Mario Gaviria: “El Perdoneko baseak Iruñea misilen helburu bihurtzen du”
Ugari izaten ari dira azken urteotan militarre mugimenduak Nafarroako zoluan. Bardeetaho tiroketa poligonoa adibiderik nabarmenena delarik, ez da ahaztu behar Urbasa mendia militarren probalekua izan ohi dela, ez eta duela urte gutxi Belagoan ezarritako koartelaren kasua. Bestalde, Iruñeako Udaletxeak erosi zien militarrei, ederki ordainduta, Gotorlekua, zeina militarren eskura pasatu baino lehen herriarena bait zen. Eta hori bezalako negozio borobilaren ondoren, orain "El Perdon"eko koartelarekin mehatxuka datozkigu. Ez dirudi azken denbora hauetan izandako magimendua kasualidadea denik. Aitzitik, azpitik estrategiaren bat izan daitekelakoan, M. Gaviria soziologoari galdetu diogu arazo honetaz.
Nafarroa eta militarrak, militarrak eta Nafarroa. Egiguzu honetaz, Historiari begira, gogoeta txiki bat
Historikoki Iruñea Pirineotako atea da, Jaka edo Seo diren modu berean. Hau XVII. mendetik gertatzen da, muga lehen aldiz egin zenetik. Pirineotatik bospasei aran biltzen dira Iruñeara. Horregatik, erromatarren garaitik garrantzi estrategiko hori kontutan hartuta izan da. Felipe IIrekin Gotorlekua eraikitzen da. Honen funtzioa biztanlegoa, herria kontrolatzekoa da, eta, bigarrenik, Frantzia aldetik etor zitezkeen erasoak kontrolatzea. Hala ere, nik esango nuke bigarren kasu honetan ez dela inoiz funtzionala izan. Hain zuzen, frantsesak etorri zirenean gotorlekuak etsi egin zuen berehala. Beraz, militarren kabia eta biztanlegoarekiko kontrola suposatu du gehienbat. Gero, artilleria hobetzen joan zen heinean, beste enklabe bat sortu zen, San Kristobalgo fuertea, Ezkaba mendian. Konturatzen bazara, Jaca-ko estruktura berdina dugu hemen. Gerora datoz Aizoain-go koartelak, eta orain "El Perdon"goa dator.
Esan daiteke koartelarekin ikuspegi estrategiko berri baten aurrean gaudela?
Koartel edo base berriak hiru funtzio beteko lituzke: Batetik, lehen Gotorlekuaren bidez egiten zen bezala, Iruñearen kontrola, bigarrenik CAV-etik sor litezkeen matxinaden kontrola eta hirugarrena eta inportanteena, META delako planaren barruan ematen zaion papera. Plan hau OTAN-en estrategiaren barruan dago eta ez kasualidadea Martxoko erreferenduma pasatu ta gero azkartu dela. META barruan 14 base daude eta horietako bat "El Perdon"ekoa da. "El Perdon"eko basea, Baionarako errepide-proiektoa eta Donostirako autobia, guzti horiek OTAN-en plan berberaren aspektoak dira. Guzti hori pentsatuta dago gerra izan Europa Erdialdean eta gaizki atera ezkero atzera jotzeko, errepliegea egiteko. OTAN-en erretaguardia asuntua da.
Azaldu ezazu zerbait gehiago errepide eta komunikabideena, interesgarria dirudi eta.
Orain artean mugarako bideak baziren (Belate, Azpiroz etabar). Egin nahi dituzten bi berri horiekin (Aldudeserainokoa eta Donostirainokoa) bost izango lirateke mugarako bideak (bide inportanteak, noski). Autobiaren kasuan, ezkerra ez da ongi jokatzen ari, nere ustez. Dagoen bidetik autobia berria egin beharrean, Leizaran izorratu nahi dute, eta hori militarren interesen alde bakarrik. Gero bada beste plan bat, Iruñatik Logroñora errepide berria egitearena, alegia, hobetzeko bi tokien arteko komunikabidea militarren ikuspegitik, noski. Nola bestela esplikatzen da bide berria egitea 700 kotxe eguneko ibiltzen badira bakarrik?
Nola osatzen da azpiegitura?
Batetik, Noaingo aeroportua ondo ondoan dago, Elomendi eta "El Perdon" bertako transmisio-zentruak, eta Campanas-en bada trena ere. Horretaz gain Potasas-eko meazuloen asuntua dago. Potasas itxi zen baina meazuloak hor daude eta gainera mantenimientoak funtzionatzen du oraindik. Meazulo horiek, El Perdon-etik oso oso gertu, armen gordelekua edo ofizialen babeslekua izan daitezke. Ezin tokirik aproposagorik aurkitu, meazulo horiek ia ia estanko dira ta.
Guzti hau OTAN-en sartzearen ondorio zuzena da?
Bai eta ez. Plana aurretik egina izango zen. Imajinatzekoa da hemengo PSOEk instrukzioak jasoko zituela, lurra eskeintzeko militarrei. Eskeintza hau truke bat bezala aurkeztu nahi dute: "El Perdon" Ezkaba eta Aizoaingo koartelen truke. Eskeintza egin eta gero militarrek baietz esango zuten. Guzti hau OTAN-eko erreferenduma baino lehen. Gero, Estatuan erreferenduma irabazi zutelarik, dana azkartu zen. "El Perdon"koa publiko bihurtu zen, Aldudes-eko errepide-proiektoa aprobatu zuten, lehen ez zela beharrezkoa beti esaten zutelarik. Donostiko autobiarena ere aprobatu zuten parlamentuan proiekto bera ere ezagutu egin gabe. Militarren planak eta asmoak beti sekretuak direnez, ezin frogarik eman, baino nik uste dut indizio nahiko dagoela nondik nora doazen gauzak deduzitzeko.
