Zergatik Nuremberg?
Nuremberg, 1945eko azaroaren 20a. Nazioarteko auzitegi batek 21 buruzagi alemaniarren aurkako prozesua abiatu zuen, naziek burututako gerra krimenak epaitzeko. Ia urtebetez luzatu ziren epaiketa horiek ondorio erabakigarriak izan zituzten nazioarteko komunitateak aurrerantzean estatu krimenetan izango zuen jarrera teorikoan (praktika beste kontu bat izan da). Baina akusatuak aulkian eseri baino lehen, aliatuek beren arteko hainbat desadostasun gainditu behar izan zituzten.
Churchill garbiketa azkarraren aldekoa zen: goi mailako ofizialak identifikatu eta gehienez sei orduko epean fusilatu. Hasieran Rooseveltek britainiarraren proposamena onartu zuen, baina AEBetako gobernuko gainerako kideek ezezkoa eman zioten. Sobietarrek Hirugarren Reicharen izaera kriminala agerian utziko zuen epaiketa nahi zuten eta 1945eko apirilean Roosevelten ondorengo Harry Truman ere horren alde lerratu zen. Azkenik, maiatzean, britainiarrek nazioarteko epaitegi militarra sortzea onartu zuten.
Auziaren arazo nagusietakoa nor epaitu eta zer kargu ezarri izan zen, epaiketak dudako oinarri legala baitzuen. Baina gerraren irabazleak beste eztabaida batean sartu ziren: non burutuko ziren epaiketak? Alemania hainbat okupazio eremutan banatuta zegoen orduan eta bakoitzak berera ekarri nahi zuen auzia. Britainiarrek eta estatubatuarrek Leipzigen, Munichen edo Luxenburgon egin nahi zuten, baina sobietarrek Berlin proposatu zuten “hiriburu faxista” zela argudiatuz; Berlin sobietarren eremuan zegoen, noski. Lucius Clay militar estatubatuarrak Nuremberg proposatu zuen orduan, huraxe izan baitzen ekitaldi faxista jendetsuen kokagunea. Gainera, ustekabean, justizia jauregia zutik zen oraindik hiri suntsituan eta atzean espetxea zeukan. Sobietarrek gogo txarrez onartu behar izan zuten kokapena. Eta, hala, Bigarren Mundu Gerrari kitoa eta Gerra Hotzari ongietorria eman zioten.
Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]
Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.
Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]
Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.
Itzalaldiaren ondoren sortutako komiteak eginiko txostena aurkeztu du astearte gauean Sara Aagesen Trantsizio Ekologikorako ministroak. Horren arabera, "hainbat faktoreren batasunaren" ondorioz sisteman gehiegizko tentsioa izan zen, kate erreakzio gisa. Txostenak... [+]
Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.
Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]
3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.
Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]
Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.
Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]
Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]
Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]
