"PNVk ez du Estatutuak diona behar bezala defendatu"


1990ko apirilaren 01ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Inaxio Oliverirekin elkarrizketan.
Inaxio Oliveri, Eusko Alkartasunako idazkari nagusia
"PNVk ez du Estatutuak diona behar bezala defendatu"
Eusko Alkartasunako idezkari nagusia den Inaxio Oliverirentzat ez dira Komunitate autonomoan aurten ospatu behar diren hauteskunde autonomikoak aurreratuko, udazkenean izango direla apostu egiten bait du. Era berean, egungo egoera politikoa aztertzerakoan PNVren hainbat axolagabekeria zorrotz kritiketzen du.
ARGIA.–Garaikoetxea gobernuaren Madrilekiko enfrentamendu politikak baino etekin handiagoak eskuratzen al ditu, zure ustez, egun indarrean dugun koalizio gobernuaren politikak?
Inaxio Oliveri.–Autogobernuari dagokionez eta gaurko egoera ikusirik, nahiz eta sarritan esan zaigun aurrerapen eta etekin handiak lortu ditugula, ez dut uste aurrerapenik egin dugunik. Eta hau diot gai korapilatsuak oraindik transferitu gabe daudelako, hala nola INSS, arlo ekonomikoaren garapena, Europako harremanak, Kreditu Ofizialeko Bankua.... guzti hauek zeuden bezala daude.
Bestalde, gai politiko hutsak genituzke; gaur bertan (ostegunean) Ertzantzaren gaia Gasteizko parlamentuan eztabaidatzen ari dira, baina oraindik ez dago Madrilekin konpontzeko irtenbide sendorik, hortxe dirau ere gobernadore zibilen istiluak... Inserso eta Insalud-en bi transferentziok, ordea, eskuratu ditugu baina EAk akordio txartzat jo ditu: alde batetik, akordio horrek Estatutuak ematen zigun atalmena, komenio mailan Seguritate Soziala lortzekoa alegia, apurtu egin duelako eta beste aldetik, ez dugu uste Kupoaren akordioa ona denik, zeren gaurkotzerakoan ez da egiten gure Komunitatearen hazkunde ekonomikoa kontutan izanik, Estatuarena baizik.
A.–PNV-PSOEren gobernuaren mezua alderantzizkoa da.
I.0.–Bai, baina autogobernuari buruzko aurrerapenik ez da gertatu. Madrilgo gobernuarekiko harremanetan lorpenek horixe adierazten dute betintzat. Hemen saltzen ari dena beste gauza bat da: estabilitatea eta abar, baina ezin da inoiz estabilitatea eta inmobilismoa nahastu, eta hemen arazo bat gertatzen denean arazoari ez helizea da arruntena, eta hau ez da zuzena.
Autogobernuaren garapenak enfrentamendu bat–demokratikoa–beharko du, zeren guk Madrilek dituen hainbat ahalmen politiko nahi dugu eta hori negoziake ta baten bidez lorizen bada, tentsioak ere zeresan frango dauka horretan. Tentsio hori galtzen den neurrian autogobernuaren garapena ere atulagoa izango da. Madrilen borondatea denok ezagutzen dugu eta zerbait lortu denean enfrentamendu demokratiko horren bitartez izan da.
Autogobernuaren garapenak enfrentamendu bat -demokratikoa- beharko du, zeren guk Madrilek dituen hainbat ahalmen politiko nahi dugu eta hori negoziaketa baten bidez lortzen bada, tentsioak ere zerean frango dauka horretan. Tentsio hori galtzen den neurrian autogobernuaren garapena ere ahulagoa izango da. Madrilen borondatea denok ezagutzen dugu eta zerbait lortu denean enfrentamendu demokratiko horren bitartez izan da.
A.–Hemen gauzak saltzen ari direla esan duzu. Zer gehiago saltzen ari da?
I.0.–Aipatutako tentsio hau txarra dela eta honetan herritarra ohitzea ere nabarmena da, eta ez dut uste horrelakoak esatea ona denik abertzaletasunerako. Egoera batetik bestera pasatzeko tentsio bati eutsiz, erreibindikazio bati eutsiz egiten da edo ez da ezertxo ere lortzen, ez dut uste gure etorkizuna besteen eskuetan bakarrik dagoenik, funtsean zer nolako ideologizazioa, zer nolako abertzaletasuna nahi dugun gure eskuetan dagoela uste bait dut. Jendea desmobilizatzen beda, ezer gutxi lortuko dugu. Eta zoritxarrez, gobernu honek jendea loak har dezan lanari ekin dio.
A.–Une honetan enfrentamenduzko eta PNV~PSOE biketeak bultzatzen duen politikak daude Hegoaldean; bietatik zein ari da nagusitzen?
1.0.–Jendea lokartzen ari dena, zalantzarik gabe. Alderdi abertzale baten zereginak ezin du izan autonomia gestionatzeko soila, dugun autogobernua gestionatzea alegia, eginkizun didaktiko bat ere izan behar du, azken batean ideologia batean oinarritzen bait dugu gure mezua eta hori falta da, eta horretan ardura nagusia gobernatzen ari den alderdi abertzaleari leporatu behar zaio, PNVri; ez Ajurian eta ez Instituzioetan, ez dio lan honi ekiten eta mezu abertzalea ahultzen ari da. Hitz batean, PNVk gestionatzeaz gain, abertzaletasun bidean gidaritza egin beharko luke eta egiten duena bestelakoa da.
A.–PNVk ordea, Eusko Alkartasunari, eta Herri Batasunari ere, alderdi, kapenetan gelditzen direla leporatzen die, emaitzak lortzen dituena bera de. Ia, pragmatismoaz burututako paktuez eta abar.
I.0.–Pragmatismoa eta aldarrikatzea ez daude kontrajarriak; Garaikoetxeak eta bere gobernuak horixe egin zuten, zeren gaurko garapen autonomiko handiena sasoi hartakoa bait da. Beste kontua litzateke aldarrikapen hutsean gelditzea, altarrikatze testimonial batean. Baina, hala ere, PNV ez albarrikatzearen bidetik ez politika pragmatikoaren bidetik ez da ezertxo ere lortzen ari.
A.– Gernikako Estatutuaren eta KonstituzIo espainiarraren berrikusteko aldarrikapen sasoian gaudela dirudi alderdi desberdinetako politikari anitzen adierazpenek horixe adierazten dute bederen; zer gertatu behar du berrikuspena aldarrikatzetik gauzatzera igarotzeko?