Guzti honen ondorioak grabeak izan daitezke.
Txarrena, hasieran, Iruñea etsaien misilen helburu bihurtzen dela da. Hori, ikuspegi militar hutsatik ikusita. Gero beste ondorio soziologiko batzu datoz. 6.000 soldaduk esan nahi du 500 ofizial, 500 ofizialek esan nahi du, familia eta guzti, 2.000 pertsona. Ditugun 12.000 OPUSeko ikasleen eragin soziala nabarmena ez balitz, bezala, orain hau. Iruñea ez da inoiz hiri kastrensea izan orain arte. Gauza batek harritzen nau; "El Perdon"etik hegoaldera dauden herriak elkartu dira koartel edo basearen kontra borroka egiteko, basea hegoaldeko magalean egongo delako, eta Iruneako jendeak ez du oraindik arriskua ikusi. Badirudi irunearrek uste dutela kontua ez doala beraiekin, eta hori astakeria galanta da. Koartelak Iruñea hondatuko du beste ezer baino lehen, Irunea bihurtzen du objektibo militarra.
JA
Militarren egitasmo eta estrategiak ezer gutxi aztertu izan dira gure artean. Oraingo arazo honi Gaviriak puntua jarri dio.
Frankoandia izeneko soroan eraiki nahi da kuartela. Ez da beste txiki haren oroimenez izango?
Bilbotik abiatu eta Barakaldoko ITP Aero eta Getxoko Sener enpresen paretik pasako da bizikleta martxa, bi enpresa horiek "ekoizpen militarraz arduratzen direlako", antolatzaileen aburuz. Azken aldian ematen ari den armamentu gastuen hazkundea salatzeko protesta izango... [+]
Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".
“Ba al zenekiten testuliburu gehienetan ia ez dela aipatzen armen industriak egungo gatazketan duen rola? Edo oso gutxitan jartzen dela zalantzan gerra ezinbestean gertatu behar dela esaten duen narratiba?”, dio Gerrarik Ez Araba elkarteak. Bestelako narratibak,... [+]
.jpg)
Historia errepikatzen dela idatzi zuen Marxek, “lehenik tragedia gisa, gero fartsa moduan”. Armagintzaren eta militarismoaren inguruan errepikapen hutsa ez, espiralean goraka doan buklea ari gara bizitzen, fartsatik asko duena, eta tragedian amaitzeko gero eta aukera... [+]
Europako Batzordeak aurkeztu duen plana ustezko gerra edo hondamendi baten aurrean “bizirauteko” kit batetik harago doa: hogeita hamar neurri proposatu ditu eskoletan, enpresetan eta herritarren artean militarismoa eta beldurra sustatuko dutenak.
“Ez dugu gerraren aurrean etsi nahi, ez dugulako hilerrietako bakea nahi”, dio manifestuak, eta agintariei irtenbide politiko baten alde lanean jartzeko eskatu diete. Sinatzaileen artean daude Delàs institutua, Gernika Gogoratuz edo Ongi Etorri Errefuxiatuak... [+]
Defentsarako gastua handitzeko Europako herrialdeen apustuaren atzean, asko dago propagandatik, eta askoz gehiago interes ekonomikotik. Kontrakoa sinetsarazi diguten arren, XVIII. mendean Ingalaterran Industria Iraultza jaio zenean, armak eta gerra izan zituen oinarri, eta ez... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]
Zerrenda honetan, 2016az geroztik armagintza programaren batean parte hartu duten enpresak sartu ditu Gasteizkoak taldeak, edo militarrentzako produktu espezifikoak garatu dituztenak (ibilgailuak, pinturak, bateriak…). Hego Euskal Herrian sortuak, edo Hego Euskal... [+]
Lehen aldia da Hego Euskal Herriko euskal gehiengo sindikalak armagintza industriaren moldaketaz taldean eta modu publikoan hitz egiten duena. Aurreko hilabeteotan mugimendu antimilitaristak bilera bana egin du lau sindikatuokin, produkzio militarra “sozialki... [+]
Armagintzaren “moldaketa eraldatzailerako” proposamena publiko egin berri du mugimendu antimilitaristak. Conversión de la industria militar en Euskal Herria para no fabricar más guerras (Armagintza industriaren moldaketa Euskal Herrian, gerra gehiago ez... [+]
"Ez gaude prest lauzpabost urte barru datorkigunerako. Arriskua ziztu bizian dator guregana. Aurre egin behar diogu: Ukrainan gertatzen ari dena hemen ere gerta liteke” (...) “Errusia, Txina, baina baita Ipar Korea eta Iran ere, gogor ari dira lanean Ipar... [+]
.JPG)
Lau ardatz nagusiren inguruan egin dute 2024ko azterketa: indarkeria matxista; lurraldea; gerra eta gatazka armatuak; eta eskuin muturra. Euskal Herrian “erresistentziak metatzea” funtsezkoa dela ondorioztatu du Talaia Feministak, eta analisiaren sozializazioaren... [+]
Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]