«Hainbeste argitaldarirentzat merkaturik ez dago»


1993ko abuztuaren 01ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Fermin Iraolagoitia Euskal Editoreen Elkarteko lehendakariari elkarri
«Hainbeste argitaldarirentzat merkaturik ez dago»
Fermin Iraolagoitia, Euskal Editoreen Elkarteko lehendakari berria
Azken 30 urteotan ikastolen munduan lanean aritu zaigun apaiza dugu Fermin Iraolagoitia, zuzenbide doktoradutza egina, Ibaizabal argitaletxeko arduraduna eta Eusko Editoreen Elkarteko partaidea, sortu zenetik. Jose Maria Sorsek utzitako lehendakari posturako aukeratu dute, oso momentu zailean, egin berri duten ikerketa lanak hitz handitan adierazten duenez.
ARGIA. Euskal Editoreen Elkartearen aurkezpena egingo al zeniguke?
F. IRAOLAGOITIA.
17 partaide gara, eta produkzioari begira, Euskal Herrian kokaturiko editorialeen %80 - 90 osatzen dugu. Kanpoan geratzen dira, azken 2 urteotan etorri diren enpresak.
Sartzeko baldintza batzuk daude, gutxienez urtean hainbat liburu euskaraz ateratzea, sortzea. Gure helburuak hauek dira: elkartekideei informazioa eta laguntza ematea, nola ekonomia hala komertzial aldetik edo tekniko eta juridiko aldetik. Gero, promozioa eta propaganda egitea, eta horretarako, merkatua ezagutu premia sortzen da, eta premia hori ikusita, burutu da Sayma etxeak egindako estudioa.
Eskaintza kolektiboak sortzen ahalegintzea dugu, guzti honekin batera, gure ardatzen artean.
A. Guzti honetan zertan asmatu eta zertan huts egin du?
F.I. Azken puntu horretan ez dugu ekintza aipagarririk egin. Orain artean, lan aipagarriena erakunde publikoekin (Eusko Jaurlaritza eta EAEko diputazioekin, batipat) harremanak eduki eta dirulaguntza zenbait bideratzea izan da.
Baina, ikerketa horretan agertu den legez, beste arazo batzuk ditugu. Gehien nabaritzen den hutsunea da argitaldariek enpresa itxura txikia dutela. Enpresa gestioa ez dute, gehientsuenek, behar bezala egiten. Beti aritu gara kulturaren asmo kutsu horrekin, enpresa bigarren mailan utziz, eta etorkizunari begira, alderantziz izan behar duela uste dut; bestea ahaztu gabe, noski.
A. Nola tajutu, baina, etorkizuneko urratsak?
F.I. Egungo egiturari begira, ekonomia, administrazioa edo komertzial arloetan hutsune askodun gestioa dugula nabarmentzen da. Erosketak eta salmentak egiteko orduan ez dugu irizpide bateraturik, bakoitzak bere ghetto-an funtzionatzen du.
Etorkizunari begira, elkar laguntzen saiatu beharko genuke, enpresa heziketa jorratu eta erreziklatuz. Erosketak egiterakoan, elkartzeko gai bagara, kasu, asko irabaziko dugu; eta barrutik, salmenta kontuak (ez gara iristen eta stock izugarriak ditugu pilaturik), marketina, publizitatea... Zuzentzeko alternatibak osatuz gero, egungo egoera aldatzeko bidean litzateke.
A. Zeintzuk dira zailtasunak?
F.I. Ideia aldetik premia sentitzen da; beharbada ez daukagu proiektu argirik. Momentu honetan, adibidez, hamar-hamabi argitaletxe gabiltza eskola materialak sortzen, eta gure merkatua gainetik ezagututa, horretarako, hiru argitaletxe nahikoa ginateke. Orduan, modu batera edo bestera, bide berriak jorratu beharrean gaude, gestio eta elkartzearen alorretan edo aliantza batzuk sortuta; bestela, batzuk pikutara joan beharko dugu.
A. Merkatuak al du errua?
F.I. Ez dago merkaturik hainbeste argitaldarirentzat. Gestioaren aldetik, bide batzuk ikasi eta erabaki batzuk hartzen ez baditugu, hiru-lau urtera, batzuk, ez daukagu zer eginik. Ez da posible horrela jarraitzea.
Gai izango bagina, Elkartearen bitartez, ikerketak egin, proiektu batzuk atera eta mailaka, gaur erosketak, bihar salmentak eta etzi elkargo batzuen bitartez lana egiteko, beharbada tokia egongo litzateke lanerako, eta aurrera egiteko.
A. Euskal Editoreen Elkartea al da horretarako tresna?
F.I. Izan daiteke horrelako bide bat bideratzen hasteko tresna. Orain artean, erakundeekin hitz egiteko bildu izan gara, baina, askoz ere inportanteagoa da, erakundeei eske eta eske joan beharrean, proposamen batzuk eskaintzen joatea. Joan gaitezen enpresa modura, hau edo hura sortzeko laguntzak eskatzera. Hori dugu bide egokiena, probetxugarriena, aurrera begira.
Horretarako, flexibilitate piska bat behar da gure artean, errezelo handiak izaten ditugu, beldurrak... eta gainditu behar ditugu.
A. Instituzioekin egun daramazuen dinamika ez dela egokia diozu?
F.I. Arriskutsua da. Momentu honetan, dirulaguntza horiek eduki ez bagenitu porrotean egongo ginateke hainbat editorial; baina, dirulaguntza horiek goitik behera badoaz, laster goaz porrotera. Aurre egiteko beste formularik bilatzen ez badugu, beltz dator etorkizuna.
A. Zer funtzio betetzen dute dirulaguntzek?
F.I. Hemengo liburua defizitarioa denez, parekatzekoa. Baina, hori ere, goitik behera doa, alde guztietan. Estudio horretan ikusi denez, dirulaguntzarik ez balego, momentu honetan elkartekide guztiok zorretan egongo ginateke, premiei erantzuteko posibilitaterik gabe.
A. Beraz, pastela ez da handitzen eta banatzeko gutxiago duzue.
F.I. Estudio serioekin, merkatua ondo ikasi eta eskatzen duena betez gero, ugaritu egin daiteke. Egun, ikastola eta ikastetxeetan, badakigu euskaraz erakusten dela. Gero eta gehiago sortzen dugu guk ere. Produktu egokiak sortu behar dira, ordea, eta honi aurre egiteko orduan ez daukagu egiturarik, denok denetik sortu eta saltzen dugu...
Editoreen Elkartearen helburuak ondo daude, beteko badira; hor sartzen dira aipatu ditugun bide guztiak, ekintza kolektiboak sortzearena barne. Indarra hortik etor dakiguke.
J.J. Petrikorena
48-49

