Zer diote emakume musikariek kolektibotasunaz?

  • Ez da entzuten! musika zikloaren bigarren jardunaldia egin zuen martxoaren 14an Teila Kabrikak: Kolektiboa eta Musikaria? mahai-ingurua, LOU dokumentala eta 404lauzerolau proiektua izan ziren ikasgai. Mahai-inguruaren kronika egin du jarraian Teila Fabrikak:


2021eko martxoaren 16an - 11:16
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Mahai-inguruko gonbidatuak, musika munduan ibilbide ezberdina izan duten emakumezkoak izan ziren. La Basuk (Eskina Femenina kolektiboko kide) zioen bere ibilbidea ez dela erraza izan, Euskal Herrian rapa egitea emakume izanik superbibentzia kontu bat ere badelako. Sara Zozayak (Gure Bazterrak-en sortzaile), eremu klasikoan eman zion hasiera bere ibilbideari akordeoia jotzen; rapean ere aritu zen baina ez zuen bere lekua topatu emakume izanagatik zeuden estigmengatik eta urrundu egin behar izan zuen gerora bere proiektu propioa sortzeko. Ines Garcia, elektronika munduan aritzen da eta Bego Aldalurrekin batera KRII (oihua esperantoz) kolektiboa sortu zuen, eta bere hitzetan, haien ibilbidean bultzada handia izan da kolektiboa sortu izana, alde batetik espazio seguruak sortu dituztelako, eta bestetik emakume gehiago pintxatzera animatu dituztelako. Maixa Lizarribar da ibilbiderik luzeena duena, Maixa eta Ixiarrekin egin zuen salto plazara eta gaur egun AMAK taldean dihardu. "Kosta zitzaion gurasoak konbentzitzea akordeoi klaseetara joaten uzteko, gizonezkoen esparrua baitzen", baina argi zeukan berak horixe egin nahi zuela, eta indar horrek lagundu dio gerora plazan jasan dituztenei ere jaramon handirik ez egitera.

Ane Garcia aritu zen mahai-ingurua moderatzen eta etxeko-lan bat jarri zien:

Zein da orain artean egin ez dizuten eta galdetu izana nahiko zenuten galdera?

La Basuk ireki zuen txanda: "Inoiz ez didate galdetu ea aske sentitzen naizen oholtzan" galdera proposatuz. Eta bere buruari erantzunez, hogei urte behar izan dituela, baina lortu duela zioen. Sarak euren buruei galdera hori egitearen garrantziaz hitz egin zuen eta aske sentitzeko bide horretan behar dituztenak identifikatu eta onartzeko egin beharreko lanez. Inesek gaineratu zuen aske sentitzeko, testuinguru eta baldintza jakin batzuk ere behar direla eta horiek lortzeko lan handia dagoela egiteke oraindik. KRIIren kasuan garrantzitsua izan da kolektiboa, eta ados zeuden bestelako emakume* musikarien erreferentzia eta babesa izateak asko laguntzen duela.

Sararen galdera, berriz, hauxe:

"Zeri diozue beldurra?, galdera honek, informazio handia ematen baitigu gure buruaz".

Sarak estigmen inguruan hitz egin zuen, bera askotan etiketatu dutela la que canta bonito gisara eta horri buelta eman eta "nik ere hau egin dezaket eta ahots ona daukat" bezalakoak errepikatu beharrean topatzen dugula geure burua. "Gizartean dagokigun lekutik atera eta gitarra jotzen hasten bagara, segituan eramaten gaituzte leku berera, no toca bien la guitarra pero su dulce voz eta horrelakoekin" gaineratu zuen. Inesek zioen azken batean interesgarria beldurra izanik ere aurrera egitea dela: "Ez da berdina akats bat egitea gizonezko edo emakumezko izanda, ez da berdin neurtzen. Baina tira, onartuta daukat akatsak egingo ditudala eta kitto".

Maixak elkarren artean laguntzearen garrantziaz hitz egin zuen. Ez da kasualitatea orain ere emakumezko talde bateko partaide izatea, harreman horietan behar dituen konfiantza eta babesa topatzen baititu, "sinestarazi nahi digutenaren aurka". Askotan entzun behar izan du emakumezkoen artean konpetentzian erortzen garela eta horrelakoak gizonezkoek asmatutakoak direla zioen: "Guk elkar laguntzen dugu". La Basu, berriz, beldurra normalizatzearen alde agertu zen: "Badirudi oholtzara igotzen garenak heroiak garela eta ez, pertsonak gara. Beldur asko ditugu, ez da erraza zure etxean pijametan idazten duzuna oholtza batean defendatzea".

