«Ur-Bedeinkatu Ontzia»
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Barandiaran'tar Joxe Migel jauna "Dotriña" xaarraren antzekoa degu. Txiki ta aspaldikoa. Guztiz mamitsu buruz. Ximur azalez. Eta Orrezaz gañera asko erabilitakoa.
Gizon eta apaiz. Bietan jakitun. Dotriñaren lenengo galdera auxe da: "Kristau al zera?". Edo beste narratx batek zion bezela: "Zerade kristaua?"..
Joxe Migel Ataungo iturri, garbian egin zan kristau.
Oraindik dariola dago. Zer nolako ur abeslaria! Ataungo ura! Lizarrusti eta Gentil-baratzeko arkaitzpetik dantzan datorrena! Antziña-antziñako gentillen negar malkoa. Geroztik ataundar guztiak edan eta beren eleizetako ur. bedeinkatu ontziak betetzen dituna!. ..
Oraindik dariola dago. Argatik datozkigu egunetik-egunera ainbat ataundar ospetsu. Aundienetakoa, Joxe Migel.
Ori bai. Gorputzez ain kaxkar eta txiki, ur-bedeinkatu ontzira beatz biak exin iritsirik ikusi zutenean, gentil tantaiak negar eta negar egongo zitzaizkion.. Uraxe izango bai zuten beren «kapallaua»!
1965'garrengo urtea. Malatzak 16. Igandea. Udaberriko egoardi eguzkitsua.
Argiegi amets egiteko.
Eta nolatan zu, gaur, emen, Gipuzkoako erririk txikiena dan Baliarrain'en?
Kideak kidekoak maite, nunbait?
Leengo enparantza, leengo etxeak bat ez-beste, leengo iturria, eta iturri gañean leengoxe zezen-maturra bere adar eta guzti.
Bañan erderaz zegoan mintzatu bearra. Nik berriz tutik ere ez jakin.
Alaz ere nunbaitetik jabetu nintzan urrengo goizean seietan jeiki bear genduena. .
Gau artan ez nuen lo askorik egin. Kanpantorre motzeko erlojuak seiak jo zituanean. .
(Eta une berean, Joxe Migel jaunaren itz ezaguna erantzunaz bezela, kanpantorreko erloju zarrak sei eta zazpi. eta amabi danbatek' jotzen ditu).
Esnatzera beartua egonga nitzala ta aiei nola erderaz adierazi jekitzeko ordua zanik?
Jarri nitzan pentsatzen: Seiak jo ditu, eta, itzez-itz, alas seis han pegado!», oiu egin nien. Gerotxo arte ez nuen jakin' gaizki esan nuenik ere.
Nunbait etzeuden guztiak 10.
On Joxe Migel'en oroitzapenak enizuten gandela, orra or nun irikitzen dan eliz-erdiko atea. Meza Nagusia amaitu da. Eta alkate jaun beltx igar bat-beltx-igarri bañan guztiz atsegiña dator eliztarren aurretik, beltz eta igarrago dan zigor bat eskubian, eta txapela ezkerrean . Elizkizuna ez da oraindik bukatu. Ixil-ixilik, eliz atarian itsegingo diote bere gaurko erretoreari.
Eta erretorea, 31 urteko apaiz gazte, sendo bat, laister azaltzen da.
Jantzi txuritan, ixipua urbedeinkatu ontzian busti, ta atearen oroigean zutik, akojurna» egiten du. Zutik. Sinismenaren antzera.
Oraindik irurogei urtera guztia berdin-berdin dago. Atzo ta gaur.
Atzo Azpiazu ' tar Liborio jauna erretore.
Gaur Aizparu'tar Joxe Mari.
Bien erdian, altorlerik onena, On Joxe Migel
Eta On Joxe Migel'ek begi txikiak ditu. Bañan txorikuma bi bezain jolastiñak. Guztia ikusten dute. Guztia urgatzen, ega metxean.
Ontara ezkero, galdera batzuek bertako erretoreari.
(Urdin ditu begiak)
Bertan sortzen degun sendi-giro epela.
Zenbait errietako apaiz arduratsuak-Ataun'en « Don Kintin'' genduan, Baliarrainen Sarasolatar Luis Antonio izan zan-al zuten bezela mutiko batzuek bildu ta beren etxetan Latiña ta Retorika («erretelika») erakusten asi omen zitzaizkien.
Ala bearrez, bi eratako apaiz ikastaroak ziran. Bata, metza: lau urteko apaizgintza. Bestea, lazea: amabi urtekoa.
Batzuetan buruz. Bestee doñuz. ;
Barandiaran'tar Joxe Migel'ek irripar egiten digu. Gero... txapel eta guzti atera da
Jakintsu izan!
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]
473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Ontzidia abuztuaren 31n irtengo da Bartzelonatik. Euskal Herriko lau kide joango dira bertan, munduko beste 40 herrialdeetako solidarioekin batera.
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.
Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]
Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak.
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]
Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.