GaiezKulturaArgitalgintBesteak
PertsonaiazIRAOLAGOIT1
EgileezPETRIKOREN1Kultura

Azkenak
11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat

Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]


50 maliar inguru ari dira kale egoeran bizitzen Gasteizen asilo eskaera ebazten duten bitartean

Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.


Alberto Alonso (Gogora): “Txiki eta Otaegi ez dira erreferente; indarkeria, beldurra eta terrorea erabili zuten”

Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".


Jai eredua neurodibergentziatik aztertzen

Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.


Ostiraletik aurrera berriz debekatuko dituzte nekazaritza jarduerak Nafarroan

Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Ipar Euskal Herriko 158 herritan ur murrizketak ezarriko dituzte, alerta egoeraren ondorioz

Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]


Jaurlaritzak Bailen Energia enpresari Oionen bi parke fotovoltaiko eraikitzeko baimena eman dio

Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko. 


Delitugile migratzaileak zuzenean deportatzea proposatuko du Erresuma Batuko Gobernuak

Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]


7 urteko ume bizkaitar bat hil da Errioxako kanpin batean, zehaztu gabeko arrazoiengatik

7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen. 


Israelek gutxienez ehun palestinar hil ditu azken bi egunetan, eta Gaza hiriaren aurkako erasoak gogortzen ari da

Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]


Txikik eta Otaegik Zarauzko Udalaren aitortza behar dutela aldarrikatu du Sortuk

Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.


Piano bikaina, Biarritzen

Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa. 

Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak

Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.

Data: abuztuaren 8a.

-------------------------

Biarritz Piano Festival... [+]


2025-08-13 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Eguneraketa berriak daude