Lurra ez da mugarik gabeko hornitzailea, iturria lehortzen ari gara eta okerragoa dena, ez dakigu zenbateko abiaduran, kalkuluak gardenak ez direlako. Ian Fitzpatrick ingurumen arloan lan egiten duen antropologoak New Internationalisten idatzi duenez, landa-lurren arpilatzea eteteko moduak badira ordea.
Adam Smithek 1776an Nazioen aberastasuna idatzi aurretik, Fisiokrata izenez ezagunak ziren ekonomialari talde batek ekonomia klasikoaren oinarriak ezarri zituen, lurra deskribatuz aberastasunaren iturri bakar gisa. Smithen obra ezaguna lanaren banaketan eta ekonomia industrialaren garapenean fokatu zen eta zokoratu egin zuen fisiokrazia. Hala eta guztiz ere, fisiokraziaren oinarrizko printzipioak –bizitza, azken buruan, lurrak daukan gaitasunaren menpe dagoela, materialak emateko, hondakinak xurgatzeko eta bere burua berritzeko–, gaur egun inoiz baino egokiago dirudite.
Gutako asko oso kezkatuta gaude gure sistema ekonomikoak planetari eta gizarteari egiten dion kalteaz. Badakigu gehiegi kontsumitzen ari garela eta obesitate epidemikoari aurre egiten diogula, janariaren proportzio handi bat botatzen dugula, gure aztarna ekologikoa Lurraren bio-gaitasunaren gainetik dagoela (behar dugun guztia eman eta gure hondakinak irensteko gaitasunaren gainetik); badakigu munduko biodibertsitatea %30 gutxitu dela 1970etik (…). Baina zifra ikaragarri horiek gure kontzientzian sartu atera dabiltza olio orbana bezala.
Populazioaren hazkundea, elikagaien eskaria biderkatzea, bioerregaiak, zura, mineralak, espekulazio finantzarioa eta frackinga batu eta mundu osoko landa-lurretan trumilka sartzea etorri da. Kalkuluen arabera, 82,3 milioi hektarea erosi dituzte azken hamar urteetan atzerriko inbertitzaileek garapen bidean diren herrialdeetan, munduko landa-eremuaren %1,7 gutxi gorabehera. Bien bitartean, lurrak bereganatzeko prozesu honen benetako eskala ezezaguna da transparentzia faltagatik.
(…)
Europak sei aldiz landa-lur gehiago inportatzen du esportatzen duena baino, 33 milioi hektarea inguru Txinan, 19 milioi hektarea Brasilen eta 12 milioi hektarea Argentinan, bere nekazaritzako beharrizanak hornitzeko. Estimazioek diote basogintzako produktuetarako lurrak gehituz gero, Europar Batasunaren (EB) aztarna ekologikoa lurrari dagokionez bikoitza baino gehiago litzatekeela, 600 milioi hektarearaino (EBren azalera eta erdi handiagoa, hortxe-hortxe).
Lurreko baliabideen dependentzia horrek esan nahi du EBk zuzen-zuzenean lehiatzen duela tokian tokiko jendeen lur premiekin. Lurraren baliabideak geroz eta mugatuago, haiek lortzeko konpetizioak, dudarik gabe, gatazken suak piztuko ditu ekonomikoki edo politikoki ezegonkorrak diren herrialdeetan eta horrek, era berean, hornidura kate funtsezkoak etetea ekar lezake.
(…)
Hainbat talderen koalizioa (Friends of the Earth, ActionAid, Birdlife, Biofuelwatch, Compassion in World Farming eta European Environment Bureau), elkartu da Europako gobernuei eskatzeko eta EBri osotasunean, Europaren lurreko aztarna ekologikoa gutxitzeko. Hidden impacts txosteneko aurkikuntzetan oinarritu dira lurreko aztarna ekologikoa, karbono-aztarnak eta beste kalkuluak izan daitezen neurketa horren abiapuntua. Arrazoitu dutenez, gure beharretarako premiazko ditugun lur kopuruak gutxitzeko, zenbat erabiltzen dugun neurtzen hasi behar dugu.
(…)
Baliabideen neurketa argiagoek ekar dezakete efizientzia handitzea, hondakinak gutxitzea, baliabideen segurtasuna handitzea eta lanpostuak sortzea industria eraginkorragoetan. Lurreko aztarna ekologikoen indarra da, aukera ematen digutela gure kontsumo behar patologikoen eta Lurrak horiek asetzeko daukan gaitasun geroz eta txikiagoaren artean zuzenean ekiteko.
Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.
1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.
Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.
%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.
Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]
GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]
40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]
"Pausa taktiko" gisa definitu ditu Israelek. Igandean hasi da eta 35 kamioi sartu dira Gazako zerrendara.
Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]
Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]
Gabezia, pobrezia eta erromestasuna orokortu ziren. Euskal Herri atlantikoa harropuzkeriaren ur gaineko bitsetan bizi zen. Itsasoz haraindiko merkataritzak, arrantzak eta estraperloak gure iparralde osoko jendartea aberasten zuten. XVI-XVIII mendeak ziren. Meatzariak,... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]