«Frantsesa beldur da, bere hizkuntza babestu nahi du»


1992ko abuztuaren 02an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Thierry Delobel, Ikas-bi-ko arduraduna:
«Frantsesa beldur da, bere hizkuntza babestu nahi du»
ARGIA. Klase elebidunetako ikasle batzuek diplomarentzat gai bat euskaraz lantzea erabaki dute. Nolaz?
T. DELOBEL. Irakaskuntza elebiduneko lehen belaunaldiak Lizeoko lehen urtetik Historia Geografia gaia euskaraz landu izan du. Horrela izaki, normala iruditzen zitzaien azterketa ere euskaraz egitea. Seaskak lehenagatik arazoak izan zituela jakinik, Donibane Lohizuneko Lizeoko arduradunak bildu eta Akademiako errektorearengana jo genuen azaroan. Erantzuna maiatzean eskuratu dugu, guraso bati bidali zaion gutun baten bitartez. Bertan, lehenagatik erantzun bat emana zela jartzen zuen, ezezkoak baliagarri jarraitzen zuela. Eskola elebidunek horrelako eskakizunik ez dute egin orain arte, eta informatu egin ginen. Horrela, gure galdera Seaskarekin nahastu zutela ohartu ginen. Ikasleek eta gurasoek ezetzaren aurka joatea erabaki zuten eta beraz, azterketa euskaraz egin dute.
Kontraesan askoren aitzinean gaude. Alde batetik, azterketa nazionala dela diote, eta frantsesez iragan behar dela. Baina ados dira ikasleen dossierrak kontuan hartzeko, irakaskuntza beste hizkuntza batean eramana izan delarik. Honek adierazten du ereduak aldatzen direla komeni delarik, edota egiten den presioarengatik ere. Adibidez, desagertu diren hizkuntzekiko lotura edo grekera mantentzeko.
Orain arte ez zen honelako kasurik gertatu. Gure irakaskuntza elebidunaren maila neurtzeko tresnarik ez dugu oraindik, eta Administrazioak gure galderari erantzun bat eman behar dio. Kopiak lortuko ditugunean, Auzitegi Administratiboaren aitzinean kezka bat jarriko dugu beste elkarte butzuekin batera.
Bestalde gogoratu behar da galdera berdina pausatuko dela unibertsitate aurreko azterketarentzat, hemendik zenbait urtetan, eta aitzinetik ereduak aldatu beharko dira.
A. Nola esplikatzen duzu Administrazio frantsesaren jarrera?
T.D. Europako kontseiluak hizkuntza minorizatuei buruzko txosten bat izenpetzea proposatuko die estatu desberdinei datorren udazkenean, baina Frantziak hasieratik txosten honen aurka bozkatu du. Frantsesa Europaren aitzinean beldur da, bere hizkuntza babestu nahi du. Nola ulertu bestela datozen hogei urteetan hezkuntza politika guztia Parisen erabaki beharra.
Bestalde EAE eta Akitaniako Erregioaren artean izugarrizko zubi ekonomikoak daude martxan. Euskara ezin daiteke harreman horietatik kanpo utz. Hizkuntz politika bertan erabaki beharko litzateke. Administrazio egiturak zaharkituak dira. Beharrak aldatu dira.
A. Klase elebidunak zabaltzen ari ote dira?
T.D. Irakaskuntza publikoan, ikasle kopuruaren erdia baino gehiago prest dago irakaskuntza elebiduna jarraitzeko. Gaur egun, nor bere herrian ongi bizitzeko gogoa emendatu da. Hizkuntza asko ikasteko lema ere zabaldu egin da, eta horrekin batera kontzientzia indartu egin da.
Ixabel Etxeberria
23


GaiezGizarteaIrakaskuntzEskolakIkas-Bi
PertsonaiazDELOBEL1

Azkenak
“Gaza militarki okupatzeko plana berehala gelditu behar du Netanyahuk”, esan du nazioarteak

Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.


Pazienteek 25 egun itxaron behar dituzte, batez beste, Osasun Mentaleko Zentruetan arta jasotzeko

25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude. 


Non dago Maider?

Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]


Oñatiko egoitza batera mugituko dituzte Donostian kale egoeran bizi ziren migratzaile maliarrak

Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.


“Intentsitate altuko” bi sexu eraso salatu ditu Gasteizko Mugimendu Feministak ostegun gauean

Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak. 


Gaza Hiria okupatzeko plana onartu du Israelgo Segurtasun Kontseiluak

Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]


Oholtza denontzat?
Feminista izango da, edo ez da izango

Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla

Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]


Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Miren Agur Meabe
“Zalantza askorekin idatzitako liburua da, baina zalantzek bultzatzen gaituzte aurrera”

Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Eguneraketa berriak daude