Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

asteazkena 2025eko uztailaren 30ean

Maria Luisa Irizar: "Afizio Handia Behar Da Atletismoan Segitzeko"

1987ko uztailaren 26an

Inprimatu

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Egin ARGIAkoa

Maria Luisa Irizar korrikalariari elkarrizketa
Maria Luisa Irizar: "Afizio Handia Behar Da Atletismoan Segitzeko"
Andoaindik gora, mendi-bidea hartuta aurkitu dugu "Garro" baserria. Etxe txikia, harri zaharrekoa eta lore ederrez apaindua. Irrifartsu jeitsi zaigu Maria Luisa txandalez jantzita. Atarian, mahai baten inguruan, arin arin hasi zaigu hizketan. Galdera bota, erantzun, eta laister jartzen zaigu irrifar batez hurrengoaren zain. Marathoian eta 20 kilametrotan Espainiaio txapeldun izanik esne partitzen eta etxekolanetan jarraitzen du. 23 urtetan makina bat kopa eta medaila bildu arren etxean, beste hiru edo lau urtez korrika segitzeko asmoa dauka. Orain, Abuztuaren bukaeran Erroman jokatu behar duen MundukoTxapelketa prestatzen ari da.
GALDERA: Fondo egiten duzu batez ere. Karrera luzeak.
ERANTZUNA: Bai. Gauza luzeak batez ere. Pista ere egiten dut eta neguan cross ere bai. Baina gehienbat ondoen erantzun dudan gauza luzean izan da.
GALDERA: Horretara jarri zarelako edo...
ERANTZUNA: Bueno, bai. Gero baita ere diru alderditikan. Guk ikusten dugu motxean ibilita ez daukagula ezer ere. Ez daukagula inolako laguntzarik. Luzean berriz badaukagu laguntza piska bat.
GALDERA: Ze diferentzia dago motxean eta luzean?
ERANTZUNA: Egia esan, ni pistan ibili naiz zergatikan komeni zait piska bat belozidadea hartzea. Gero crossean ba muskulatura eta pittin bat indartzeko. Gero hasi nintzen marathoian beti esan izan didatelako luzerako gehiago balio dudala. Hasi hortik egin nintzen. Baina gero jada, urteak pasa haina, entrenadoreak esaten zidan inongo laguntzik, diru aldetik eta, ez daukadala ez pistan, ez crossean ez inon. Ba, Eusko Jaurlaritzak piska bat laguntzen zigun luzerako atera ginenoi. Marathoian ere bai.
GALDERA: Zergatik hori?
ERANTZUNA:Oso diferentea da. Jeneralean hamar hamaika urterekin hasten zara korrika eta hasten zara belozidadea egiten. Gero ja, belozidadea nola bukatu egiten den, iristen da momentu bat belozidadea bukatu egiten zaizula, hor 28 bat urterekin hasten zara ja luzerako. Baina nik egin dut aldrebes. Gaztetikan hasi naiz luzean. Luzerako balio dudalako eta laguntza gehiago dudalako.
GALDERA: Gero belozidadea hartzeko pistan. Ze luzeretan ibiltzen haiz?
ERANTZUNA: Pistan saiatzen naiz. Pistan egiten dut 1500, 3000, 5000 eta 10000.
GALDERA: Dena kasik.
ERANTZUNA: Ehun metroak eta horrelakoak kenduta bai. Gero crossean ere lau kilometro, bost kilometro... segun eta nola jartzen diguten.
20 Kilometrotan Aritzen Naiz Gustoen
GALDERA: Eta denetan ibiltzen haiz ondo...
ERANTZUNA: Bai, bai, bai. Eta gero luzean 20 kilometro eta 42. Baina gustokoena 20 kilometrotakoa dut.
GALDERA: Sariak eta mordo bat jasoko hitunen...
ERANTZUNA: Bueno. Jeneralean kopak eta medailak ematen dizkigute. Ba... orain bai. Orain piska bat diru asuntuan. Kopak eta gutxiago eta diru asuntuan laguntza gehiago.
GALDERA: Zein izan ditun irabazitako garrantzitsuenak?
ERANTZUNA: Hemen atera ditut inportanteenak. Euskadi mailan eh! Bai, bai, bai, bai. Kanpoan ere izandu naiz. Baina neretzako gustokoenak, rekord aldetik eta dena, hemen atera ditut.
GALDERA: Nahiko kopa izango dun gordeta...
ERANTZUNA: Kopak larogeita hamabost bat izango ditut etxean gutxi gora behera. Medailak ere berrogeita bost bat edo horrela. Gero txapela batzuk eta ere bai. Gero hasten zaizkizue ba, ez dakit, arreorako maindireak ematen, sobrekamak, radiocassetak eta horrelako gauzak. Gerorako zerbait balio dizutenak.
