Zenbait galdera Euskal Banku Publikoaren gainean


1993ko urriaren 24an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Euskal Banku Publikoari buruzko elkarrizketa M.Fernandez eta M.Alvare
Zenbait galdera Euskal Banku Publikoaren gainean
Azken berriek diotena gauzatuz gero, eta horretarako EAJ eta PSOEren arteko akordio politikoa behar da, Euskal Herrian Euskal Banku Publikoa izango dugu. Honen eremua EAE izanagatik ere, Mario Fernandez abokatu ekonomilaria, J.R. Goikoetxea «Ardotxi» «Egin»eko kazetaria eta Manu Alvarez ekonomilariarekin aritu gara banku hau zer izan daitekeen jakiteko.

ARGIA. Zertarako behar dugu Euskal Banku Publikoa?

MARIO FERNANDEZ. Izan daiteke kreditu institutu ofiziala, eta honen bidez Administrazio publikoaren finantz jarduera bideratu. Bigarren urrats batean, euskal banku erakundeek gaur egun Madrilen jartzen dituzten koefizienteen jarlekua izan daiteke. Eta azkenik, une honetan aurrikusten ez den banku zentrala izan daiteke, hau da, edozein herrialdek duen banku zentrala. Azken hau burutzeko gaur egun ez dugun subiranotasuna beharko genuke eta horregatik posibleenak lehenengo bi aukerak dira.
MANU ALVAREZ. Nire ustez ez dugu horrelakorik ezertarako behar. Banku publiko bat edozein banku bezalakoa da, baina kasu honetan Eusko Jaurlaritza eta diputazioen esku egongo da. Alde teoriko batetik, honek beteko dituen funtzioak Administrazioko beste sail batek bete dezake: Hazienda sailak, esaterako, eta funtzio hauek banku egitura behar badute aurrezki kutxak egin dezakete, Administrazioak bertako administrazio kontseiluak kontrolatzen dituelako.

A. Nork izan beharko luke banku honen ardura? Eusko Jaurlaritzak ala Madrileko Gobernuak?

M. F. Argi eta garbi, euskal instituzioek. Posible da bien arteko koordinazio irizpideak ezartzea finantz politikari dagokionez. Baina, hala ere koordinazioa berdinen arteko negoziazioa da.
J.R. GOIKOETXEA. Eusko Jaurlaritzak. Baina une honetan ez badauka gaitasunik politika ekonomiko bat egiteko, edo bertan dauden enpresa publikoetan parte hartzeko, are gutxiago euskal banku publikoa lortzeko. Ez dut uste gauzatuko denik.

A. Zer diru izango luke? Nola jokatu, burtsan, salerosketetan?

M. F. Kreditu industrialeko institutu ofiziala bada, eta honen bidez finantz jarduera koordinatzen bada, Eusko Jaurlaritza eta diputazioetako aurrekontuetatik dirua jaso beharko luke. Bestetik, bertako banku erekundeek gaur egun Espainiako Bankuan jarri behar dituzten koefizienteak Euskal Bankuan jarriko balituzte, bigarren diru iturria izango genuke. Banku bezala, diru horrekin trafikatu beharko luke diru hori errentagarria egiteko eta horrela ere diru sarrera gehiago lortu.
M. A. Helburu nagusia Espainiako Bankuan dauden kutxa koefizienteak erakartzea litzateke. Baina duela urte gutxi jarritako sistemaren arabera, koefiziente hauek gero eta gutxiago dira eta hamar urteren buruan, agortu egingo dira. Hala ere, banku zentralek mugiarazten dituzten gainerako koefizienteak laster Europa mailako banku zentral batera pasatu beharko dira, diru eta ekonomia batasunaren ondorioz. Beraz, kutxa koefizienteen atal bat desagertu eta bestea Europara joaten bada, ez du zentzurik gehiago deszentralizatzea Euskal Bankua sortuz.

A. Zer ekarriko lioke euskal ekonomiari?

J.R. G. Aztertu beharko litzateke gestioa eta duen gaitasuna gestio hori aurrera eramateko. Argi dago estatuak badituela karta politiko batzuk, eta esku sartzen ez badu ikusi behar zer gertatuko litzatekeen. Hala ere, eragina izango luke, batez ere sektore publikoan, baina euskal ekonomia bizkortzea ez dut uste posible denik banku publiko batekin, gauza asko aldatu beharko lirateke.
A. Benetako bultzada ala suntsipena ekar dezake Euskal Banku Publikoak?

M. F. Ez du zertan suntsipena ekarri behar, finantz erakunde berria baita. Oso desberdina da erabilpen ona edo txarra egitea, baina ez du ondorio txarrik ekarri behar. Diru kopuru garrantzitsu baten bideraketa administrazio publikotik egitea ez da ezkorra, baikorra baizik. Hau da, une honetan Madrilera doan dirua hemen gelditzea esanahi du.

A. Nazioarte mailan, diruen gorabeherak direla eta, ez al zaigu bankua handiegi gelditzen?

M. F. Ez, zergatik? Azken batean, banku horrek edozein diruzaintza saileko irizpide berberak erabiliko ditu eta horren arabera merkatuan jarriko dirua, beste herrialde baten zor publikoan edo atzerriko txanponetan edo errentagarria iruditzen zaion beste inbertsio batean.
M. A. Europako Diru Sistemak ezarriko du txanponen balioa eta, zentzu honetan, Euskal Banku Publikoak ez du aukerarik izango eskua sartzeko, Estatutuak ez baitio eskubiderik ematen. Eta, bigarrenez, Europako diru motak desagertzeko zorian daudenean diru bakarra sortzeko, ez du zentzurik Euskal Bankuak.
J.R. G. Argi dago une honetan finantzen mundua oso nazioartekoa dela, eta erabakiak Japonian, Estatu Batuetan eta Alemanian hartzen direla. Euskal Herriko finantz `etxolak' ez luke gauza handirik erabakiko.

A. Diruarekin espekulatzeko sortuko den bankua da?

M. F. Honek diruarekin egingo duena lege baten bidez zehaztuko da eta enpresen laguntzarako, kreditu eta beste gazua batzuen artean, diru horrekin negoziatu beharko luke.
J.R. G. Ikusi egin behar zer egiteko asmoa duten. Burtsan jokatu, espekulazioa, maileguak zabaldu sektore publikoarentzat, zor publikoan inbertitu...

Myriam Gartzia
20-22

Gaiez\Ekonomia\Zerbitzuak\Banka
Gaiez\Politika\Estatuak\Espainia\Erakundeak\Autonomiak
Gaiez\Politika\Euskal Herr\Erakundeak\Jaurlaritza
Pertsonaiaz\ALVAREZ5
Pertsonaiaz\GOIKOETXE10
Egileez\GARTZIA3\Ekonomia

Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


Eguneraketa berriak daude