Musikaz Jantzitako Trikiti Berriz Jendearen Gustoarekin Asmatu Nahian

1987ko azaroaren 29an

Imuntzo eta Epelarre trikitilariei elkarrizketa
Imuntzo Eta Epelarre Azkoitiarrak Urtea Amaitzeko Diskoa Burutzekotan
Musikaz Jantzitako Trikiti Berriz Jendearen Gustoarekin Asmatu Nahian
Iazko txapelketan hirugarren egin, Tapia-Leturia eta Kepa-Mutrikuren jarraian eta orain bi azkoitiar hauek IZko estudioan sartuak dira mikroei eta pentagramei desafioka. Berritasuna eta kalitate garantia espero izatekoak dira duten gaia ikusirek.
Eskatu gabeko bazkari eder baten laguntzaz solastatu ginen Azkoitiako epelarretarren etxean, soldaduskan dagoen Juan Ramon "Imuntzo" eta Epelarre soinujolearen hamasei urteko panderojolearekin. Diskoa baldin bazen ere aitzakia, beren bizitza musikalaren haritik abiatu ginen.
ARGIA.– Nondik zure soinuarekiko kontaktoa?
IMUNTZO.– Hiru urtetik hasita izan dut soinurako gogoa. Lau urterekin eskolara joan nahi ez, eta soinua eskatzen nuen. Horela ekarri zidaten soinua. Gero, gurean, artzain bat etortzen zen soinua jotzen zekiena. Beti izan dut zaletasuna.
Zazpi urterekin solfeora hasi eta gero soinu handia, kromatikoa, ikasten hamalau urterarte. Orduan beste soinu bat erosi behar, eta trikitixa soinua hartzea erabaki nuen gazte gaztetik gustatu bait zitzaidan.
A.–Pauso zaila kromatikotik seinu txikira pasatze hori?
I.–Batzuek, esaten zidaten kalte egingo zidala, diferentzia handia zela, nahastu egingo nintzela, eta abar eta abar. Hasieran beldur pixkabat banuen. Probatu nuen eta askoz ere erraxtasun gehiago nabarmendu nuen neuk behintzat, beste soinuarekin ibilia bait negoen. Ez zait neri halako alde handirik iruditzen. Garbi esateko, lehen soinu kromatikoarekin iharduna mesederako izan zen, bai musika aldetik, bai soinua manejatzeko aldetik.
A.–Ez al da nahasmem durik sortzen behatz joku desberdinarekin eta auspoaz jokatu beharrarekin?
I.–Esan egin zidaten, baina neri ez zidan batere afektatzen, eta gehiago esango dizut gainera, orain bi soinuak jotzen ditut, ia oraintxe arte Azpeitiako «Itsasi» taldean iharduten nuen soinu handiarekin.
A.–Nolaz hasi zinen soinu txikia ikasten?
I.–Azpeitian, Sakabirekin hasi nintzen.
A.–Baina ez huen gero Sakabirekin jarraitu...
I.–Sakabirekin urte bete ibili nintzen eta denbora pixkabat Lajarekin. Baina nere oinarria, teknika, erabilketa eta pieza batzuk Sakabirekin hartu nuen. Handik aurrera, geuk geure kontura, piezak atera eta geure esperientzia egin diagu.
A.–Dena dela Lajak ere lagundu dizu.
I.–Batzuk esaten dute, baina gutxi... Lajarekin bi edo hiru hilabete ibili nintzen. Nik baserik handiena Sakabirekin hartu nuen; hori horretan gera dadila behintzat.
A.–Hala ere Sakabik erakutsitaketik aparte, zuk zeuk posizio eta akordeetan-beste zerbait sartu duzu.
I.–Hori dena musikagatik da. Zuk musika baldin badaukazu, gauza batzuk sartzeko posibilitatea daukazu; asmatu egiten duzu.
A.–Epelarre aitarekin ere ibili zinen noski.
I.–Bai, hilabete-edo egin nuen berarekin.
A.–Eta zu, Epelarre, nola hasi zinen panderoa jotzen?
EPELARRE.–Gizon batek pandero bat ekarri zuen hona, kasualitatez, eta aitarekin batera hasi nintzen, horrelaxe, tirri-tarran; gero, Zabalek erakutsi zidan piska bat nondik zihoan eta zera horiek. Hori orain dela zazpi bat urte.
A.–Zure plazaratzea nola izan zen?
E.–Lehenengo, Jauregirekin irten nuen Zeanuriko txapelketan. Gero, aitarekin Azpeitiakoan, 1982an. Ondoren Imuntzorekin, Zaldibarren. Epelde ilobarekin ere bai pare bat aldiz. Eta azkenik, ja honekin, Imuntzorekin.
Mirenekin ere, txapelketa irabazi zuen garaian, ibili nintzen; kantatzeko era moldatzen berak lagundu zidan gehienbat.
A.–Baina seinua ere jotzen duzu...
E.–Soinu handi kromatikoa jotzen dut. Txikia ere badakit jotzen, baina oso gutxi.
A.–Beraz, Imuntzori, panderoz laguntzen diozu kaleko lanean?
