"Aste Santurako Armada Belfastetik kanpo izango da"


1995eko martxoaren 19an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Londres eta Dublinen arteko agiriaren iritzia Sinn Feinetik
"Aste Santurako Armada Belfastetik kanpo izango da"
Joe Austin, Sinn Fein-go zuzendaritzako kidea eta Belfasteko zinegotzia
Belfast bertakoa da eta 44 urte dauzka. Sinn Feingo batzorde eragilekoa eta zinegotzia izateaz gain, alderdiko zinegotzien koordinatzailea ere bada. 1991tik aurrera Londresko Gobernua eta Sinn Feinen arteko elkarrizketetan parte hartu du, preso politikoa ere izan da eta Bilbora Elkarri-ren eskutik etorri zen, Bake Konferentzian so-egile moduan parte hartzeko.
Lau urtetan Sinn Feinek gobernuarekin mantendu dituen elkarrizketetan aritu zara; nola ikusi duzu Britainia Handiko Gobernuaren jarrera urte horietan zehar?
Gobernuak guregana jo zuen elkarrizketak hasteko eta Ipar Irlanda utzi gura zutela jakinarazi zigun. Baina ez ginenez fio _oraindik ere fidatzen ez garen moduan_ elkarrizketa publikoak eskatu genituen. Gobernuak Norvegiara joatea proposatu zigun eta horrela negoziazio prozesuan atzerriko jendeak ere parte hartuko zuela. Guk, ordea, borondatea egonda Ipar Irlandan ere konpon genezakeela. Gobernuarekiko kontaktuak hogei urtetan zehar eduki izan ditugu. Eskatutako elkarrizketa publikoa datorren hilean hasiko da Ipar Irlandan bertan. Imajina zenbat bizitza salbatuko ziren elkarrizketa prozesu hau lehenago hasi izan balitz.
Emango al dio Sinn Feinek oniritzia Dublinek eta Londresek aurkeztutako eztabaidarako oinarrizko agiriari?
Agirian gobernu britainiarrak egindako aldaketa garrantzitsuak daude. Adibidez, azken urtetan Ipar Irlanda bere ardurapean zegoela defenditu du; orain ardura Dublin eta Londresko gobernuen artean banatzen da, autodeterminazio eskubidea onartzen da eta Europako arduraz ere egiten da berba. Hiru puntuok azken urteotan bultzatu ditugun puntuen oso antzekoak dira. Beste puntu batzuk, hala ere, ez dira nahikoak.
Zer du, bada, txarra?
Agiriak oso garbi esaten du britainiarrak Ipar Irlandatik aterako direla, baina prozesu luzean; azkarrago izatea nahiko genuke eta, agiriaren eztabaidaren barruan, hortan datza gure lana.
Agiriak, epe luzera, benetan zabaltzen al ditu Irlanda batuaren ateak?
Egiten duzun interpretazioaren arabera lehenago edo geroago izango da, baina funtsean, britainiarrak Irlandatik aterako direla dio.
Agiriak jartzen al du epe edo datarik?
Ez, borondatea baino ez dago, eta ondoren negoziatu egin beharko da. Unionistak, Londresko gobernua eurengandik aldendu denez, prozesua luzatzen saiatuko dira. Guk esaten diegu baietz, ingelesak irten egingo direla eta, euren onerako, beste guztiekin negoziatzea komeni zaiela.
Noizko uste duzu hasiko direla Ipar Irlandako alderdi guztien arteko elkarrizketak?
Lehenbizi Londresko Gobernua eta alderdien arteko elkarrizketak izango dira, eta hori hilabete barru-edo gertatuko da. Gobernuak, bilerei ekin baino lehen, IRAk armak uztea gura du baina hori ez da gertatuko. Gobernu britainiarra prozesua luzatzen ari da baina gizarteak ez dio utziko askoz gehiago luzatzen.
Noiz aterako da Britainia Handiko Armada Ipar Irlandatik?
Aste Santurako Armada Belfastetik kanpo egongo da.
Eta Irlanda osotik?
Sinboloa Belfast da, beraz, gainerako sei konterrietatik Belfastetik atera eta gutxira.
Presoak noizko kalean?
Puntu hau oso garrantzitsua da baina bake prozesu batean presoak ez dira negoziazioko puntu gisa erabili behar. Konpondu behar dena arazo politikoa da, eta ondoren aterako dira preso guztiak. Presoena hunkipenez betetako gaia da -gobernu britainiarra haiek erabiltzen saiatu da-, baina presoek eurek esaten dute lehenbizi arazo politikoa konponduta ikusi gura dutela, eta gero aterako direla.
Esaten da 1987an, Adams eta Hume berba egiten hasi zirenean, mugimendu errepublikarrak borroka armatua uztea erabakia zuela; egia al da?
Urte haietako analisian argi ikusten genuen IRAk borrokan jarraitzeko gaitasuna izango zuela, baina horrekin ez genuela irabaziko. 1986an britainiarren inteligentziako dokumentu sekretu batek _Glover txostenak_ aitortu zuen jada ezin izango zutela IRA amaitu. Orduan, gobernuak paramilitar unionistak IRA presionatzeko erabili gura zituen, SDLP ere beren ingurura eraman eta gu bakartuta utzi. Orduan guk, horri guztiari erantzuteko, fronte abertzalearen estrategiaren ideiari ekin genion, gero Adams-Hume moduan ezagutu den akordiora heldu arte.
Sinn Feingo kongresuan sektore batek bake prozesua kritikatu zuen. Ekar al dezake ondorio txarrik horrek?
Kritika egitea bakoitzaren erantzukizuna da. Kritika egin behar da baina une oso arriskutsua bizi dugu eta kontu handiz ibili beharra daukagu. Kritika egiten dutenek arrazoia dute, baina horrek ez du esan gura atera egingo direnik. Prozesu osoan zehar mugimendu errepublikarrak batasuna mantenduko duen esperantza osoa daukat.
LETONA, Xabier
14-15

