Vox eta Overtonen leihoa
Wikipedia.org webgunearen arabera, Overton leihoa (diskurtsoaren leihoa) "teoria politiko bat da, jendeak leiho estu gisa onar dezakeen ideia bat adierazten duena, ideia baten bideragarritasun politikoa nagusiki gertakari horrek definitzen duela baieztatuz, politikarien lehentasun indibidualek baino lehen".
"Overtonen leihoa aldatu eta zabaldu egin daiteke, bai politikariek babes ditzaketen ideien kopurua handituz, bai murriztuz, hauteskunde-babesa bidegabeki arriskatu gabe. Hala ere, gehienetan, leihoa askoz konplexuagoa eta dinamikoagoa den fenomeno baten arabera mugitzen da: balio eta arau sozialen bilakaera geldoa", abortua eta berdintasunezko ezkontza legeztatzea paradigma izango litzatekeenaren arabera.
Vox, FAES Fundazioaren laborategietatik sortutako esperimentu baten emaitza izango litzateke, Aznar buru dela. Hala ere, laborategiko probetan, mutazio bat jasango zuen, eta agente patogeno bihurtuko zuen, Espainiako sui generis demokrazia formala suntsitzeko gai izango zena. Izan ere, entzima tardofrankista hirukoitza (Espainiaren batasun banaezina mantentzea, immigrazioaren kontrol zorrotza eta pentsamendu bakar heteropatriarkalera itzultzea) zuen DNAren jabe zen, eta, hori lortzeko, Overtonen leihoaren esparrua luzatzeko prozesuari ekingo zion.
Overtonen leihoan, ideiak pentsaezinak izatetik erradikalak izatera igarotzen dira, eta hortik onargarriak izatera, gero zentzudunak eta herrikoiak
Horrela, Overtonen leihoan, ideiak pentsaezinak izatetik erradikalak izatera igarotzen dira, eta hortik onargarriak izatera, gero zentzudunak eta herrikoiak, azkenean politika moldatzeko gai diren materialetan artikulatzen diren arte, zeren eta, batzuetan, politikariek beraiek mugi baitezakete Overtonen leihoa, leihotik kanpo dagoen gai bat sutsuki babestuz.
Hala, Voxen ideiarioak, hasiera batean, onartezinak ziren ideiak jasotzen zituen, hala nola, genero-indarkeriaren legea indargabetzea, baina PPrekin koalizioa egin ondoren, bere birusa inokulatzeko gai izango zen, Berdintasunaren kartera, Indarkeria Matxistaren kontzeptua kentzea eta guraso-pina ezartzea lortuta.
Hala ere, Joseph Lehmanek, Mackinac Zentroko egungo presidenteak, ohartarazi duenez, "Overtonen leihoak ez du pitzadurarik gabeko formula magikorik eskaintzen, eta politikaria onargarriaren espaziotik oso urrun jartzen bada eta leihoa bere interesgunera mugitzea lortzen ez badu, esparrua apurtu egin daiteke".
Horrela, pertsona kopuru jakin batek (Masa Kritikoak) kontzientzia handiagoa lortzen badu eta jauzi ebolutibo bat egiteko eta gizartean pentsamoldea aldatzeko gai bada, Overtonen leihoaren muturreko dilatazioa haustea lortzen da, Trump eta Abascal bezalako sasi-autokratek inplementatua. Horren ondorioz, herritar gehienek adostutako leihoaren esparrua berriro ezarriko da, autokrata izateko hautagai horiek ostrazismo politikora kondenatuz hautetsontzietan garaituak izan ondoren.
Germán Gorraiz, analista
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Setioa hausteko Palestinara janaria zeramaten aktibista batzuk atxilotuta jarraitzen duten bitartean, honako gogoeta hau:
Bigarren Mundu Gerra hasi aurretik, Hitlerrek beste herrialde batzuetako lurrak konkistatu bazituen ere, Mendebaldeko potentziek ez zuten ezer egiten... [+]
Gaur bi urte bete dira estatu sionistak Palestinako herriaren aurka martxan zuen genozidioa bizkortzen hasi zenetik. Bi urte, non haurrak, eskolak, ospitaleak eta ametsak bonben jomugan egon diren, munduaren isiltasunak krimen horiek estali dituen bitartean.
