Adimen artifizialean 200.000 milioi euro inbertitzeko konpromisoa hartu du Europak

  • Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako hitzordua: itsuki eta dirutza jarrita, sektorearen garapenaren alde egin dute guztiek. "Irekia", "inklusiboa" eta "etikoa" izanen litzatekeen AA baten aldeko mezua zabaldu badute ere 61 estatuburuk, dirutza ez dute horretara bideratu.


2025eko otsailaren 12an - 10:58
Azken eguneraketa: 12:34
AAren gailurra burutu dute Parisen, otsailaren 10 eta 11n. Bertan elkartu dira ehun bat estatuburu eta AA sektoreko enpresen ordezkari.
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Adimen Artifizialari (AA) begira mesfidati direnek honela laburbildu dute otsailaren 10 eta 11n Parisen iragandako laugarren AA gailurra: antzerki handi bat, teknologia honek dakartzan arriskuez kezkatuak balira bezala itxuraz, baina, finean, beren interesei tiraka, guzia aitzinetik adosturik zutela. Bertan egon dira, ehun bat estatuburu, AA sektorean inbertitzen dabiltzan enpresen ondoan.

Berez interes orokorraz, ingurumenaz, kontrolaz ala bestelako gai korapilatsuez hausnartzeko hitzaldi eta hizlari interesgarriak egon dira gailurrean. Bertatik arrantzaturiko ondoko ideiak ekarri ditu berera Mediapart komunikabide independenteak: "AA gehiago behar dugunaren ideiaz urrundu behar gara, benetan baliagarria zaigunaz gogoetatu ahal izateko" (AI Accountability Lab-eko ikerlari Abeba Birhane); "Adibide andanak erakusten digu orain arte herritarrei inposatua izan zaiela AA, besteak beste, zainketaren bidez" eta "elkarren arteko lehia gogorrean dabiltza AA enpresak, nahiz eta ia datu berdinak izan, eta gehiago edo gutxiago, denak elkardependentzian egon" (Distributed AI Research Institute-ko ikerlari Nyallen Moorosi).

Baina, arriskuei aurre egiteko programetan inbertitu beharrean, AAren garapen sutsuaren aldeko inbertsioetan zentratu dira gailurrean egondako estatuak zein multinazionalak. Tartean, Europar Batasuna. AAren arloko boteretsuak diren Txina eta AEBen artean egonik ere, bere lekua egin eta lider bihurtzeko gogoa duelako Bruselak ere.

Europak ere lider izan nahi du

AAren sektorean inbertsioak bideratzeko engaiamenduaren berri eman die gailurrekoei Europako Batzordeko presidente Ursula von der Leyenek. InvestAI izena jarri dio programari eta 200.000 milioi euro bideratu dizkio, ondokoa azalduta: "Gure osasun artak hobetuko dizkigu AAk, ikerketa bultzatuko digu, berrikuntzan aitzina eginen dugu. (…) Ongi izatearen eta hazkundearen aldeko indarra izanen dugu". Europar Batasunean lau AA gigafabrika sortzea aurreikusten du, eta bakoitzak azken belaunaldiko 100.000 AArako txip inguru izanen lituzke –gaur egungo azpiegituretan baino lau aldiz handiagoa den edukiera–. Europako hainbat programatatik bideratuko diote dirua, Europako Banku Zentralak ere sostengua adierazi dio, estatuek ere jarri dezakete dirua, baina nagusiki, sektore pribatuko enpresek lukete diruztatuko –150.000 milioi euro bideratu beharko lukete horiek–.

"Arautegia drastikoki arintzeko" eskaera luzatu diete Europako agintariei, EU AI Champions Initiative aliantzaren pean diren 60 enpresek.

EU AI Champions Initiative izena jarri eta Europako 60 enpresak dute, funtsean, lidergotza horren aldeko postura plazaratu. Horien artean dira, besteak beste, Airbus, L'Oréal, Mercedes, Siemens, Spotify, Mistral AI, Dassault… Argi eta garbi, "arautegia drastikoki arintzeko" eskaera luzatu diete Europako agintariei. Postura bera entzunarazi die, funtsean, AEBetako presidenteorde J-D Vancek: "Garatuz doan industria hil dezakeen gehiegizko erregulazioa".

Hala ere, AEB eta Txinako lidergotzari lehiatzeko asmoaren egingarritasuna doi bat ahultzen du jakiteak programa horren ardura General Catalyst sozietatearen esku utzi dutela... eta azken hori amerikarra dela.

Xede ederrak, hitzetan: 61 estatuburuen adierazpena

"Herritarrentzat eta planetarentzat iraunkorra izanen den AA baten alde" kokaturik, adierazpen amankomun bat izenpetu dute 61 estatuburuk. Hots, "irekia", "inklusiboa" eta "etikoa" izanen litzatekeen AA baten aldeko mezua zabaldu dute Pariseko gailurretik. AEBak eta Erresuma Batua ez dira izenpetzaileen artean.

Zentzu horretan, Energiaren Nazioarteko Agentziak zuzendutako adimen artifizialaren energia-eraginaren behatoki bat sortzeko konpromisoa hartu dute. Agentzia horren arabera, 2022tik 2026ra %75az emendatuko litzateke AA sektorearen elektrizitate kontsumoa.

Orain arteko AA gailurrak Erresuma Batuan, Hego Korean eta Frantziako Estatuan egin dituzte eta ondokoa Indian iraganen da. Aurtengoa, jadanik, Frantziako Estatuarekin batera gidatzen zuen Indiak.