E.–Bai, hala da. Baina errepertorioa prestatzerakoan biok aritzen gara soinuarekin.
I.–Orain, diskarako ere elkarrekin aritzeak, izugarrizko aldea egiten du. Bion artean jarduten dugu jotzen; bi bozak jotzeko izugarrizko aldea da; piezak ateratzerakoan ere, honek solfeo berdin berdina dauka eta laguntza handia da, jakina. Bai doinuak egitean bai aukeratzean.
A.–Zer solfeo ikasketa dituzue eginak?
I.–Biok ditugu solfeoko bost urteak burutuak, eta nik armoniako beste bi.
A.–Ez al zaizue gogor egiten zuen kaleko edo kanpoko lana?
E.–Onbre! Aste osoa pasa eskolan eta gero nonbaitera joan beharra...
I.–Aste osoan lanean-edo pasatzen baduzu eta zapatu eta jaiean ondo pasatuz probetxatzeko zai baldin bazaude, askotan gertatzen da ezin duzula, soinu jotzera joan behar-izaten duzu eta goizaldera arte jardun... baditu "erre pasarak", esatekotan. Baina hori gainditu egiten duzu.
A.–Bikote bezala noiz plazaratu zineten?
I.–Ni soinua ikasten hasi eta handik urtebetera edo, hamabost urte nituela. Zaldibarko txapelketan irten genuen. Handik aurrera hasi ginen batera eta bestera.
E.–Gehiena ordea, orain; iazko txapelketa nagusian hirugarren egin genuenetik.
I.–Txapelketan bistaratu egiten da zer erresultatu egiten duzun. Jendeak ikusi egiten du eta alde handia du lanerako deiak jasotzerakoan.
A.–Lanetan atseginena zein izaten da?
I.–Ezteiak, adibidez. Giro onarekin eta gustora jarduteko modua izaten duzu. Batzutan gertatzen da betegarritzat eramaten zaituztela jende eta giro gutxi dagoela, eta jardun egin beharra–zer erremedio! -, kobratu egiten duzu-eta. Zenbait leku izaten dira erromeri ona egiten dena. Esate baterako, lehengoan Askizun ondo irten genuen. Aspaldiko urteetan ez omen zen erromeririk egiten, halabaina oso giro onean aritu ginen.
A.–Nondik nora dator diskoa egiteko ideia?
I.–Gogoa aspalditik genuen, baina aurten «I.Z.»koek hotsegin ziguten. Beste trikitilariak ere ari direnez geuk ere zer edo zer egin beharko dugu, grabatzeko eskatu digutenez gero...
A.–Zer eratako piezak sartu behar dituzue, denak berriak?
I.–Aurten irabazi genuen Zeanuriko txapelketarako eginak dira hiru; Besteak erabat berriak izango dira. Bestalde, diskaren alde bat kontzertu-abildade bezala joango da. Beste aldea berriz, trikiti aidekin joango da. Doinuetarik bi baltsak izango dira.
A.–Kantatuak?
E.–Baita. Xenpelarren hitzak dauzkat aukeratuta. Koplak berriz, Eguzkitzek ateratzen dizkigu.
A.–Zer instrumentu joko dituzue?
I–Soinu txikia eta panderoa. Soinu handia ere bai, pusketa bat edo beste.
A.–Beraz, ondo iruditzen zaizue azkeneko trikiti diskoetan instrumentu gehiago sartze hori...?
I.–Bai...
E.–Piska bat pasa egin dira, neuretzat behinepein.
I.–Keparenarekin behintzat, lagun askori eta jendeari galdetuta, ez zaie gustatu horko kitarra, txistu eta abarren nahasketa. Ez dakit... Geuk behintzat ez dugu asmorik horrelakorik sartzeko. Gainera, diskoa saldu eta ondo gelditzea nahi baduzu, jendearen gustoa ere begiratu beharra daukazu.
A.–Noizko izango da zuen diskoa kalean?
I.–Martxoaz gero ari gara prestaketan. Abendurako grabatzea esan ziguten, baina soldaduska dela, lana eta Zarauzko irakasletza direla, daramagun martxan kostako bazaigu ere urtarrila alderako behintzat saiatu behar dugu argitaratzen.
A.–Soinuaz aparte zer musika moeta entzuten duzue?
I. eta E.–Modan dagoena. Hori jakinikoa dago. Gure asuntoa soinua jotzea izan arren, guri besteei bezalaxe, "pop"a,... Jazza eta rock-a? ez, ... para, para! Klasikoa? Hori ja ez dugu agoantatzen.
A.–Zer errepertorio jotzen duzue?
I.–Segun eta zer jende dagoen. Erromeri girokoa gehienean. Eta baltsak, tangoak...
A.–Eta "Hertzainak" eta horrelakoak?
I.–Niri arraroa erizten zait hori soinu batekin jotzea. Sanbak-eta jotzen ditugu, baina behin hortik irteten hasiz gero, ez dakit... Gero, jendeak zer gusto daukan...
MIEL ANJEL ARANA