GALDERA: Ilusio gehiago egiten al dute horrelakoek?
ERANTZUNA: Bai, ilusio gehiago egiten digute. Bestela, kopak zertarako ditut? Hortxe ditut denak bazter batean. Garbitzeko lana besterik ez! Hala izatea. Ilusioa izaten da. Baina momentuko ilusioa, besterik ez.
GALDERA: Laguntzen al du Eusko Jaurlaritzak?
ERANTZUNA: Eusko Jaurlaritzan, laguntza bat emateko eskatzen ziguten Munduko Txapelketan hamasei lehendabizikoen artean sartzea edo bestela titulo de Campeón de España eskatzen digu. Hori izanez gero orduan ematen dizute laguntza bat. Neri, joan den urtean, eman zidaten hirurehun eta berrogeita hamar mila pezetako laguntza. Aurten seguruasko emango didate haundia. Handia da zazpirehun mila pezetakoa edo horrela. Seguruasko hori lortuko dut aurten.
GALDERA: Espainiako txapeldun haiz.
ERANTZUNA: 20 kilometrotan eta 42tan, bietan. Joan den urtean, Donostian, Espainiako rekord-a egin nuen Pilarica egunean. Gero otsailean, Sevillan, Espainiako titulua lortu nuen marathoian. Eta orain lortu dut berriro hogei kilometrotan.
GALDERA: Hurrengo helmuga?
ERANTZUNA: Orain ja mundialetara. Ja minima egin dut mundialetarako. Eskatzen zuten 2 ordu eta berrogei minutu. Nola daukadan 2 ordu eta 38rekin bada... ondo.
GALDERA: Kanpoko jendearekin eta...
ERANTZUNA:Oso ondo eramaten gara.
Atzerrian Laguntza Gehiago Daukate
GALDERA: Ondo eramateaz gain, diferentziak eta nabarmenduko dira.
ERANTZUNA: Ez pentsa. Ikusten dugu berak gu baino askoz ere hobeto preparatuta daudela. Berak ere laguntza gehiago jasotzen dute guk baino eta beren bizia erabat hortik bizi dute. Jan, lo eta entrenamendua, besterik ez dute egiten. Ez da guk bezala. Guk batzuk ba, askok daukate lan postu bat edo, eta hau afizio ibiltzen dute, atletismoa.
GALDERA: Hik gustoko izango hunake horretara bakarrik jartzea?
ERANTZUNA: Ez, ez, ez. Ni baserrian gustora nabil egia esanda. Hau guztia (baserria eta ingurua seinalatuz) ezinezko litzateke.
GALDERA: Entrenatzeko ere hemen ibiltzen haiz.
ERANTZUNA: Hemen ibiltzen naiz, bai. Hemen mendi bidea hartu eta mendi bidean ibiltzen naiz.
GALDERA: Pistarako entrenamendu berezia?
ERANTZUNA: Pistarako, ez pentsa: Komeni izaten da zelaian ibiltzea. Batzutan joaten gara pistara bertara, Anoetara. Egiten ditugu serie batzuk... edozer gauza. Piska bat ohitzeko. Baina jeneralean hemen zelaian ibiltzen gara.
GALDERA: Afizio aldetik eta, nahiko jende gutxi joaten da atletismoa ikustera, ezta?
ERANTZUNA: Bai. Bueno, nik ikusten dut, Espainia mailan esango dizut, oso jende gutxi. Oso jende gutxi, oso animazio gutxi. Madrila edo Bartzelonara joaten banaiz ia inor ez. Hemen sikiera, Lasarte batean crossean, nahiko jende izaten da. Donostiako marathoian ere jendea erruz. Bide guztian lagunduz eta horrela. Atzerrian berriz bai. Kanpoan jendea erruz ikusten da. Espainia mailan ez.
GALDERA: Hainbeste sari lortu ondoren, normal ibiltzen al haiz hemen?
ERANTZUNA: Etxean eta normal, baina kalean eta desastre, zergatikan edozein momentutan jeisten naiz edozein enkargu egitera eta jende guztia autografoak eskatzen eta hasten zait. Haurrak batez ere. Orduan saiatzen naiz goizean garaiz jeitsi, esne partitu, enkarguak egin eta etxera. Hemen baserrian egiten dut lana, kalera jeitsi gabe.
GALDERA: Entrenadorea autatu den lehenago. Ze ibiltzen zarete, koadrilaren bat entrenatzen ala bakarrik aritzen haiz?
ERANTZUNA: Andoainen ni bakarrik ibiltzen naiz. Entrenadoreak berak ematen dit nere entrenamendua. Egunean bertan zer egin behar dudan. Orduan hemen egiten ditut. Gero astean, astearte eta ostegunetan, Hernanira joaten naiz. Han ekipoarekin eta ja serieak egiten ditugu elkarrekin. Baina footina eta hemen, bakarrik. Han astean bitan ibiltzen gara. Gimnasia egiteko, serieak egiteko...
