren urtean halakorik egin beharrik ez izatea, eta errektoretzak neurriak hartzea”

Errektoretzaren erantzun ezan, ehun bat irakaslek berriz eskainiko diete ikasleei ahozko froga euskaraz pasatzeko aukera. Guraso elkarteek ere bat egin dute ekimenarekin, errektoretzaren inplikazioa eskatuz.


Eskuin muturreko talde batek Donostiako ‘Jesusen Bihotza’-ren aldeko ekimena egin du

Donostiarra, defenda ezazu zurea leloarekin pankarta bat jarri dute, Jesusen Bihotza duen Espainiako bandera batekin batera.


Hazparneko etxebizitza agentzia bat okupatzeagatik epaituko dituzte zazpi lagun irailean

2024ko urtarrilean Arberoako Lurra eta Etxebizitza kolektiboak Hazparneko Puyo agentzia okupatu zuen. Ekainaren 20an elkarretaratzea egin zuten ekintzaileei babesa emateko.


2025-06-23 | Axier Lopez
asteko argazkia
Isolamendua

Israelek aldebakarrez eraso egin dio Irani eta 950 pertsona baino gehiago hil ditu, horietatik %90 zibilak. Nazioartean atxilotzeko agindua duen Benjamin Netanyahu gerra-kriminalak dio "eraso prebentiboa" izan dela, bere inguruan inork ez dezan eduki berak aspaldian... [+]


NATOrekiko kompromisoak gastu militarra %5era igo gabe betetzea adostu duela iragarri du Sánchezek

Igandean iragarri du akordioa Pedro Sánchez Espainiako presidenteak. Espainiak gastu militarrera BPGaren %2,1 bideratuko duela ziurtatu du.


Israelek beste 33 palestinar hil ditu Gazan, eta Mahmud Khali ikaslea aske utzi dute AEBetan

Israelek 33 palestinar hil ditu Gazan igandetik astelehenera bitartean, horietatik sei janari bila zihoazela. Israelgo armadak jakinarazi du Gazan bahituta zituzten hiru israeldarren gorpuak berreskuratu dituela. Bestetik, Mahmud Khali AEBetako Columbia Unibertsitateko ikaslea... [+]


2025-06-23 | Hala Bedi
Gasteizko Txosnek 2025eko programazio osoa argitaratu dute

Gasteizko Txosnek gaur aurkeztu dituzte ofizialki 2025eko Andre Mari Zuriaren jaietarako kartela eta musika zein kultur programazioa. Hirugarren urtez jarraian, Entxosnatu, etorri gugana! lelopean, gune autogestionatuak abuztuaren 4tik 9ra egongo da irekita, 40 kontzertu eta... [+]


“Ongi etorrien” auziko inputatuei bi urteko espetxe zigorra ezarri diete eta ez dira kartzelara joango

Antton López Ruiz Kubati, Kai Saez de Egilaz, Pipe San Epifanio, Haimar Altuna, Oihana Garmendia eta Oihana San Vicenteri 120 ongi etorri baino gehiago antolatzea eta terrorismoa goratzea leporatzen zien Espainiako Auzitegi Nazionalak. Auzipetuek, akusazio partikularrak eta... [+]


Ugatza Azazetan: kontserbazioa edo txikizioa?

Joan den igandean, ekainak 15, ugatzari buruzko artikulu interesgarria argitaratu zuen Rosa Canchok El Correo egunkarian. Azken urteotan hegazti sarraskijale adierazgarri honek Araban bizi duen itxaropen onaren egoeraz hitz egiten zen testuan. Arabako Foru Aldundiko Ingurumen... [+]


AEBak gerran zuzenean sartu ostean, Iranen “erregimen aldaketa” behar dela esan du Trumpek

Irango hiru gune nuklear nagusiei eraso egin ostean, Donald Trump AEBetako presidenteak "Iran berriz handi egiteko" erregimen aldaketa bat behar dela adierazi du sare sozialetan. NBEren Segurtasun Kontseiluak larrialdizko bilera egin du, eta Errusiak, Txinak eta... [+]


Eguneraketa berriak daude