«Hutsetik Hasita Egin Dugu Dena»


1984ko irailaren 23an
Juanjo Landa eta Iñaki Aizpuru
« Erreporteroak» kalean jada
Juanjo Landa Eta Iñaki Aizpuru: « Hutsetik Hasita Egin Dugu Dena »

Ezagunak dira gure artean Juanjo eta Iñaki. Urtebete bada ARGIAko orrietara ekarra genituenekoa. Errodaian ari ziren orduan. Orain berriz Donostiako Zinemaldian ikusi ahal izan da beren pelikula. Kostata, baina egina. Ilusio handiz lan egin duen taldea ikusi dugu. Erabat berriak zinemagintzaren mundu honetan. Aurrera begira ere zerbait egiteko gogoz.

ARGIA. Zein izan da zuen helburua pelikula hau egiterakoan?

IÑAKI AIZPURU. Lehen helburua pelikula egitea. Horixe huen hasieran eta azkenean nahi genuena, pelikula egitea.
JUANJO LANDA. Zine kontu hauetan ikasteko asmoarekin hasi ninduen eta objetibo hori dexente xamar bete dudala uste dut.

A. Esperientzia ederra izango zen ba hutsetik hasi eta dena zuek egitea. Gidoia prestatu, filmatu, aktore bezala ere bai, beste aktoreak ere berriak... Posible al da horrela pelikula bat egitea?


I.A. Apustua horixe huen. Bestela hitzegina genian lehen ere Madrilgo produtora batekin eta haiek eskatzen ziguten aktore profesionalak jartzea, gidoia ere ikutzea... Eta ikusi diagu gauza garela pelikula bat egiteko.
J.L. Gustatuko zaik edo ez zaik gustatuko, eta garbi zegok mejorátu zitekeela, sekula ez da bat zeharo konforme geratzen bere buruarekin, baina inork ez dik ukatuko maila bat eman diogunik, eta garrantzizkoena, oinak lurrean jarrita egin dugula lan, euskal zinemagintza posible batean pentsatuz, ez subentzioen ``boom" edo lilura honek iraun dezakeen garaiaz pentsatuz.

A. Zuen deklarazio gehienetan azpimarratu izan duzue hori. Horrezaz aparte gauza bat interesgarria da muntaia hemen egin duzue ez?


I.A. Alde horretatik infraestruktura kontsegitzera jo genuen. Ez genuen lortu kamara bat erostea, dexente arinduko luke horrelako batek aurrerantzean izan daitekeen produzioa, bestela alkilatuta oso garestia ateratzen bait duk. Lortu genuen nahasketa mahaia eta pauso interesgarria duk hori. Dena dela laboratorioak, eta soinu-nahasketak etabar Madrilen egin beharra zeudek oraindik ere.

A. Telebistako bi erreportero, 1980-81. urteak, Ezker abertzalearen barnean planteatutako eztabaida. Nondik nora etorri zitzaizuen hori jasotzeko asmoa?


I.A. Gauza bat esan nahi nikek, pelikulan jasotako gertaerak niri gertatu zaizkidak. Esan nahi diat filmatzea tokatu zitzaizkidala zenbait hilotz eta hileta. Inguru horren gainean zegok gero fikzio moduko baí marraztua.
Azpimarratu nahi dudana da errealista izaten ahalegindu garela. Detaile gehienak jasoaz. Zenbait kasutan gertakizunetan parte zuzena izan zutenak ere sartu direlarik pelikulan.

A. Euskararen aldetik ere antzeko tratamendu bat eman diozue ez?


I.A. Bai. Mutilen artekoa euskaraz doa, badakitelako. Telebistako bi neskek berriz ez dakite, telebistan normala den bezala, eta horiekin gazteleraz konpontzen dira. Denetara erdia baino gehiago euskaraz zegok.

A. Lehen aipatu zenuten zailtasunak izango zenituztela bertsio orijinala distribuitzeko. Nola dago orain arazo hori.


I.A. Arazoa berdin berdin. Kopia bat zeukagu erabat euskaraz Eusko Jaurlaritzarentzat. Distribuidoreak presioak egin dizkigu bertsio orijinala ez zabaltzeko eta bertsio bat erabat gaztelerara doblatu dezagun. Beraiek diotenez subtituloak dauzkan pelikula batetara jende gutxiago joaten da ikustera, eta noski, toki gutxiagotara saltzen da. Guk ordea bertsio orijinala zabaldu nahi dugu. Orain Zinemaldian ikusitako bera. Gutxiago saltzen dela... zer egingo diogu!
J.L. Hor dagoena betikoa duk. Zer gertatuko litzateke pelikula bat erabat euskaraz egingo bagenu? Eman dezagun subtituloak jartzen dizkiógula. Ze posibilitate dauzka filme horrek zabaltzeko? Gaur egun oso gutxi. Distribuzioa eta exibizioa dira euskal zinemagintzan aurrera begira landu beharreko beste bi puntu. Produzio mailan gutxi landu bada beste bi arlo horietan ezertxo ere ez. Oraindik ere euskal zinema arauztuko duen legerik ere ez dagoela esatearekin dena esana zegok.