1.0.–Estatutua bitarteko ona izan dela eta dela uste dut, baina bere osotasunean garatzen baldin bada. Arazoa benetan lortuko den ala ez da eta Estatuak honetarako borondatea duen arrastorik ez da somatzen. Beste aldetik, Konstituzioaren aldaketa edo marko politikoaren aldaketa gauzatzeko euskal indar politikoen kontsentsu zabal bat betar da, aipatutako funtsezko aldaketa hauek eragiteko gehiengo soil bat baino zerbait gehiago behar bait da. Estatalistekin konpontzea zaila da baina etxekoen artean ados jartzeko ere nahikoa lan izango genuke.
A.–Inaxio Oliverik ongi ezagutzen duen gai bati lotuko gatzaizkio, EAren egoerari hain zuzen. Gipuzkoan istilu tan aritu da, Araban Cuerdarena dago, Bizkaiatik militante erradikalagoen kritikak enizuten dira, Iparraldean ez dira pozik, badirudi Nafarroan sellik urak bare daudela. EAren egungo diagnostren bat egingo al zeniguke?
1.0.–Eusko Alkartasuna alderdi gazte bat izan arren ardura handiei erantzun jator bat eman behar izan die eta hasiera batean alderdi berri batek garatzeko behar duen astia eta lasaitasuna falta izan zaigu, eta ondorioz hainbat arazo izan dugu. Gipuzkoan arazoak baretu dira...
A.–Baretu bai, baina konpondu?
1.0.– Kolektibo handiak daudenean konpontzea zer den eztabaidatu betarko genuke. Arazoa ez da problemak izatea, daudenak konpontzen jakitea baizik. Guk jakin izan dugu, eta EAk Gipuzkoan duen egoera ez da beste edozein alderdik duena baino okerragoa. Cuerdaren istiluak kalte handiak egin digu.
A.–Zein da Cuerdaren arazoa ze hatz~mehatz?
1.0.–Cuerdak erantzun beharko luke baina ni biziki harritu naizela esango dizut. Kanpoan esan dituen guztiak ez ditu barruan esan eta aukerak izan ditu, zeren exekutiban eta Asanblada Nazionalekoa ere izan da. Agian Cuertak ez du jakin izan gutxiengo batean egoten eta alderdian inolako kalterik ez badu egin, elektoralki handia egin digula aitortu beharra dago.
Alderdia orain hiruzpalau hilabete baino lasaigo dago. Herrialde baioitzean dugun indarren arabera sentsibilitate berezi bat dugu erantzun jatorrak emateko eta Iparraldeko egoera kontutan izanik, duten batasunaren kontzepzioa eta gurea desberdina da errealitateak oso desberdinak bait dira.
A.–Ez-al du EAko jendeak Garai koetxearen urruntasuna gehiegi sentitzen, ez al du honen itzulera eskatzen?
I.0.– Garaikoetxea hemen dago eta bertako egoera politikoaren jakinean gainean gainera. Arazoa Europako parlamentuan egiten duen lanaren berri jendeak ez dakiela da eta honek urruntasunaren irudia bultza dezake. Baina lehendakari denez, exekutibarekin batera, alderdiaren gidaritza egiten du. Hauteskunde autonomikoak gainean ditugunez hurbilago izango dugu, bera gure lehendakari gala izango
A.–Aste honetan bertan LTHari bu ruzko legezko proposamen bat aurkez tu duzue Gasteizko parlamentuan. Zertan datza proposamen hau?
I.0.–Aspaltiko kezka baten ondorioz sortu da. Laburbilduz, dugun Komunitate autonomoko barne erakundetzea ez da zuzena, gidaritza politikoa erabat mariatzen ez duelako, bestalde, Instituzio guztiak sartu beharko liratekeelako eta udaletxeak ez dira sartzen, eta azkenik instituzio desberdinen konpetenizien nahasketa dagoelako eta derrigorrez hau konpondu behar delako. Europako erronka hortse dugu eta erantzun beharko dugunez, zuhur jokatu beharko dugu, aginte politikoa eta Herriaren gidaritza non dagoen finkatuz, hau da. Instituzio bakoitzaren zeregina zein den finkatuz.
A.–Kanpaina aurrean zarete alderdi politikoak?
I.0.–Bai, noski. Dagoeneko alderdi bakoitza posizioa irabazten ari da eta gobernua osatzen duten bi alderdiak ikustea besterik ez dago, edozein gauza dela medio iskanbiletan dira, ondorioz dagoeneko gobernua geltirik dagoelarik.
A.–Gaur bertan Komunitateko parlamentuan eztabaidatzen ari diren gaia Ertzantzarena da. Zer gertatzen da gai honi buruzko transferentziekin?
I.0.-17. artikulua zentzu desberdinetan irakurtzen da eta gure irakurketa Estatuko indarrek espreski jarrita ez dituzten konpetentziak Ertzantzarenak izan behar direla da. Honek sustituzio bat eskatzen du eta alde batetik, Estatuak ez du amore eman nahi, eta bestetik, Euskal gobernuak, eta PNVk bereziki, ez du behar zuen bezain gogor jokatu, ez du Estatutuak diona behar den bezala defendatu, askoz esijenteagoak izan behar zuten. zeren gehiegitan egin bait dute atzera.
A.–Zure eritziz, hain gaztea den Ertzantzaren irudia ez al da zikinegi dagoeneko, hau da, azken sasoian agertu diren informazioak, hala nola Garaikoetxearen telefono entzuketa, jokuaren ustelkeria... ez al dira ari irudia usteltzen?
I.0.–Hemen bereizketa bat egin behar da: alde batetik, gorputz poliziala osatzen duten kideak daude, ertzainak alegia, eta hauek egin zezaketenaren arabera ez dago irudi arazo andiegirik, eta bestetik,eztzain hauek agintzen dituzten arduradun politikoak ditugu, zeintzuk hainbat arazo ilunetan agertzen ari diren sarritan.
A.–Jokuaren afera honetan ez al dute Ertzaniza "erabili"?
1.0.–Kontu guzti honetan garbi dago ustelkeria administratibo bat badagoela , banatu diren baimen baino askoz makina txanponjale gehiago dago, gero hortik sortu diren etekinak nork eskuratu edota zertan erabili diren ikusi beharko da.
XABIER LEKUONA