Inesen txanda gero: "Zer egin behar da egoera aldatzeko?". Eta galdera potoloaren aurrean isiltasuna eta barreak, biak batera.

Basu: "Indarra egiten ari gara eta gauzak aldatzen ari dira baina ez da hain erraza. Nire karrera osoan agian bi emakume teknikari bakarrik topatu ditut. Bidea babestu behar diegu datozenei, errazago izan dezaten. Ni gehienbat emakumezkoek kontratatu naute, gure artean babesten gara". Sara: "Bakoitzak berea egin, besteena errespetatu eta elkarrekin lan egin. Eszenari begiratu behar zaio eta publikoa sortu eszena horri bizitza emateko. Musika sortzen dugunok espazioak eta zirkuitoak behar ditugu publiko batekin, eta eszena hori guztia martxan jartzen duen makinaria da. Horrek guztiak euskarri bat behar du oraintxe bertan ez daukaguna".

Ines: "Askotan hitz egiten da musikariari buruz baina entzulearengan ere jarri behar da fokoa. Informazio eta ezagutza transmisioa ezinbestekoa da. KRII kolektiboarentzat horregatik da oso garrantzitsua emakumeei pintxatzen erakustea. Estigma dauka, gaua eta drogekin lotura daukalako (eta ze musika estilo ez?), eta horrekin puskatu nahi dugu. Gainera alderdi oso teknologikoa du, gizonezkoen munduarekin lotuta dagoena".

Maixa: "Nik esperantza daukat. Oraintxe emakumezkoen* proiektu asko ari dira agertzen eta pozgarria da. Nire akordeoi ikasleen ehuneko handiena emakumezkoa da, gero oholtzara ez dute guztiek salto egiten, baina aldaketa nabaria da".

Kolektibotasunak zer eman dizuete musikari bezala?

Basu: "Konturatu nintzen jendeak ez zekiela emakumezkoek* rapa egiten genuenik. Gure kolektiboaren lana izan da emakumezkoak* ezagutaraztea eta beraiek ere elkarren artean ezagutzeko eta elkarlanean jarduteko espazioak sortzea. Beraiek ere aske sentitzea. Kolektibitateak askatasuna eman dit. Kolektiboak indartzea beharrezko da kalean gertatzen direnei aurre egiteko. Hori gabe jan egiten gaituzte".

Maixa: "Niri babesa. Hasieran bi neska ginen eta elkarren babesa geneukan. Emakumezkoak izan nahi genuen taldean, eta orain ere halaxe aukeratu dut".

Sara: "Gure Bazterrak-ek industriaren alderdi zatarrena erakutsi dit, baina asko ikasi dut. Oraindik ere gizonezkoz josita dagoen eremua da eta 'inpostore sindrome' handia dago, gainditu behar duguna".

Ines: "Kolektiboan egotea pertsonalki oso aberasgarria izan da. Begorengatik ez balitz, orainartean egin dugun guztia ez zen posible izango. Guk asko ikasi dugu baina beste pertsonengan ere utzi dugu ondare bat. Do it yourself esaldiak ez du zentzu handirik, do it together-ek zentzu gehiago dauka. Behar dugu taldea, behar ditugu ezagutza ezberdinak. Ez da bakarrik gu ondo sentitzea egiten dugunarekin baizik eta beste batzuk ere inplikatzea".

Basu: "Beharrezkoa da zoratuta ez zaudela sentitzea, eta gure artean elkartzeak laguntzen du eta erreferenteak izatea ezinbestekoa da".

 

 

 

Argazkia: Teila Fabrika.

 

 

 

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Musika
Kneecap, Last Tour eta protestaren merkatua

Kneecap taldea BBK Liven egoteak eztabaida piztu du makrofestibalek protesta politikoaz egiten duten instrumentalizazioaz eta kultura-eredu nagusiaren kontraesanei buruz.