Entrenamenduae Gogorra Izan Behar Du
GALDERA: Entrenamendua gogorra izango da noski.
ERANTZUNA:- Gogorra, gogorra izan behar du. Nahi diogu rodaje bat hankari eman, muskulatura eta piska bat askatzeko. Ordu ta laurden, ordu t'erdian horixe egiten dugu. Han berriz dena izaten da belozidadea.
GALDERA: Eta konpentsatzen al du hain gogor aritu beharrak?
ERANTZUNA: Ez. Egia esan ez. Futbolean eta bai, baina atletismoan ez. Ekipo guztian zerbait kobratzen duena ni bakarrik nago. Hogeita bost bat lagun izango gara mutil eta neska. Eta egia esan jendea dabil afizioagatik. Piska bat deportea egin eta horrela debil jendea. Afizio handia behar du horrela segitzeko! Erruz.
GALDERA: Hik badaukan hori.
ERANTZUNA: Bai. Badaukat. Ezin utzia. Ezin utzia.
GALDERA: Eta biltzen da jendea ekipoa egiteko eta?
ERANTZUNA: Gero jende asko, ekipoan bertan, drogan munduan sartuta ibili direla eta orain uztea erabaki dutela eta, orain etorri dira piska bat praktika egitera eta korrika egitera gurekin. Alderdi horretatikan ere jende asko dago. Piskanaka hasi dira. Gurekin probatu dute eta orain nahi dute pistan ere piskat probatzea. 1500ean probatu dute eta beren gorputzak animatzen dihoaz. Ikusi dute beren markak eta mejoratzen ari direla. Orain nahi dute parte gehiago hartzea konpetizioetan eta. Berak ikusiko dute. Ikusten badute marka politak lortzen dituztela, orduan laguntzak izango dituzte.
GALDERA: Hemen, zelaian, entrenatu eta gero nola moldatzen haiz asfalto gainean
ERANTZUNA: Bueno, nik jeneralean egiten dut entrenamendua hemen, mendi bidean. Baina gero astean behin Hernanin, karrera ez baldin bada ere test bat egiten dugu. Eta orduan kerreteran egiten dugu dena. Prueba bat da, karrera balitz bezala, ikusteko gorputza zer moduz dagoen eta zer moduz doan preparazioa. Orduan ikusten duzu belozidadea falta zait, fondo gehiago falta zait edo zer falta zaidan. Hor egiten dugu. Bihar izango da 30 bat kilometro seguruasko Aterako naiz Hernanitik eta Donostiara joanga naiz. Dena kerretera. Orduan gorputza ohitu egiten da. Hankak eta ohitu egiteri dira.
GALDERA: Hala ere salto handia egongo da menditik kerreterara...
ERANTZUNA: Kriston saltoa dago bestela. Askotan zain-tiratuk eta erretiratu igual. Asfaltoa oso gogorra da. Askotan tendinitis bat, edozer gauza gerta daiteke. Ni hasi nintzenean hori gertatzen zitzaidan. Hasi ginen ohitzen belarrean eta horrela. Dena biguinean. Hasi nintzen konpetizioan marathoiak korritzen eta tendinitis hamendikan eta handikan. Ezin. Eta geratu egi behar. Gero hasi ginen piskat karretera probatzen, piskana piskana... Kontutan hartu zapatilek ere asko esan nahi dutela baita ere.
GALDERA: Alde horretatik mejora dexente izan da azken urte hauetan, ezta?
ERANTZUNA: Bai, bai, bai, bai. Nik orain kontratua daukat etxe batekin eta berak ematen dit materiale guztia. Hasi nintzenean neronek erosten nituen zapatilak. Orain berriz dena ematen didate. Alde ederra dago! Guk erosten genituen zapatilak normalak ziren, korriente horietakoak, 3000 pezetakoak eta horrela Orain berri ematen dizkigutenak hamahiru, hemezortzi mila pezetakoak eta horrela dira. Propio horretarako preparatuta direnak. Alde ederra dago! Arinagoak... Lesio aldetik ere hobeto...
GALDERA: Eta orain zertan ari haiz?
ERANTZUNA: Orain ari naiz preparatzen Erromakoa. Mundialak ditut. Entrenamendua hiru hilabete lehenago hasten da. Lehendebiziko hilabetea izaten da mantso mantso entrenamendurako. Gero ja azkenenengo bi hilak hasten dira egunero egunero goizean eta arratsaldean entrenamenduak. Sakrifirio handia behar du marathoia korritzeko. Parientzia ere handia behar da.
Iñaki Uria
35-39