Gaiez\Politika\Nazioartea\Gerra/Iraul\Ipar Irland
Pertsonaiaz\AUSTIN1
Egileez\LETONA1\Politika

Azkenak
Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Israelek eta Hamasek su-etenerako negoziazioekin jarraitzen dute, Gazan gosetea “larritzen” ari den bitartean

AEBetako Estatu idazkari Marco Rubio astelehenean biltzekoa da Israelgo atzerri ministro Israel Katzekin, su-etenerako akordioez mintzatzeko. IPC Jakien Segurtasunaren Faseen Sailkapen Integratuak agentziak ostiralean kaleratutako txosten batek ohartarazi du Gazan gosete... [+]


Gaskoia irakatsiko dute lehenengo aldiz Samatzeko eta Bidaxuneko eskoletan

Martxan daude okzitanieran jatorria duen hizkuntza berpizteko hainbat ekimen. Ipar Euskal Herrian galzorian dagoen hizkuntza da gaskoia; aurreko mende hasieran galdu zen Hego Euskal Herrian.


Itsas salbamenduak 236 pertsona erreskatatu ditu Kanaria Handitik 429 kilometrora zegoen txalupa batetik

Sahara hegoaldeko gizonak, emakumeak eta adin txikikoak zeuden txalupan. Merkataritza ontzi batek jitoan zebilen txalupa ikusi, soka bat lotu, eta laguntza eskatu zuen.


2025-08-25 | ARGIA
Dani Larrea euskaltzalea hil da, Emun kooperatibaren sortzailea

Gaixoaldi baten ondorioz, 65 urterekin hil da Daniel Larrea Mendizabal. 


Gazte boluntarioak frankismoko memoria berreskuratzen

Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.


2025-08-25 | Euskal Irratiak
Zigor Akixo
“Euskal Herriari, Miarritzeko herriari eta itsasoari atxikia zitzaion Maite Maniort”

95 urte bete zituela zendu zen Maite Maniort Hennebutte, 2025eko uztailaren 10ean.


Jose Manuel Gorospe zendu da, Euskadiko Filmategiko sortzaileetako bat

Jose Manuel Gorospe Meagas aktore eta kultur ekoizle donostiarra zendu da, 81 urterekin, Madrilen. Bizitza osoa antzerkiarekin eta ikus-entzunezkoen munduarekin era batera edo bestera lotuta pasatu zuen Gorospek, eta, besteak beste, Euskadiko Filmategiaren sortzaileetako bat... [+]


Eguneraketa berriak daude