Kasu, ez gitxu lo!
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu! Mementoko pozaren ondotik eta batez ere entzundako eskerrengatik, gurean ere, manifestatzeko eta emazteek* elkartzeko beharra badugula argi ikusi zen.
Ainitzetan hiritatik heldu zaigun diskurtso feministan ez dugu gure burua atxemaiten; ez gira identifikatuak sentitzen. Diskurtso arrotza egiten zaigu, batzuetan feministak ez garela sentitu arte. Alta, kolektibo berdina gira. Forma ezberdinekin baina zapalkuntza patriarkal eta egiturazko bera pairatzen dugu.
Zonbat emazte* auzapez ezagutzen ditugu? Biztanleriaren erdia emazteak* izanki, Baxenafarroko 80 herrietarik bederatzitan bakarrik dira emazte auzapezak. Berriki pasa diren laborantzako hauteskundeetan, zonbat hautagai izan dira emazteak? Bikote heterosexualetan etxaldeko lanak nola banatuak dira? Gizonak kabaletan eta emazteak paperetan! Eta emazte bat bera bakarrik instalatzen denean zenbat zangok egiten duten dardara/ikara. Zenbatek, nahiz eta “gaizki ez ikusi”, gizonen laguntza beharko duela pentsatu. Aldiz, gizon bat instalatzen denean, gauza arrunt gisa bizi dugu, laguntza edo arrangura berdinak ukanen ez balitu bezala.
Batzuk kokatzearren: asteburu pasa furgonetarekin joaten zareten ingurune horietan egunero bizi garen emakumeak* gara. Zuen elikagaiak (eta batzuengatik balitz zuen energia ere) sortzen dituen eremu horietako biztanleak. Eta ez da Ipar-Hego Euskal Herria dikotomian erori behar. Erroeta, Iturgoien, Ezkarotzen edota Gamarten berdina partekatzen dugu.
Diskurtso feminista hirietan eraikia izan denez, landa eremuko emazteen* egoerak eta bereizitasunak ahantziak izan dira. Baina hirietako feminismoek gu ere entzun gaitzaten, guhau antolatzetik hasi behar dugu
Landa eremuko emazteak* betitik, ikusezinkeri bikoitza jasan dugu. Lehena narratiba androzentrikoaren eraginez eta bigarrena urbanozentrikoarengadik. Diskurtso feminista hirietan eraikia izan denez, gure egoerak eta bereizitasunak ahantziak izan dira. Baina hirietako feminismoek gu ere entzun gaitzaten, guhau antolatzetik hasi behar dugu/gira. Landa eremuko emazteen* aldarrikapenak diskurtso feministara txertatu behar ditugu. Begiradak partekatuz, landa eremutik gure ekarpena egin, diskurtso feminista osatzeko eta ez dadin gehiago arrotza izan.
Gainera, landa eremua bazter uzten bada, ezingo da sekulan egungo eredu sozioekonomiko suntsitzailea irauli. Landa eremuak, zaintzekin batera, dira justuki, sistema urbanozentriko eta merkantilistak sortzen dituen kalte eta erasoak, egunerokoan “orekatzen” ari direnak. Eta sistema eta bizitzaren arteko gatazkari aurre egiten ari diren bi eremu horiek dira, hain zuzen, ikusezin bihurtu eta eduki politikoz husten dituztenak.
Gauzak ez direlako hola kasualitatez, baizik eta interes batzuengatik eraikiak izan direnez, borrokaren bidez deseraikiko ditugu! Gure bizitzen eta ekosistemen erabakitzeko ahala berreskuratu behar dugu. Itzulguneetan itzultzen giren gisa berean, balia dezagun Lartzabaleko itzulgunean Martxoaren 8an 12:00etan, emazteak* sareturik eta indarrak baturik, gauzak itzularazteko.
Haizea Isasa
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.
Aurten,... [+]
Zenbat min jasan dezake bihotz batek?
Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?
Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.
Jolasa bukatzea... [+]