Inaxio Oliveri Eusko Alkartasunako idazkari nagusia.
"PNVk gestionatzeaz gain, abertzaletasun bidean gidaritza egin beharko luke eta egiten duena bestelakoa da".
"Jendea desmobilizatzen bada, ezer gutxi lortuko dugu".
8-10


GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEAE
PertsonaiazOLIVERI1
EgileezLEKUONA6Politika

Azkenak
“Gaza militarki okupatzeko plana berehala gelditu behar du Netanyahuk”, esan du nazioarteak

Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.


Pazienteek 25 egun itxaron behar dituzte, batez beste, Osasun Mentaleko Zentruetan arta jasotzeko

25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude. 


Non dago Maider?

Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]


Oñatiko egoitza batera mugituko dituzte Donostian kale egoeran bizi ziren migratzaile maliarrak

Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.


“Intentsitate altuko” bi sexu eraso salatu ditu Gasteizko Mugimendu Feministak ostegun gauean

Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak. 


Gaza Hiria okupatzeko plana onartu du Israelgo Segurtasun Kontseiluak

Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]


Oholtza denontzat?
Feminista izango da, edo ez da izango

Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla

Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]


Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Miren Agur Meabe
“Zalantza askorekin idatzitako liburua da, baina zalantzek bultzatzen gaituzte aurrera”

Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Eguneraketa berriak daude