Balmasedako Glefaran enpresak etengabe gainditu ditu ezarritako kutsadura-mugak
2016tik 2023ra bitartean, Pastguren paper-fabrika izandakoa erraustegi modura erabili zuen Glefaranek, elektrizitatea ekoizteko. Zazpi urte horietan zehar, errauts-partikulen isurketa-mugak urratu zituen, eta "gizakien eta ingurugiroaren osasuna arriskuan jarri" zuen. Jaurlaritzako hainbat arduradun eta enpresako arduradun bat inputatu dituzte, ingurugiroaren aurkako delituengatik.
Errauts-partikulen isurketa arautzeko jarrita dauden mugak etenik gabe urratu ditu Glefaran enpresak, Bizkaikoko Ingurumen-Fiskaltzaren txosten baten arabera. Enpresak Balmasedan (Bizkaia) izan zuen biomasa-lantegi bat, eta 2016. eta 2023. urteen artean egon zen martxan. Erraustegi horren isurketek Gueñesko (Bizkaia) eta Zallako (Bizkaia) biztanleak kaltetu zituela ohartarazi izan dute, eta, aipatutako txostenaren esanetan, "gizakien eta ingurugiroaren osasuna arriskuan jarri" zuen.
Elektrizitatea ekoizten zuen Glefaran (Global Efficiency Aranguren) enpresak, baso-lehengaiak erretzearen bitartez. Enkarterriko planta kokatzen zen tokitik gertu daude Aranguren eta Arangoiti auzoak, eta bertan bizi dira 15.000 pertsona inguru.
Arangurenen paper-fabrika bat egon zen lehen, eta bertako kogenerazio-plantaren azpiegitura probestuz eraiki zuten gero erraustegia, 2016an. Ekologistak Martxan kolektiboak erraustegiaren isurketa arriskutsua zela salatu zuen 2020an, "partikulen isurketa" handia zen-eta. Esan zuen erraustegiak maiz askatzen zituela "hauts hodeiak", kedarrarekin eta errautsekin batera.
Zorroztasunik gabeko txostenak
Erraustegiaren isurketei eta horri lotutako osasun-kalteei buruzko hainbat txosten egin dituzte azken urteetan: Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailak 2017an eta 2019an, Osasun Sailak 2018an, eta Gueñesko zein Zallako udalek 2019an. Baina, Ekologistak Martxanek salatu izan duenez, txosten horiek ez daukate inolako "zorroztasunik", eta "urriak" dira "metodologiari eta gardentasunari dagokionez". Hala, idatzi horiek ez dute gaitasunik ematen, besteak beste, Glefaran enpresaren erraustegiak isuritako substantzia kutsatzaileen osasun-kalteak idenfitikatu ahal izateko.
Lau urte igaro dira zonaldeko bizilagunek eta kolektibo ekologistek Gueñes eta Zalla herrietako kutsadura-maila altuak salatu zituztenetik. 2023an itxi zuten Balmasedako erraustegia, eta ordutik eman dituzte ezagutzera hark sortutako kalteak. Bizkaiko Ingurumen-Fiskaltzak ondorioztatu du ingurugiroaren aurkako delituak egon daitezkeela erraustegiaren jardunari lotuta, eta Eusko Jaurlaritzako lau kargudun ohi eta Glefarango administratzaile bat inputatu ditu.
Hondakinak etorkizuneko material berriak dira. Iragarki marketineroa izan daiteke, baina diseinu eta eraikuntzaren ikerketa munduan sormen bideak irekitzeko aukerak ekarriko ditu, dudarik gabe. Europako hondakinen legedia zorrotz jarriko dela iragartzean, nolabait ulertarazten... [+]
BiziLagunEkin plataformak desazkunde turistikoaren aldeko Euskal Herriko topaketak iragarri ditu, Donostian, elkar ezagutzea, esperientziak partekatzea eta gogoeta kolektiboa egitea helburu. Egitarauaren xehetasunak datozen asteetan jakinaraziko dituzte.
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Ekainak akainak ekarri ditu: uda iritsi da. Udaberriko egun beroetan hasten dira akainak ehizean, udako ehizaldi nagusirako hankak prestatzen. Garo arruntaren (Pteridium aquilinum) garomenetan izaten da batez ere, bide ertzera zintzilik diren orri muturretan kulunka, gustuko... [+]
Tarteka bada ere, inoiz ikusiko zenuten hego beltzeko “erle erraldoi” eta potolo bat zuen inguruan hegan. Hala bada, ziur izan intsektuen artean ikusgarrienetako bat ikusi duzuela. Eta ziur izan, baita ere, ez duzuela inongo arriskurik, itxura itzeleko erlastar honek... [+]
Euskal Herrian zein munduan, gero eta ugariagoak dira lurraren defentsan sortzen diren mugimenduak, bizitzari eusteko ezinbestekoa den lurraren balioa aldarrikatzen dutenak. Borroka hauek ez dira soilik erresistentzia; itxaropenaren eta konplizitatearen oinarri ere bihurtu dira... [+]
"Kalte nabarmena" eragingo luke proiektuak, alkatearen esanetan. Abantoko EAJ, ""eragin txikiagoko" alternatiben alde kokatu da, "nahiz eta aukera horien kostu ekonomikoa handiagoa izan".
Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]
220 milioi tona plastiko sortzen ditugu munduan eta %10a soilik birziklatu. Zifra hori, gainera, hamar urtez jarraian ez da aldatu. Iaz zabor plastiko horren herenak gaizki kudeatzeagatik gure inguruko bazter, erreka, itsaso eta atmosferan bukatu zuen. Greenpeacek salatu... [+]
Palentziako amama oso emakume soila zen hitzetan. Bazituen zenbait hitz dena adierazteko balio zutenak, tartean bitxo hitza: berba horren baitan kabitzen ziren zomorroa, behia, txakurra... eta batzuetan baita gizakia ere. Bitxoek auzokide latzak dituzte gizakiongan, ez baikara... [+]
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
HoBBea proiektua hiru elkarte hauek elkarlanean egina da: Biharko Lurraren Elkartea (BLE), Biolur eta Hazialdeko. Nekazari-okinaren figura indartu nahi dute HoBBea proiektuaren bidez, eta lurraldeko ogi ekologikoa kontsumitzearen balioak eta onurak ezagutarazi nahi dituzte... [+]
Sugea eta eguzkia: pertsona askoren buruan banandu ezinak diren bi hitz. Sugea entzuten dugun aldiro, egun bero eta argi bat irudikatzen dugu. Buruak hala funtzionatzen baitu: asoziazio horiek egiten ditu duen informazioarekin. Eta ez da arraroa, bestalde; izan ere, sugeak... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Eguna mozten hasten den hilabetea, ekaina. Festa aparretan gabiltza baina xorro-xorro, hau esku artean duzunerako dagoeneko hamalau minutu moztu da egun argia. Gu gure eroan, batzuek bere txoroan, ez gara jabetzen baina landareak bai ederki asko! Eguna mozten hasi da eta ez dio... [+]