"40 landare mota ditugu oihan baratzean, urte osoan bertatik jateko eta tresna xinpleekin lantzeko"

  • Baso jangarria edo oihan baratzea lantzen dute duela 14 urtetatik Odei Etxeberriak eta Gorka Torrek. Zuhaitzak eta barazkiak uztartzen dituen sistema honen oinarriak azaldu ditu Torrek Egonarria saioan, Mattin Jauregiren galderei erantzunez. Urte hauetan guztietan hainbat ondorio atera dituzte, eta buruaskitasuna helburu hartuta, barazki zehatz batzuk lantzen dituzte egun Behorlegiko lurretan: hain justu lanabes xumeenak eskatzen dituztenak eta urte osoan zehar elikatu ahal izatea bermatzen dutenak.


2024ko apirilaren 18an - 10:26
Azken eguneraketa: 11:37

Bideo honetan duzu osorik ikusentzungai Gorka Torreren elkarrizketa interesgarria:

Jarraian laburtu ditugu elkarrizketan atera diren hainbat ideia:

Oihan baratzea zer den azaldu du Gorka Torrek: "Barazkien eta arbolen uztartzean oinarritzen den antolaketa bat da, hau da, bi landare mota horiek eremu batean landatzea. Oihan edo basoan inspiratzen da: badakizue oihan batean landareak hainbat mailatan garatzen direla, arbola handietatik landare apalenetaraino. Oinarrizkoena eguzkia sartzea da, eguzkiaren energiak eraginetn baitu gai organikoen ekoizpena landarearengan. Horregatik, bereziki zaindu behar dena arbolen artean ezartzen dugun distantzia da, arbolek itzal gehiegi egin ez dezaten, eguzki izpiak tartean sartzeko gisan".

Urte osoan barazki freskoak jateko antolaketa

Buruaskitasuna dute helburu etxean. Horregatik, bi oinarri hartu dituzte oihan baratzean landuko dituzten barazkiak hautatzerakoan: batetik, teknika edo teknologia mailan buruaskitasuna bermatzea, hau da, tresna oso oinarrizkoak erabiltzea, ez petroliorik eta ez argindarrik eskatzen ez dutenak. Bestetik, urte osoan ongi elikatzea bermatuko duten barazkiak lantzea.

Horrek ekarri die barazki eta landareen hautaketa egitea: zerealak baztertu dituzte (hauek transformatzeak errotak eskatzen baititu) artoa salbu, eta nixtamalizazio prozesuaren bidez talo modukoak egiteko orea lortzen dute, aurrez irin bihurtu behar izan gabe. Eta Euskal Herriko hainbat barietate berreskuratu dituzte, batzuek oso goiz etortzen direnak eta beste batzuk oso berantiarrak direnak, urte osoan elikagai freskoak izateko: "Baditugu 40 landare mota ezberdin, aukera ematen dutenak urte osoan baratzean elikagaiak izateko, gure behar nutritiboak asetzeko eta dira landare mota batzuk ez dutenak transformaziorik behar (edo oso gutxi) eta gure ideia da urte osoan baratzean zuzenki barazkiak bildu ahal izatea. Alegia, ez dugu kontserbaziorik egiten. Beraz, ez dugu energiarik behar produktuak kontserbetan ezartzeko edo ez dugu hormagailurik erabiltzen elikagaiak kontserbatzeko elikagaiak".

Batez ere tuberkuluak lantzen dituzte: "Zehazki garatu dugu patata gozoa (boniatoa deitzen dena Hegoaldean), topinanbua (zerri patata edo gerla patata ere deitzen dena) eta tarroa".

Buruaski izaten jakitea

Mattin Jauregi Egonarria saioko aurkezleak galdetu dio ea erabat burujabe diren elikaduran. Torreren erantzuna: "Jakitatea eskuratu dugu, behar ditugun tresna guztiak ere bai eta landareen haziak eskuratzeko gaitasuna. Beraz, ziklo oso hori eraikitzea lortu dugu. Kualitatiboki badakigu urte osoan beharrezkoa dugun elikagaia ekoizten. Baina ez dugu %100 egiten, gure denbora parte bat libratu nahi baitugu beste hamaika borroketan-eta ezartzeko, beraz, ez dugu lur lanean ematen %100 bertatik elikatu nahiko bagenu beharko genukeen denbora guztia. Baina badakigu egiten eta hala egiten dugu zati handi batean".

"Baratze situazionista" bat

Osotasun gisa ikusten du Torrek oihan baratzean egiten duena: "Ni lur lan bat egitera joaten naizelarik da ariketa fisiko baten egiteko plazerra, da elikagai bat ekoiztearen plazerra, da eguzkia hartzearen plazerra, da ezagutzak transmititzeko espazio bat, da lagun batekin bertan hitz egiteko toki atsegin bat. Eta da edertasunez gozatzeko eremu bat. Alegia, ez da separaziorik, ez noa bakarrik janaria ekoiztera. Zentzu ainitzez betea da. Eta situazionisten mugimenduaren ideia garrantzitsu bat zen hain zuzen ez ditugula gure bizitzako arlo ezberdinak separatu behar, separazio hori gehiago estatuaren eta kapitalaren ondorio bat da". Haien baratzeari situazionista izena eman diote.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Egonarria
2024-04-12 | Estitxu Eizagirre
Esti Besa, ardogintzaz
"Upategietan parakaidisten eredua nagusitu da"

Ardogintza borborka dago: mundu mailan gaineskaintza dagoela-eta, iaz milaka litro erosi zituen Jaurlaritzak destilatzeko. Espainiako Gobernuak diruz lagundu zuen mahats berdea lurrera botatzea. Aurten ere antzeko neurriak hasi dira agertzen. Baina nola iritsi gara egoera... [+]


Eguneraketa berriak daude