"Zuzpertze prozesua indartsuago da egun Hegoaldean"

Thierry Truffautekin elkarrizketan.
THIERRY TRUFFAUT
"Zuzpertze prozesua indartsuago da egun Hegoaldean"
Claude Gaiguebeten eskolako etnologoa dugu Thierry Truffaut, urte askotan Euskal Dantzarien Biltzarrak iparraldean duen egoitzaren buru. Ihauteriek Iparraldean, eta zehazkiago aurten Zuberoako Maskaradaren inguruan gertatutakoaz hitzegin dugu berarekin.
ARGIA.– Zer zentzu du gaur egun ihauteri mota hori mantentzeak herriak alde batera zokeratu duenean?
THIERRY TRUFFAUT.–Herriak ez du egun lehen bezala sentitzen. Historia eta Elizaren bilakaerak gertakizunen zentzu sakona aldatu du eta festa gazteen bilerara mugatu da, keinu, dantza eta mugimenduetan antzeman daitekeen legez. Derrigorrezko prozesu bilakatu da, baina erlijio kutsua ehuneko hirurogeia galdu da, eta elkartze edo tradizioa bezala mantentzen dute.
– Nola ikusten duzu Iparraldeko joera eta panorama?
~T.–Hemen ere asko galdu da, dudarik gabe. Usadioa mantentzeko esfortzua askoz indartsuagoa da egun Hegoaldean Iparraldean baino; orain hamar urte ostera, Herantziz gertatu zen. Izanez ere, 1980 eta 1985. urteen artean gauzak eta ekintzak sortzeko esfortzua erakutsi baitzen, Lapurdin bereziki, bertan hiru ihauteri existitzen baitziren soilik, Ustaritze, Hasparne... Ihauteri hauek kuestazio mailan, etxez etxe, edo Hazparnen bezala behi irteera batez burutzen ziren. Gutxinaka, sistema moderno baten gainean montatutako aintzinako numeroak antolatzen hasi gara; orduan, hamar edo hamabost herrik ospatzen zuten festa, eta egun, oso gutxik mantendu dute gauza berdinak. Lapurdito tradizio osotik, birek bakarrik segitzen diote ohiturari, Beraskoitze eta Hasparne; Ustaritzek ihauteri berezia erantsi dio bere nekazal karnabalari, erdi hiritar erdi nekazari biburtuz.
A.–Ihauteriak Iparralidean daraman prozesuarekin, urte gutxi barru gal al daiteke?
T.T.–Lapurdin gaur egun oso gutxi funtzionatzen du; Baxenatarroan, Donepalau aldeko herri batek parte hartzen du soilik, baina ihauterietako ekintzak beste fetxa batzuetan antzezten dira. Herriko jaietan esaterako. Zuberoan aurten ez dago maskaradarik, kanpora irtetzen duen gaztediaren arazoa handia baita, gazteak, lanik ezean, Paris, Bordel edota Baionara joaten direlako; Bazenafarroan antzeko prolema gertatzen da. Toki hauetako ihauteriek antolakuntza garrantzitsua behar dute. Dantzek pare bat urteko ariketak eskatzen dituzte, arropak zailak dira eskuratzen eta, herri denak arazoz gainezka aurkitzen dira baldin eta zerbait tajuz antolatzea nahi badute. Horrezaz gain, laguntzarik gabe daude. eta Zuberoan adibidez, Euskal Herriarekiko kultur eta politika kontzientziazio arazoa dago, maskarada edo pastoralean lan egiten duen jendea beti berbera baita, eta noski, jende gutxi egoteaz aparte kasik ezinezkoa da blak batera burutzea.
M.A.
25

GaiezKulturaEkitaldiakBesteak
GaiezGizarteaOspakizunak
PertsonaiazTRUFFAUT1
EgileezARRIETA4Kultura

ARGIAn egiten dugun kazetaritza independenteak bultzada merezi duela uste duzu?

Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.

Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!

Egin ARGIAkoa

Azkenak