Diagnostiko arinaren gaitza

  • Sendagileek hamar minutu behar dituzte. Horixe da euren gaixoei merezitako arreta eskaini eta behar bezala artatzeko eskatzen duten gutxiengo denbora. 10 Minutu Plataforma sortu dute horren alde lan egiteko.
10 Minutu Plataforma
10 Minutu PlataformaRafa Gracia
Lehen mailako arretako sendagileek behar baino denbora gutxiago dute gaixoei eskaintzeko. Guztiok jasan izan ditugu jende ilara luzeak medikuarengana joandakoan, batez ere epidemia garaietan. Eta denak behar bezala artatzeko bestelako zereginak alde batera utzi behar ditu sendagileak. Egoera horri aurre egiteko sortu zuten 10 Minutu Plataforma Espainiako Estatuan.
EAEn ere sortzeko bidean da ekimena eta Rafa Gracia da bultzatzaileetako bat. Oraindik errotu gabeko taldea izanagatik ere hainbat ekintza burutu ditu dagoeneko. Graciak aitortu digunaren arabera, lehen mailako arretako profesional askok ez du uste egungo osasun arloa aldatzeko aukerarik dagoenik, eta hori izango litzateke hemengoa sendotu gabeko taldea izatearen arrazoietako bat.

Gaixoak modu egokian behatu ahal izateko denbora eskatzen dute. Izan ere, Munduko Osasun Elkarteak dioenez kontsultak hamar minutukoa izan beharko luke gutxienez. Duela gutxi Eroskiren Consumer aldizkariak eginiko ikerketak, ordea, eguneroko egoera bestelakoa dela erakusten du, epe hori ez dela beti errespetatzen, alegia. Gipuzkoa eta Nafarroako osasun etxeak dira baldintza hori hobekien betetzen dutenak –15 eta 11 minutu eskaintzen zaizkie gaixoei, hurrenez hurren– eta Araba eta Bizkaikoak jaramon gutxien egiten dietenak –9 eta 6 minutuko arreta jasotzen dute gaixoek–. Europako gainerako osagileekin alderatuta, gaixo bakoitzari denbora gutxien eskaintzen dietenak dira gureak.

Joera hori datuetan baino argiago ikusten da kontsultan, eta medikuek eriak aztertzen hastean nabaritzen dute. Hala ere, gaixoak ez dira kexu egoerarekin. Graciaren arabera gaixotasuna bere testuinguruan ulertu behar da eta horretarako beharrezkoa da bi aldeen arteko harremana sendotzea. Beraz, denbora ezinbestekoa da.

Kontsultan beste arazo bat sortzen da: burokrazia. Asko dira bete beharreko datu eta txostenak eta horrek ere astia kentzen du. Esaldi argigarria du Graciak egoera azaltzeko: “Hainbeste izapideren ondorioz, batzuetan gehiago begiratzen diogu ordenagailuaren pantailari gaixoari baino”. Dioenez, OSABIDEk –gaixoen historial klinikoak zentralizatzen dituen Osakidetzako zerbitzu informatikoak– ez du ia batere lagundu, eta arindu beharrean mantsotu egin du kontsulta.

Gaixo kopurua da arazoa. Urteek aurrera egin ahala eta gizartearen eraldaketaren ondorioz, ugaritzen joan dira eta Europan egunero gaixo gehien jasotzen dituzten medikuak ditugu hemen. Herritarren zahartzeak, inmigrazioak, teknologia berriek, patologia kronikoen antzemate eta jarraipen handiagoak eta antzekoek laguntza eskaria %25a baino gehiago igoarazi dute. Orain lehen mailako arretako sendagileak dira sorospena behar dutenak, baina langile kopuruak bere horretan jarraitzen du.
Denboraz harago

Beste gabezia batzuk ere jasaten ditu osasun arloak. Kooperazio eta Garapen Ekonomikorako Erakundearen arabera, Espainia da Europako herrialdeen artean Osasun Publikorako aurrekontu gutxien duen herrialdea. Eta horrek Hego Euskal Herrian ere eragiten du. Gainera, azken urteotan lehen mailako arretari eskainitako aurrekontua jaitsi egin da. Beste sendagile askok bezala, 10 Minutu Plataformak profesionalen lan baldintzak hobetzea eskatzen du, horrela beraien benetako funtzioak bete ahal izango baitituzte: sorospena, irakaskuntza, ikerkuntza eta heziketa, besteak beste. Gaur egun, ezinezkoa da lan horiek garatzea, gaixoei behar adina arreta eskaintzeko zeregin horietatik hartzen baitute denbora.

Egoera zaila bada ere, Plataformak uko egiten dio grebari, euren ekintzak gaixoentzat izanik ez dutelako egoki ikusten protestekin laguntza medikoa geldiaraztea. Beraz, jada sinboliko bihurtu diren hamar minutuko geldialdiak baino ez dituzte egiten noizean behin. Hala ere, elkarte profesionalak elkarrekin biltzeari eskaini diete indar gehien, sindikatuak eta medikuen kolegioak batzeari. Sinadurak biltzen ere aritu dira gaixo eta medikuen artean. Araban, esaterako, lehen mailako arretako medikuen %80ak baino gehiagok sinatu ditu 10 Minutu Plataformaren eskaerak.