GaiezKirolaAtletismoa
PertsonaiazIRIZAR1
EgileezURIA3Kirola

ASTEKARIA

1161. zenbakia

1987ko uztailaren 26a

ASTEKARIA PDF-an

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Israeldar kolono batek ‘No Other Land’ dokumentala grabatzen lagundu zuen aktibista palestinar bat hil du Zisjordanian

Jon Fernández González

Milaka juduk Palestinaren askapenaren alde lan egiteko konpromisoa berretsi dute, “sionismoaren krimenen aurka”

Eneko Imaz Galparsoro

Gosez hiltzen ari gara

Ruwaida Amer Khan | +972 Magazine | CTXT

45.000 kataluniarrek laguntza eskatu diote EBri Bruselatik bertatik

ARGIA

Desobedientzia praktikatzen

Onintza Irureta Azkune

Azkenak

2025-07-30 | Sustatu

Tea app: emakumezkoen online segurtasunerako behar zuen tresna desastre bilakatu da

Tea App edom Tea Dating Advice delakoa ustez emakumeak online sortutako zitetan babesteko sortutako app bat da (edo izan da). Bere funtsa zen emakumezkoek online ligatzeko plataformetan ageri diren gizonezkoak etiketatzea hitzordu edo topaketa txar, susmagarri edo ez... [+]

2025-07-30 | Ahotsa.info

Eskuin muturreko talde sektario batek ‘Nabarro’ren omenaldia oztopatu du Abarzuzan

Eskuin muturreko sekta erlijioso bateko kideek, Deierrin bizi direnek, 1986an erbesteratuen aldeko ekintza batean Hernanin hil zen Fernando Ros Abartzuzako gaztearen omenezko ekitaldiko bidea oztopatu zuten igandean.

2025-07-30 | Eneko Imaz Galparsoro

Milaka juduk Palestinaren askapenaren alde lan egiteko konpromisoa berretsi dute, “sionismoaren krimenen aurka”

Milaka lagun bildu ziren Vienan ekainaren 13tik 15era, lehen edizioa izan zuen Judu Antisionisten Kongresuan. Hiru egunez eztabaidatu eta hausnartu ostean, ohar bat argitaratu dute Israel palestinarren aurka egiten ari den genozidioaren eta garbiketa etnikoaren aurrean ahotsa... [+]

2025-07-29 | Jon Fernández González

Uribarrin urperatutako herrietatik bota zituztenak omendu dituzte

Ur azpian utzitako herrietatik joan behar izan ziren 600 pertsonen omenez jarri dute oroigarria urtegiaren begiratokian, "ez ditugu inoiz ahaztuko urperatutako bizitzak", adierazi du Arabako ahaldun nagusiak.

