«Euskadik politika laborala legislatzeko gai izan behar du»


1990ko urtarrilaren 21ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Juan Miguel Mendozarekin elkarrizketan.
Juan Miguel Mendoza
«Euskadik politika laborala legislatzeko gai izan behar du»
Klandestinitate sasoia gogoratzen du Juan Miguel Mendozak ELAren garai bateko kontuak galdetzen dizkiogunean. Zarauztarra jaiotzez, Alfonso Etxeberria" ren ezagun handia, sindikatuaren barnean pisuzko buruzagia dugu ELAren Batzorde Nazionaleko kide hau. Bere kezka handienetako bat zentralismoak euskal sindikalismoari ezartzen dizkion zangalatrabak dira.
ARGIA.– Nola ulertzen dituzu ELAko idazkari nagusia den Elorrietak marko autonomoan erlazio laboralei buruz jaurtiki berri dituenak?
J.M. Mendoza.–Hau gure eskakizun zahar bat da. Egun euskal politiLkri eta Instituzio guztiei ere gai honetaz ez ahaztutzea eskatzen diegu, zeren tranferentzia eta hainbat negoziaketa aurrera eramaten badute ere, gai hau Madrileko gobernuaren konpetentzia esklusiboa da eta guk eskatzen duguna konpetentzia hauek Euskadirentzat esklusiboak izatea da. legislazio laborala Euskadiko Instituzioetan egitea nahi dugu, INSS, INEM eta honelakoak transferibleak dira eta gure eskuetan egon beharko lukete. Eta gainera, ez pentsa gauza ezin eskurakorrez ari garenik, Euskadin lor bait ditzakegu. Euskadik politika laborala legislatzeko gaitasuna behar du.
A.–Lan Harremanetako Kontseiluak, hau da, langile eta patronalaren arteko negoziaketa kolektiboa aurrera ez doanean ararteko lana egiten duen kontseiluak funtzionatzen al du? Ala itxura gordetzeko besterik ez dago?
J.M.M.–Bai eta ez da erantzuna. Gauza hauek konpontzeko premiazko instituzio bat da. Urte batzuetan apaltasun batean izan da ez zegoelako lan dinamikarik. Gure planteamendua hori berpiztea da, indartzea eta guk bultzatzen ez badugu ez da aurrera joango, hori gerta dadin interesak daudelako.
A.–Zure hitzen arabera dauden tresnak hor daude baina ezin dira erabili.
J.M.M.–Tresnak sortzeari ez zaio garranizirik kendu behar.
A.– Baina INEM eta helakoetan euskal sindikatuek ezin dute ezer ne. goziatu, guztia kanpoek Madrilen lotzen bait dute.
J.M.M.–Guk nahi izanez gero Madrilen sarrera dugu baina sindikatu batek langileen interesak non defendatu behar diren jakin behar du eta gaur egun pentsio legea Madrilen negoziatuko balute hara joango ginateke baina hori beste lapiko handiago batean sartzen dute eta lapiko horretan pakto soziala lortu nahi du gobernuak eta gu ez gaude horretarako prest. Ez Espainia mailan pinteatzen delako, Euskadi mailan ere ez. Tranpa bat luzatzen digute eta honetin sindikalismoa hiltzen ari da.
A.–Eta honen aurrean, zuek sindikatu abertzale bezala zer egin dezakezue?
J.M.M.–Sindikatu euskaldun eta abertzale bezala tresna horiek gure eskuetan izateak Euskadin beste politika bat egitea errazten du, posible delako gainera. Euskal instituzioek eskatzen badute gure laguntza izango dute baiana hori negoziaketa politiko bat da.
9


GaiezEkonomiaSindikalginSindikatuaELA
PertsonaiazMENDOZA2
EgileezMARTIARENA1Ekonomia
EgileezLEKUONA6Ekonomia

Azkenak
Bizkaiko Golkoa ia bi aldiz azkarrago ari da berotzen munduko batez bestekoa baino

Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]


Protesta egingo dute Los 40 Summer Live jaialdiaren aurka, Zarautzen

Beste urte batez Los 40 Summer Live jaialdia ospatuko dute Zarautzen, eta horren kontra agertu dira herriko hainbat eragile, haien ustez, garrantzi handiagoa ematen zaiolako ekitaldi horri herriko jaiei baino: "Argi erakusten du gure herrian zeinentzat dauden erraztasunak... [+]


Azterketa %90ek suspenditu dute eta Zupiriak esan du: “Ertzain izateko ikasi egin behar da”

3.600 pertsona aurkeztu dira ertzain edo udaltzain izateko lan eskaintza publikoko deialdira, eta 2.800 hautagaiek ez dute proba psikosoziala edota atal teorikoa gainditu. Segurtasun sailburuak defendatu egin du Polizia izateko "exijentzia maila".


CAF-Elhuyar sariak etetea erabaki dute, “baldintza egokirik” ez daudela arrazoituta

Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".


Nila Heredia
“Evo Moralesek ingurune toxikoa du, eta ezinbestekotzat jo du bere burua”

Boliviako ezkerreko militante historikoa da Nila Heredia, bi aldiz Evo Moralesen Osasun ministro izandakoa. Abuztuan hauteskunde orokorrak izango dituzte, eta herrialdearen egoera politikoa aztertu du elkarrizketa honetan.


Guggenheim Urdaibai Stop plataformak museoaren proiektua bertan behera uzteko eskatu die instituzioei

Joan den astean aurkeztu ziren proiektuaren inguruko entzuketa prozesuaren emaitzak, eta Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu ziren. Busturialdearen beharrei "arduraz" erantzutea exijitu die plataformak, eta proiektuaren inguruko informazio eta... [+]


Indarkeria matxista gisa ikertzen ari dira 78 urteko emakumearen hilketa, Zizur Nagusian

Emakumea hilda aurkitu dute bere etxean. Senarrak, 85 urteko gizonak, emakumearen heriotzaren berri eman du, Polizia bertaratu denean diskurtso inkoherentea zuela ohartu eta atxilotu egin dute. 


Konfrontaziora pasatzeko garaia da

Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu


2025-07-30 | Sukar Horia
Dominatzaile pobreak

Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]


Barkamena inprimatzen eta saltzen

Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi  Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]


Migrazioei buruzko jarrerak gurean

Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]


Euskarak Euskal Herria behar du

Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]


Ergelkeria

Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.

Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]


2025-07-30 | Inma Errea Cleix
Kaka

Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]


Eguneraketa berriak daude