Administrazioak ere arreta maila bera eskaintzea gustatuko litzaieke, baina hauek ez dietela inolako jaramonik egiten dio Graciak. Mugimendua ezagutzen duten gaixoek aldiz, ekimen egokia dela irizten diote eta mobilizazioetan laguntzeko prest agertu da zenbait. Hori dute kontsolagarri.

Azkenak
2024-09-23 | ARGIA
Populazioaren %1 aberatsenak %95ak baino aberastasun gehiago dauka, Oxfam-en arabera

Oxfam Intermon-en txostenak ohartarazi du planetak dituen erronka handienei, hala nola krisi klimatikoari, eta pobrezia eta desberdinkeria iraunkorrari aurre egiteko ahalegin globalak mehatxupean daudela, “boterea ultraaberatsen eta megaenpresen eskuetan pilatzen ari... [+]


2024-09-23 | Estitxu Eizagirre
Analisia
“Nahi duena izango da”

“Hankartean hau dauka baina berak erabakiko du neska edo mutila den” –guraso aurrerakoien modako esaldia–. Elkarrizketarik ez da sortzen plazan, ea bakoitzaren ustez “neska” edo “mutila” izatea zer ote den hankartean genital bat... [+]


2024-09-23 | Xuban Zubiria
Analisia
Alemania ekialdeko hauteskundeetako irabazleak: ezkerreko BSW eta (batez ere) eskuin muturreko AfD

Boto gutxi tarteko gailendu zaio Olaf Scholz lehen ministroaren SPD alderdia eskuin muturrari Alemania ekialdeko Brandenburgoko hauteskundeetan. Turingia eta Saxoniako porroten ostean Brandenburgoko emaitzak arnasa eman dio Scholzek zuzentzen duen “semaforoaren”... [+]


2024-09-23 | ARGIA
‘Sareko’ bilatzailea martxan, EAEko produktu ekologikoak non eskuratu jakiteko

Ekolurrak irailaren 23a, Europar Batasuneko Nekazaritza Ekologikoaren Eguna, aprobetxatu du tresna berria aurkezteko. Elikagai ekologikoak kontsumitzeko erraztasunak eman nahi dizkie herritarrei, Sareko bilatzailearekin: Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako ekoizle ekologikoen 269... [+]


Eskuin kontserbadorea Frantziako Gobernura sartu du Barnier lehen ministroak

Larunbat honetan aurkeztu du Frantziako gobernu berriaren osaketa Michel Barnier lehen ministroak. Eskuin muturreko RN alderdiak defendaturiko ideiak dituzten hainbat politikari eskuindar jarri ditu gobernuko karguetan. "Legetimitaterik gabeko gobernua" dela salatu du,... [+]


Israelek Libano bonbardatzen jarraitzen du: 182 hildako eta 727 zauritu astelehenean

Azken urteetan ikusi gabeko bonbardaketa egin du Israelek Libanoko hainbat hiritan. Astelehenean, gutxienez 182 pertsona hil dituzte eta 727 zauritu, Libanoko osasun miniterioak emandako datuen arabera. Horrez gain, ostiralean Hezbollahren bi komandante hil zituen Israelek... [+]


Microsoftek berriz jarriko du martxan Three Mile Island zentral nuklearra, adimen artifiziala elikatzeko

1979an istripu nuklear larria gertatu zen Pennsylvaniako (AEB) Three Mile Island zentral nuklearreko unitateetako batean. Bestea, 2019an itxi zutena, berriz jarriko dute martxan, Microsoften adimen artifizialaren energia behar handiak asetzeko.


2024-09-23 | ARGIA
Ultraeskuinari justu-justu hartu diote aurrea sozialdemokratek Branderburgoko hauteskundeetan

1,1 puntuko aldea baino ez. Alemanian koalizioan gobernatzen ari diren sozialdemokratek hauteskundeak irabazi dituzte Branderburgo eskualdean. Botoen %30,7 lortu dute. Bigarren tokian, botoen %29,6rekin, gelditu da Alemaniari Alternatiba (AfD) eskuin muturreko alderdia... [+]


2024-09-23 | Bertsozale.eus
Eli Pagola Apezetxea nagusitu da Elgoibarren

Final-laurdenetako txartela lortu du Pagolak. Hurrengo saioak datorren asteburuan izango dira, Hondarribian eta Andoainen.


2024-09-23 | Bertsozale.eus
Oihana Arana Cardenalek bildu ditu puntu gehien Lazkaon

Hirugarren final-zortzirena irabaztearekin bat, zuzenean sailkatu da final-laurdenetara Arana.


Israelek beste mediku palestinar bat hil du torturapean

Azken urtean Gazan gutxienez 60 pertsona hil dituzte sionistek torturapean, horietariko hiru medikuak, eta beste 1.000 osasun langile baino gehiago hil dituzte, Gazako Osasun Ministerioaren arabera. Osasun sistemaren aurkako eraso “sistematiko eta berariazkoa” salatu... [+]


Eguneraketa berriak daude