2025-07-01 | Uriola.eus
BBK Live jaialdiak langileak esplotatzen dituela salatu du LASek

Bilboko Bilboko Kontseilu Sozialistaren Laneko Autodefentsa Sareak BBK Live jaialdiko lan-baldintza prekarioak argitara atera nahi ditu, baira horien erantzuleak seinalatu. Horretarako, solasaldia antolatu du uztailaren 2an.


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

2025-06-27 | Iker Barandiaran
Portu askotatik abiatuta

Norabide bakarrean
721-Gogor Gabiltza
Autoekoizpena, 2025

---------------------------------------------------------

Askotan, guraso garenon kezka bat da ea seme-alabek gure aholku edo "txapak" aintzat hartuko dituzten, jakitun izanda, era berean, guri kontra... [+]


Ey, ey... Turismo kolonialaren bonba lehertu duela Bad Bunnyk

Reggaetonarekin eta antzekoekin, musika estilo bat ez ezik, Puerto Ricok beste ideia bat zabaldu du mundu osora: turistifikazioaren eta iragan kolonialaren artean dagoen lotura estua. Milioika jarraitzaile dituen Bad Bunny artista da mezu horren bozgorailu. Azken diskoan Jorell... [+]


Hil Faborez Fest
Ez hil, faborez

HIL FABOREZ FEST
Lekua: Ibaola Harriak, Eskuernaga.
Taldeak: Lukiek, Las Sexpeares, Seggs Tape, GAL, Chuleria Joder!, Aposapo, Bayou la Batre, Borla, Türbot, Malakias MX3

Data: 2025eko ekainaren 14a.

--------------------------------------------------------

[+]


Israeli boikota musika jaialdietan ere

El Salto hedabideak argitaratu zuen Espainiako dozenaka musika jaialdiren Superstruct sustatzailea Israelen aldeko funts batek erosi zuela. Geroztik, musika talde eta bakarlari ugari batu dira KKR-ren aurkako boikot kanpainan, eta Israel Palestinan egiten ari den genozidioaren... [+]


2025-06-18 | Xalba Ramirez
Miruenea, salda badago

Miruenea
Mirua
Oso polita, 2025

--------------------------------------------------------------

Bi urtez egon dira lanean Miruakoak “inoiz egin duten proiektu garrantzitsuena” aurkezteko: Miruenea. Eta, egia da, gaur egun artista guztiek dioten arren... [+]


Nola biziraun etorkizun ezari

Ezta Ilen + High Vis
Non: Gasteizko Jimmy Jazz aretoan.
Noiz: ekainaren 7an.

---------------------------------------------------------------

"Etorkizunik Ez" (No Future) punk lelo klasikoak duen gaurkotasuna azpimarratu du Enrique Zamoranok Hijos del Brexit... [+]


Kantua gidari

Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]


Amaiera ederra Otellorekin

VERDIREN OTELLO OPERA

  • OLBEk antolatutako emanaldia.
  • Musikariak: Kieveko Orkestra Sinfonikoa eta Bilboko Operaren Abesbatza.
  • Bakarlariak: J. de León, E. Jaho, C. Sgura, M. Atxalandabaso, A. Tobella, V. Esteve, F. Latorre, J.M. Díaz.
  • Non: Bilboko... [+]

Hernaniko San Juan Preludioa
“Haziak erein nahi izan ditut, gerora emaitza artistikoak jasotzeko”

Ekainaren 14an egingo da Hernanin San Juan jaiak iragartzen dituen 30. Preludio kontzertua. Aurten emakume bat izango du zuzendari musikal: Judith Montero Imaz. Behin batuta hartuko, eta emakumeek musika ondarean egindako ekarpena ekarri du fokupera. Berarekin eta Hernaniko... [+]


Euskal sorkuntza patxadaz aurkezten dizun plaza

Ziburuko Euskal Liburu eta Disko Azoka iragan da ekainaren 7an, 40 bat argitaletxe eta diskoetxe eta milaz gora bisitari elkarturik herriko plazan. Euskaraz bagara lelopean iragandako seigarren edizio horren balorapen baikorra egin dute Baltsan eta ARGIA antolatzaileek: euskara... [+]


Idoia Asurmendi
Bihotzetik berriz pasatzea

IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.

----------------------------------------------------
 
Termometroak 30 gradutik gora markatzen ditu, uda giroa nagusi da eta Bilboko kaleak herritar aztoratuz beteta daude. Horrelako egun... [+]

Eguneraketa berriak daude