Ekintza artistikoa, nola ez, aipatu gabekoa

Komunikabide handiek eta sare sozialek isilean atxiki badute ere, AAren arriskuen berri emateko arte ekintza bideratu zuen Joanie Lemercier artistak urtarrilaren 27an, gailurrari ateak ireki zizkion palazioaren sartzean mezu argitsuak proiektatuz. Besteak beste, Elon Musken nazien agurra "Fascist" –faxista– mezuarekin, "AI Kills" –AAk hitzen du–, "Big Brother is watching you" –Anaia Handia zuri begira duzu– edota "Anti-Tech Résistance" –Tech-aren aurkako erresistentzia–. Hemen horietariko baten argazkia:

AAren gailurra egitekoa zuten palazioaren sartzean irudi hori proiektatu zuen Joanie Mercier artistak urtarrilaren 27an.

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Adimen artifiziala
ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


2025-07-23 | Civio
Hiru melanomatik batean erratu eta azal iluneko pazienteak alboratzen dituen algoritmoa

Osakidetza lanean ari da Asisa aseguru-etxe pribatuaren filial baten Quantus Skin sistema osasun-zentroetan ezartzeko, 1,6 milioi euroko inbertsioa eginda. Adituek kritikatu egin dute adimen artifizialeko sistema hori, emaitza "eskasak" eta "arriskutsuak"... [+]


2025-07-17 | Sustatu
WeTransfer: erabilpen baldintza berri ez oso fidatzekoak

Hautsak harrotu ditu azken orduetan Interneten WeTransfer zerbitzu oso praktiko eta erabiliak iragarri dituen erabilpen baldintza berriek, abuztuan jarriko direnak indarrean. WeTransfer da oso fitxategi (edo fitxategi multzo) handiak bidaltzeko modu bat. Ez dira kabitzen e-posta... [+]


Teknologia
Whatsappa utzi

Ez naiz buruan ideia hau darabilen bakarra, asko gara munduan Whatsapp eta Telegram mezularitza aplikazioak hartzen ari diren botereaz kontziente bide hori jorratu nahi dugunak.

Familia, lagunak, komunitateak, lana, komunikabideak... Mezularitza aplikazioekin dena dugu... [+]


2025-07-14 | Sustatu
Ez fidatu Osakidetzan ‘Quantus Skin’ azterketa egiten badizute

Civio fundazioak salatu duenez, Osakidetzak darabilen AA sistema batek (Quantus Skin) kontratuan agindutakoa baino askoz efikazia gutxiago dauka. 1.6 milioi euroko inbertsioa da, larruazalaren melanoma minbiziak detektatzea du helburu, eta bere emaitzak eskatu zuen %85eko... [+]


Julia Mengolini kazetari argentinarrak Milei salatu du, bere aurkako “gorroto kanpaina” bat aireratzeagatik

Adimen Artifizialaz egindako bideoak sareratu dituzte, Mengolini difamatzen dutenak. “Gorrotoa bultzatzea, indarkeria kolektiboa eta bortxazko mehatxuak” izan direla salatu du kazetariak, eta zigor bideari ekingo diola.


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Giza adimena

Stanfordeko Unibertsitateak dohainik eskaintzen duen Storm deituriko erreminta ezagutu berri dut. Adimen artifiziala erabilita, edozein gairen inguruan artikulu akademikoak sortzeko diseinatutako ikerketa tresna da. Fidagarriak eta baimenduak diren hamaika iturri erabiltzeko gai... [+]


2025-06-05 | Sustatu
42: txat adimentsu harrigarriena, Nafarroan sortua nonbait

Laboral Kutxa Katedrak eta Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) antolatu dute Arte eta Zientziaren I. lehiaketa (webgunea euskaraz ere badago, baina oso trakets). Artea, zientzia eta pentsamendu kritikoa uztartzen dituzten proiektuak nahi zituzten, eta zenbait aurkeztu... [+]


Teknologia
KoipetsuAA

Aspaldi egin nuen lantegi batean, kapitalismoaren izaera alderatu zuten itsasoan koipe jario batekin, zabaltzen doan orbana, bidean hondakina eta miseria sortzen duena eta garbitzeko zaila dena.

Egun, AAren koipea nonahi dugu,beharbada ezagunenak honakoak direlarik:... [+]


Teknologia
Sabotaje algoritmikoa

Informazio sareetan murgilduta, aktibismo digitalaren inguruan zenbait informaziora heldu naiz. Aktibista digitaletan pentsatzen dudanean, antolaketa moduetan ere pentsatzen dut, denok ez diegu-eta arazoei berdin heltzen. Batzuek aktibismo digitalari komunikazioatik heltzen... [+]


Objektu anti-kulturalak

Momentu honetan, eta buruileraino, Adimen Artifizialari buruzko erakusketa erraldoi bat ikusgai da Parisko Galerie nationale du Jeu de Paume museoan, izenburu honekin: Mundua, Adimen Artifizialaren arabera. Erakusketa horretan, hainbat arte obra garaikide agertzen dira,... [+]


Teknologia
Adimenaren biologiaz

Herriko liburutegian, teknologiaren inguruko espazio ireki batean hartzen dut parte. Aurrekoan, haurrentzako robotika proiektu bat sortzeko Arduino plaka erabiltzen ikasi nahi zuten bi emakume gerturatu ziren, bata programatzailea, bestea ni bezalako kuxkuxeroa. Hirurak jarri... [+]


2025-02-26 | Mikel Zurbano
DeepSeeken astindua

Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]


Adimen artifizala zineman: legezkoa bai, baina bidezkoa?

Geroz eta ekoizpen gehiagok baliatzen dituzte teknologia berriak, izan plano orokor eta jendetsuak figurante bidez egitea aurrezteko, izan efektu bereziak are azkarrago egiteko. Azken urtean, dena den, Euskal Herriko zine-aretoak gehien bete dituztenetako bi pelikulek adimen... [+]


Eguneraketa berriak daude