A. Pelikulak egitearen asuntura,bueltatuz zer da gehien faltan botatzen duzuena aurrera begira?


I.A. Aipatutako legediaz eta puntutaz aparte gidoiak ikusi nahi nituzke nik. Gidoilariak falta direla uste diat. Hortik aurrera tirako genikek.
 
Pello SARASKETA
Juanjo Landa
Iñaki Aizpuru
33

Gaiez\Kultura\Zinema\Filmeak\Luzemetraia
Gaiez\Kultura\Zinema\Zuzendariak\LANDA5
Gaiez\Kultura\Zinema\Zuzendariak\AIZPURU1
Pertsonaiaz\AIZPURU1
Pertsonaiaz\LANDA5
Egileez\SARASKETA2\Kultura

Azkenak
Iruñeko Alde Zaharreko etxegabetzea geldiaraztea lortu dute

San Lorenzo kalean 57 urteko emakume bat –Ana Belen– etxegabetzeko agindua zegoen asteazken goizerako. Hori eragozteko, etxearen atarian 07:30etik aurrera bilkura deituta zuen Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. Azkenean ez da etxegabetzea gauzatu.


2025-06-04 | ARGIA
Osasun arreta euskaraz bermatzeko zortzi eskaera egin dituzte EHEk eta Aintzatek

Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.


2025-06-04 | Itxaro Borda
Begi zabal itxiak

“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]


2025-06-04 | Gorka Menendez
Armatzea eta autodefentsa

Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]


2025-06-04 | Cira Crespo
Greba orokorra

Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]


2025-06-04 | Axier Lopez
Elon Musken adimen artifiziala Telegramen sartuko dute

Elon Musken xAI enpresak garatutako Grok adimen artifizialeko txatbota Telegramen txertatuko dute. 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du Pável Dúrovek zuzendutako enpresak. Orain arte, Grok X sarean edo Musken bestelako... [+]


Hontz zuriarekin bakeak egitea komeni zaigu, gure zaindaria da

Mandio eta kanpandorreetan hontz zuriaren ulu mikatza gero eta gutxiagotan entzuten dugu. Zer dela eta? Urbanismo basatiaren eta laborantza intentsiboaren ondorioz, bere habitata suntsitu dugu. Baina gaueko hegazti harrapari bitxia funtsezkoa zaigu, soroak osasuntsu mantentzen... [+]


2025-06-04 | Lander Arretxea
“Galdera da lan batek noiz balio digun, ez geuk distira egiteko, baizik eta kolektibo gisa”

Diziplina askotan ibilia da Amaiur Epher (Izpura, 1994). Aktore lanak egiten ezagutu nuen orain urte batzuk. Diabolo Kiwi edo Frigo taldeekin erritmo dantzagarriak joz ikusi eta entzun du, ziur, batek baino gehiagok. Eta idazlea ere bada. Bigarren liburua argitaratu berri du:... [+]


Trapu gorria, Arestiren omenez

Ekainaren 5ean 50 urte beteko dira Gabriel Aresti zendu zela, jaio zen hirian bertan, Bilbon. Ziutatearen tristeziak bestelako kolore bat duen garaiotan, belaunaldi berri batzuek Arestiren hitzak goratzeaz aparte, haren esanak gaurko egunetik aztertu dituzte hiri horretan... [+]


2025-06-04 | Karmelo Landa
Demokrazia oinarri

Diskrezioa edo zuhurtzia hitzak entzuten dizkiedanean buruzagi politikoei kezka sortzen zait. “Hobe izango da zuhurtziaz jokatzea”, esaten digute. Horixe izaten da estalkia jakiteko, era publikoan egin izan balitz, onargarria ez zatekeen operazioa era sekretuan... [+]


Teknologia
KoipetsuAA

Aspaldi egin nuen lantegi batean, kapitalismoaren izaera alderatu zuten itsasoan koipe jario batekin, zabaltzen doan orbana, bidean hondakina eta miseria sortzen duena eta garbitzeko zaila dena.

Egun, AAren koipea nonahi dugu,beharbada ezagunenak honakoak direlarik:... [+]


2025-06-04 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Centennials

Unibertsitateko ikasleak azterketa garaian dauden bitartean, irakasleoi ikasturtea ixtea dagokigu. Irakasleak talde txikitan biltzean oso ohikoa da urte batetik besterako aldaketen gainekoak konpartitzea eta hausnarketaren brindis gisara ikasle belaunaldiaren
ezaugarritzea... [+]


Eguneraketa berriak daude