Argazkiaren erdian dagoen Sakabi mitikoarekin hasi zen Imuntzo ere soinua jotzen.
"Txapelketan bistaratu egiten da zer erresultatu egiten duzun; jendeak ikusi egiten du eta alde handia du lanerako deiak josotzerakoan».
60-61

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika tradTrikitixaTrikitilariIMUNTZO ET1
EgileezARANA3Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Pastoral bat Iruñearendako

Amets Aranguren Arrieta

Efemeridea: Guardia Zibila EHko heroinarekin lotuta zegoela zioen 'Navajas txostena' bidali zioten Espainiako fiskal orokorrari

ARGIA

Efemeridea: Boliviako poliziak Monika Ertl hil zuen, Che Guevara mendekatu zuen gerrillari alemaniarra

ARGIA

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

Azkenak

2024-05-13 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Analisia

Negu gorri, hondamendia iragarri

2024-05-13 | Cira Crespo

Ukelele baten atzean Hawaii aurkitu nuen

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Olatukoop

Hamar urte lanean, denontzako bizitza oparoagoaren alde

Gizartea eraldatzeko helburuz jaio zen Ekonomia Sozial Eraldatzailearen mugimendua Euskal Herrian duela hamar urte, Olatukoop sarean bilduta. Denbora honetan ez da gutxi egindakoa: hamaika kooperatiba eta ekimen jarri dituzte martxan, eta sarea zabaldu egin da. Baina erronkak... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

Eguneraketa berriak daude