2025-07-29 | Gedar

609 langile kaleratuko dituzte Ezkirozko BSHn

Plantillak baiezkoa eman dio aurreakordioari, eta, printzipioz, urte hau amaitzean itxiko dute fabrika.

2025-07-29 | Jon Fernández González

Gasteizko lorezainek lau hilabete bete dituzte greban, Jaurlaritza eta Enviser enpresa aurrean manifestazioa eginda

Gasteizko lorezainen grebak lau hilabete bete ditu, langileek salatu dute Enviser enpresak eta Gasteizko Udalak blokeatu dutela auzia, bilera berririk ez dutelako egin uztailaren 7tik.

2025-07-29 | Eneko Imaz Galparsoro

Álvaro Uribe Kolonbiako presidente ohia errudun jo dute iruzurra eta eroskeriagatik

2002 eta 2010 artean Kolonbiako presidente izan zenari gutxienez lau eta zortzi urte arteko espetxe zigorra ezarri diezaiokete. Auzitegi Gorena 2018an hasi zen ikertzen Uribe, Ivan Cepeda senatari ezkertiarrak jarritako salaketa batean lekuko ziren hainbat paramilitarri... [+]

2025-07-29 | Jon Fernández González

Israeldar kolono batek ‘No Other Land’ dokumentala grabatzen lagundu zuen aktibista palestinar bat hil du Zisjordanian

Yinon Levi izeneko kolonoak Odeh Hadalin aktibista hil du Zisjordania hegoaldean. 'No Other Land' dokumentala grabatzen lagundu zuen Hadalin, dokumental onenaren Oscar saria irabazi zuen martxoan. Kolono hiltzailea palestinar lurraldeak okupatzeagatik AEBetako zigor... [+]

2025-07-29 | Mikel Aramendi

Analisia

Kanbodia eta Thailandia, gerra-plantak egiten?

Arma astunekin elkarri erasoka lau egun eman ondoren, baldintzarik gabeko su-etena adostu dute Kanbodiak eta Thailandiak, Malaysiaren bitartekaritzarekin, Kuala Lumpurren egin duten aurrez aurrekoan. Ezingo dute akabera hori ikusi bonbardaketetan, alde batean zein... [+]

2025-07-29 | Jon Fernández González

Euskal diaspora elkartuko da Boisen, eta jendetsua izatea espero dute

AEBetako Idaho estutako Boise hiriburuan ospatuko dute euskal kultura ezagutarazteko, eta euskal diaspora batzeko. Hainbat ekitaldi egingo dituzte uztailaren 29tik abuztuaren 3ra arte.

2025-07-29 | Ekologistak Martxan

Ekologistak Martxan-ek eskaerak erregistratu ditu udaletan eta Eusko Jaurlaritzan, airearen kalitateari buruzko informazio okerra zabaltzeari uzteko

2025-07-29 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Gurasotasun baimena 16 astetik 17ra luzatuko du Espainiako Gobernuak, eta 32 aste gurasobakarrentzat

Astearte honetako gobernu bileran onartuko dute PSOEk eta Sumarrek, akordioa iragarri baitute. Neurria "berehala" ipiniko dela indarrean jakinarazi dute.

2025-07-28 | Eneko Imaz Galparsoro

Astebeteko liskarren ondoren, Thailandiak eta Kanbodiak su-eten akordio bat sinatu dute

Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]

2025-07-28 | Eneko Imaz Galparsoro

Zuzenean eta zeharka 434.000 palestinar hil ditu Israelek 2023ko urritik, Gazako biztanleriaren %20, kalkulu baten arabera

The Lancet aldizkari ezagunak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger abokatu entzutetsu estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]

2025-07-28 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Europa makurrarazi du Trumpek

AEBek Europako produktuei %15eko muga-zergak ipiniko dizkie, eta alderantziz ezer ere ez

Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]

Eguneraketa berriak daude