100 urte pasatxo... [+]
Gazako genozidioak presioa areagotu du entitate sionistaren kontra arlo askotan, eta sionisten konplizeetara ere heldu da. Shapir enpresa israeldarraren eskutik CAF Jerusalemgo tranbiaren proiektuan sartzea salatu du hasieratik BDZ mugimenduak. Sei urte pasatu dira jada. Gazako... [+]
Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]
Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]
Eusko Jaurlaritzak "Eskola inklusibo, ekitatibo eta kalitatezkoaren aldeko mahai" berria osatu duten gizarte-eragileei Euskadiko eskola-segregazioaren hasierako diagnostikoa eta erantzuna izeneko txostena banatu die, eztabaidatu eta adostasunak lortzeko. Debateak, beraz,... [+]
Udan zehar, mobilizazio sozial handia izan da eta herritarren plataformak sortu dira Lizarraldean biometanizazio-plantak direla eta: Viana, Lodosa, Los Arcos, Mendabia... Horietan guztietan erraz identifika daitezke gako berberak: 1/ Nafarroako Aldizkari Ofizialean proiektuak... [+]
Abuztua da. Iratxen bildu gara Jurramendi igotzeko. Gudarienetik baino, gurutzeen bidetik (via crucis) ekiteko gomendatu digute. Berbagai, Gazako egoera. Israelek, genozidioa gauzatzeaz gain, horren kontaketa ere isilarazi nahi du: ia 300 kazetari erail ditu, Al Jazeerako Anas... [+]
Pasa den asteburuaren atarian, eta, oraingoan bai, hainbat hedabidetan Bernedoko udalekuetan gertatutakoa (Dutxa hotz bat denontzat) masiboki hedatu ostean, iritsi zen hezitzaileen adierazpena. Bertan, beraien “oinarri ideologikoak argitzea” eta “egiteko moduen... [+]
Euskal Udalekuetan egondako haur eta gazteen guraso edo/eta tutore legal gisa, babes osoa adierazi nahi dizuegu Bernedoko begiraleoi. Guztiz gaitzesten ditugu hezitzaileak jasaten ari zareten jazarpena eta sare sozialen bidez, publikoki zein maila pribatuan, egin zaizkizuen... [+]
Gure alaba nagusia Euskal Udalekuetara joan zen lehen aldian, 2019an, eraldatuta itzuli zen. 15 egunetan hazi egin zen, eta ez fisikoki bakarrik; arrunt pozik zetorren, hunkituta eta bere abenturak kontatzeko gogo handiz; ezin genion jarraitu, horren azkar hitz egiten zuen... [+]
Gauza garrantzitsu asko gertatzen ari dira Palestinan, Euskal Herrian eta munduan. Espantu israeldarraren aurrean Euskal Herrian inteligentzia kolektiboa martxan dago, inoiz baino indartsuago. Jende ezberdin asko, toki ezberdin askotan, gauza ezberdin asko egiten ari da... [+]
Palestinan gertatzen ari diren gizadiaren aurkako krimenak “berariaz gaitzesten ez dituzten” Israelgo erakundeekin harremanik ez izateko 2024ko apirilean EHUko Gobernu Kontseiluak hartu zuen konpromisoaz gain, beste urrats bat eman du euskal unibertsitate publikoak... [+]
Aurtengo uda garaian 46 gradutara iritsi da tenperatura Espainia eta Portugaleko leku batzuetan. Europako beste leku batzuetan ere 40tik gorako tenperaturak izan dituzte, baita Euskal Herrian ere. Iaz baino tenperatura altuagoak izan ditugu eta aspalditxo izan ditugun handienak... [+]