Manuel Ayerdi Olaizola Nafarroako Gobernuko Garapen Ekonomikorako kontseilariak "Planetaren tenperatura murriztea lehentasuna da" iritzi artikulua idatzi berri du Nafarroako hainbat egunkaritan. Bertan, gure erkidegoko energia-kontsumoaren iraunkortasun ezaren berri ematen digu, eta irtenbide bat baino ez digu eskaintzen, ia magikoa, energia berriztagarri gehiago ekoiztea, alegia.

Kontseilariak proiektu berriztagarrien aurkako oposizioa gutxiesten du, paisaia-gaiei edo biodibertsitatea moduko kezka sakrifikagarriei dagokienez, autokontsumoari, energia-komunitateei edo kontsumo-puntuetatik hurbil dagoen energia-sorkuntzari balioa kentzeaz gain. Egileak uste du ekimen pribatuak Nafarroan aurkeztutako energia eolikoa eta eguzki-energia fotovoltaikoa biltzeko poligono handien aldeko bultzada irmoa behar dela.

Larrialdi klimatikoak markatutako une historiko batean gaude: energia-iturriak aldatu behar dira, erregai fosilak eta mineralak agortzen diren planeta batean hornidura-kateak ez daude bermatuak, eta daukagun eredu ekonomiko nagusiak etengabeko hazkundea behar du krisian ez sartzeko. Konplexutasun handiaren aurrean, kontseilariaren errezeta "erraza" da: Nafarroako eguzki-parkeen eta parke eolikoen kopurua handitu behar da, eta ekoizten duten energia elektrikoa biltegiratzeko sistemak garatu eta ezarri ere. Eta kito. Ez dago beste arazorik. Eta ingurumen-inpakturen bat badute, asumitu baino ez da egin behar.

Honetan laburbiltzen da Ayerdi jaunak asteburuko prentsa idatzira bidali zuen artikulu luzea. Artikulu horrek egia batzuk baditu ere, ez dira guztiz egiak, ez baitira deskribatzen zer arazo eragiten dituzten. Sustrai Erakuntza fundazioa horretan saiatu da, eta datozen egunetan energia berriztagarriek bultzatutako mundu baterako benetako trantsizioa ekarriko lukeen erronka handiei buruzko txostena aurkeztuko du.

Sailburuak jakinarazi du gaur egun energia berriztagarriaren %20 kontsumitzen dugula, gutxi gorabehera (horrek esan nahi du gainerako % 80a fosila dela); baina ahaztu egin du energiaren %20 soilik kontsumitzen dugula elektrizitate moduan. Eta berriztagarriek gehienbat elektrizitatea ekoizten dutenez, trantsizio hori egiteko beharrezkoa litzateke ekonomiaren sektore guztiak eraldatzea, fluido elektrikoak bultza ditzan. Eta mundu mailan hain aldaketa handia denez, trantsizio-prozesu hori ikertzen ari direnen iritziz, ezinezkoa izango da aldaketa hori egitea lehen munduko herrialdeetan dugun energia-kontsumo bera lortu nahi badugu.

Eta hau, gustatu ala ez, Ayerdi jaunak aipatzen ez duen arazoaren muina da. Nafarroan erregai fosiletan oinarrituta egiten dugun energia-kontsumoaren eta lehengaien kontsumoaren mailak jasanezinak dira. Baino ez dira solidarioak ere, beste lurralde batzuek ingurumen-helburuak betetzea eragozten baitute. Eta etorkizunean ere ezingo da energia berriztagarriekin mantendu, beste aldaketa batzuk egiten ez baditugu: eredu ekonomikoa, soziala, nekazaritzakoa, mugikortasuna, aisialdia, kontsumoa...

Horregatik, sailburuak bere artikuluan saldu nahi digun Kapitalismo Berdea ez da materialki posible. Eta egiten saiatuz gero, eragin handia izango du ingurumenean, bai Nafarroan, energia berriztagarria hartzeko poligonoen hedapenagatik, bai beste herrialde batzuetan, horiek eraikitzeko behar diren lehengaiak ateratzeagatik. Ez du lortuko krisi klimatiko eta ekologiko globalari aurre egitea, han-hemenka ekosistemak suntsitzeak larriagotu egingo baitu.

Horregatik guztiagatik, Ayerdi jaunari gomendatzen diogu irakur dezala Sustrai Erakuntzak argitaratuko duen txostena. Izan ere, ziur gaude begiak irekiko dizkizula etorkizunari buruz, eta eman beharreko eraldaketetara eramango zaituela. Arazo konplexuak ez dira konpontzen bere artikuluan proposatzen diren erantzun sinplistekin.