Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen: “Herritik sorturiko ekitaldiaren jabe egin da Udala”
Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu herriari itzuli diezaiola herriarena dena”.
Herri mugimenduen jarduna fagotizatzeko hainbat udalerrik duten joera arriskutsuaren isla da Irun. Bospasei elkartek antolatu dute orain arte Olentzero eta Mari Domingiren etorrera, Irunen. Ordezkarietako batzuek ARGIAri azaldu diote haserre eta minduta daudela, bat-batean azaroan jakinarazi dielako udalak bera dela orain ekitaldiaren jabe, “aurrez gurekin hartu-emanik izan gabe, ezertxo ere esan gabe”. Udaletik esan diete elkarteak kontuan hartzen dituztela eta haiek parte har dezaten kontratatu dituzte; azkenean elkarteek adostu dute baietz, parte hartuko dutela, baina aurrera begira ekitaldiaren ardura berreskuratu nahi dute.
Nabarmendu digutenez, euskara, girotzea, jantziak… asko zaintzen dituzte elkarteetatik, jaia ez dadin desitxuratu. Horren aldean, udalak har ditzakeen erabakien beldur dira: “Zein enpresa azpikontratatuko dituzte? Aurten Bilbotik datoz galtzagorriekin, txondorra ere enpresa batekin beraien erara egin zuten azkenean… Errege Kabalgatan bezala, desfile bukaeran Disney pertsonaiak sartzea okurritzen bazaie? Dena artifizialtzen ari dira”.
Euskara, girotzea, jantziak… asko zaintzen dituzte elkarteetatik, jaia ez dadin desitxuratu. Udalak har ditzakeen erabakien beldur dira
2025erako, jokaldi bera mantendu du udalak aurrekontuetan. 2026tik aurrera? “Ikusiko da”, izan da erantzuna. Oposizioan diren EH Bildu eta EAJri elkarteek eskatuko diete aurrekontuak onartzeko baldintza gisa jarri dezatela Olentzero eta Mari Domingiren etorrera berriz ere herriak hartzea.
Soluzio bat izan daiteke, aipatu digute, udalarekin hitzarmen bat egitea, erabakimena elkarteen gain mantenduta.
Urtetako borroka
Herritik jaio zen ekitaldia eta herriko eragileek eurek mantendu dute urteotan guztiotan. Udalak ongi ikusi zuen hasieratik eta konpromisoa hartu zuen baliabideak jartzeko; “hori bai, diru aldetik agindutakoa inoiz ez du bete”, diote. Diru (eta bestelako) kontuetan, urtetako borroka luzea da udalarekin dutena, ekitaldia fundamentuz antolatu ahal izateko, hiria girotzeko eta ekintza gehiago egin ahal izateko ikazkinaren bueltan. Beste ekitaldi batzuetarako, dela Gabonetako argien piztuera polemikoa, dela Erregeen Kabalgata… diru kopuru dezente handiagoak bideratzen ditu udalak. “Gauza batzuetarako ez dago mugarik, guretzat dena da muga; euskara eta euskal kultura ez dute lehentasun”. Ez al luke Olentzero eta Mari Domingiren ekitaldiak Errege Magoen Kabalgatak adina diru izan behar? Aldea, izan ere, handia da Irunen.
"Gauza batzuetarako ez dago mugarik, guretzat dena da muga; euskara eta euskal kultura ez dute lehentasun"
Joera arriskutsua
Herri-mugimenduek ematen diote benetako bizia herri bati, baina eragileen jarduna herritarren eskuetatik administrazioarenera aldatzeko joera zabaltzen ari da han-hemenka, urte batzuetatik hona. Halakoetan, herrietako euskara, kultur, ingurumen edota gizarte elkarteen egitekoa bere egiten du udalak, profesionalizazioaren aitzakian, edo baliabideak kenduta, enpresaren bat kontratatuta, elkarteak desligitimatuz... eta sarri kontrola izaten da arrazoi nagusietakoa.
Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.
Irailaren 10a izanen dute protestarako lehen hitzordua. 2018 urteko Jaka Horien mugimenduaren segipen gisa ikusten dute anitzek deia, nahiz eta alderdi politikoak eta sindikatuak dinamikari lotu izanak ezberdintzen dituen biak. François Bayrouren austeritate politikaren... [+]
Candela emakumeen elkarteak eta PSNk eskatu dute argazkia kentzea eta udalak argitaratutako materialetan kontrol handiagoa egotea, ez egoteko estereotipo sexistarik.
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Ibilaldiaren helburuak dira, alde batetik, Euskal Herrian kausa palestinarra babesteko sarea ikusaraztea eta aktibatzea, eta, bestetik, sionismoarekin kolaboratzen duten enpresa eta erakundeak salatzea, hala nola CAF, Teva, Carrefour, Zara eta Bardeako tiro poligonoa. Euskal... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]
Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]