«Ur-Bedeinkatu Ontzia»
Barandiaran'tar Joxe Migel jauna "Dotriña" xaarraren antzekoa degu. Txiki ta aspaldikoa. Guztiz mamitsu buruz. Ximur azalez. Eta Orrezaz gañera asko erabilitakoa.
Gizon eta apaiz. Bietan jakitun. Dotriñaren lenengo galdera auxe da: "Kristau al zera?". Edo beste narratx batek zion bezela: "Zerade kristaua?"..
Joxe Migel Ataungo iturri, garbian egin zan kristau.
Oraindik dariola dago. Zer nolako ur abeslaria! Ataungo ura! Lizarrusti eta Gentil-baratzeko arkaitzpetik dantzan datorrena! Antziña-antziñako gentillen negar malkoa. Geroztik ataundar guztiak edan eta beren eleizetako ur. bedeinkatu ontziak betetzen dituna!. ..
Oraindik dariola dago. Argatik datozkigu egunetik-egunera ainbat ataundar ospetsu. Aundienetakoa, Joxe Migel.
Ori bai. Gorputzez ain kaxkar eta txiki, ur-bedeinkatu ontzira beatz biak exin iritsirik ikusi zutenean, gentil tantaiak negar eta negar egongo zitzaizkion.. Uraxe izango bai zuten beren «kapallaua»!
1965'garrengo urtea. Malatzak 16. Igandea. Udaberriko egoardi eguzkitsua.
Argiegi amets egiteko.
Eta nolatan zu, gaur, emen, Gipuzkoako erririk txikiena dan Baliarrain'en?
Kideak kidekoak maite, nunbait?
Leengo enparantza, leengo etxeak bat ez-beste, leengo iturria, eta iturri gañean leengoxe zezen-maturra bere adar eta guzti.
Bañan erderaz zegoan mintzatu bearra. Nik berriz tutik ere ez jakin.
Alaz ere nunbaitetik jabetu nintzan urrengo goizean seietan jeiki bear genduena. .
Gau artan ez nuen lo askorik egin. Kanpantorre motzeko erlojuak seiak jo zituanean. .
(Eta une berean, Joxe Migel jaunaren itz ezaguna erantzunaz bezela, kanpantorreko erloju zarrak sei eta zazpi. eta amabi danbatek' jotzen ditu).
Esnatzera beartua egonga nitzala ta aiei nola erderaz adierazi jekitzeko ordua zanik?
Jarri nitzan pentsatzen: Seiak jo ditu, eta, itzez-itz, alas seis han pegado!», oiu egin nien. Gerotxo arte ez nuen jakin' gaizki esan nuenik ere.
Nunbait etzeuden guztiak 10.
On Joxe Migel'en oroitzapenak enizuten gandela, orra or nun irikitzen dan eliz-erdiko atea. Meza Nagusia amaitu da. Eta alkate jaun beltx igar bat-beltx-igarri bañan guztiz atsegiña dator eliztarren aurretik, beltz eta igarrago dan zigor bat eskubian, eta txapela ezkerrean . Elizkizuna ez da oraindik bukatu. Ixil-ixilik, eliz atarian itsegingo diote bere gaurko erretoreari.
Eta erretorea, 31 urteko apaiz gazte, sendo bat, laister azaltzen da.
Jantzi txuritan, ixipua urbedeinkatu ontzian busti, ta atearen oroigean zutik, akojurna» egiten du. Zutik. Sinismenaren antzera.
Oraindik irurogei urtera guztia berdin-berdin dago. Atzo ta gaur.
Atzo Azpiazu ' tar Liborio jauna erretore.
Gaur Aizparu'tar Joxe Mari.
Bien erdian, altorlerik onena, On Joxe Migel
Eta On Joxe Migel'ek begi txikiak ditu. Bañan txorikuma bi bezain jolastiñak. Guztia ikusten dute. Guztia urgatzen, ega metxean.
Ontara ezkero, galdera batzuek bertako erretoreari.
(Urdin ditu begiak)
Bertan sortzen degun sendi-giro epela.
Zenbait errietako apaiz arduratsuak-Ataun'en « Don Kintin'' genduan, Baliarrainen Sarasolatar Luis Antonio izan zan-al zuten bezela mutiko batzuek bildu ta beren etxetan Latiña ta Retorika («erretelika») erakusten asi omen zitzaizkien.
Ala bearrez, bi eratako apaiz ikastaroak ziran. Bata, metza: lau urteko apaizgintza. Bestea, lazea: amabi urtekoa.
Batzuetan buruz. Bestee doñuz. ;
Barandiaran'tar Joxe Migel'ek irripar egiten digu. Gero... txapel eta guzti atera da
Jakintsu izan!
Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.
Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena
Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.
Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.
Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki
Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]
Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.
Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.
Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]
Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]
Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.
Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]