Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
asteazkena 2024ko apirilaren 24an
Santi Auzmendi: «Ongi jantzita doanari errazago irekitzen zaizkio ateak»
Mutikotan nola janzten zinen?
Arraro ibiltzekotan jantzi arraroak erosteko modua ere behar du, zuenean bazen?
Jendeak begiratu egiten zizula esan duzu, barre ere bai, sufritu al zenuen horrekin?
Horregatik alde egin al zenuen?
Mundu libreagoa aurkitu al zenuen?
Baina Hernanin ere, bizitzekotan, lana gogotik egin beharko zenuen zure dendan. Egunak zenbat ordu izaten zituen orduan?
Denda, Lazkaon lehenik, Hernanin gero, eta azkenik Donostian izanik ere, bidaiatu izugarri egiten omen zenuen, bidaiatu eta ikusi: Bartzelonara, Parisera, Londresera... Zeren bila joaten zinen? Zer ikustera?
Modernoak ausarta behar du derrigor, lotsa gabea, zuk non hartu zenuen ausardia hori?
Lehen publizitatea euskaraz ere zeuk jarri zenuen, artean Franco bizi zela. Kontzientziarekin batera inkontzientziak ere egingo zuen lan pixka bat horretara ausartzeko...
«Auzmendi: Donostiako estiloa» zioen iragarkiak. Nolakoa da Donostiako estiloa?
Hiri bakoitzak bere estiloa al du? Bilboko estiloa, Donostiakoa, Iruñekoa... oso ezberdinak al dira?
Eta hemengo gizonezkoak beti izan al dira atzerakoi samarrak?
Baita besteren kontzientziaren arabera ere askotan...
Eta gaztetxoek ba al dute ongi janztearen kontzientzia? Dirua erruz gastatzen dute behintzat...
Baina uniformeak erantzi zirenetik, eskolan, eta gazte koadrilan, janzkera nahiko adierazgarri gordina eta gogorra ere izaten da, azkar salatzen du nor den etxe onekoa eta nor ez...
Eta noiz dago pertsona bat dotore?
Neurrira jantziak zuk egiten dituzu, zuk pentsatu, zuk moztu, eta zuk josi. Sortu azken batean. Nolakoa da sormen lan hori?
Gainontzeko arte joerak segitzen al dituzu?
Coco Channelek esana da, «moda modaz pasatzen da, estiloa ez».
Baina estiloa ere aldatzen, eta moldatzen joango da josian-josian...
Pertsona ere jantziz etengabe aldatzen da. Zenbat arropa beharko genuke etxean?
Badut beste esaldi bat moda aldaketaz: «Moda aldaketa pobreen industriak aberatsen banitateari pasatzen dion zerga da».
Sorkuntza maila aldetik nola dago jantzi diseinuaren mundua?
Zenbateraino alda dezake jantziak pertsona?
Zirujia estetikoa ere modan dago, pertsona ez dago arriskuan itxura hutsera erortzeko?
Eta nola lortzen da, pertsona bat ahalik eta ongien jantzi, eta hala ere begiak, jantzira ez, baina bere nortasunera, bere edertasun naturalera, bere pertsonara, itzultzea?
Barkatu hainbeste xaxatzea, baina zahar zuhur batek esan zuen, auto ederra baino hobe zela bi zaldikoa; bi zaldikoan zihoanean jendeak berari begiratzen ziola, eta auto ederrean zihoanari inork ez ziola begiratzen, denak autoari begira gelditzen zirela.
Kasualitatea, gaur zen Donostian Spencer Tunick argazki hartzea »egun hartan egin genuen elkarrizketa», jendea erruz joan da larru gorritan argazkitan ateratzera. Jostunak zer iritzi du arte joera horri buruz?
Nahiko paradoxa bada, jostunak larru gorritan azaldu nahi izatea...
Jantzi bat neurrira diseinatzeko garrantzitsua izan al liteke pertsona biluzik ikustea?
Naturarekin bat datozen jarrerak gero eta indar handiagoa hartzen ari diren honetan, zuek, oihalen hautaketan kasu egiten diozue ekologismoari?
Larruaren erabilpena ez al dago arriskuan?
Desfileak aipatu dituzu. Pasarela zirkuituetan asko ibiltzen zarete?
Paris, Milan, Londres, New York... Pasarela handienetan leku bat egin duten euskal jostunak badira, Balentziaga ezagunena, Paco Rabanne ere bai. Euskaldunak jostun onak gara?
Ni beti nire erara janzten nintzen, gustu oso pertsonala nuen. Amak ez zidan sekula lagundu janzten, eta beti neroni bakarrik ibiltzen nintzen arropak erosten. Hamalau urterako banuen trintxera fuksi granate erako bat, kolore nahasikoa, oso deigarria zena. Goierrirako janzkera arraro samarra zen nirea, eta kalean jende askok begiratzen zidan, barre egin ere bai.
Arraro ibiltzekotan jantzi arraroak erosteko modua ere behar du, zuenean bazen?
Gu gerra osteko umeak gara, eta orduan arropa gutxi zen etxean, egunero janzteko beti berdin hori, eta gero igandetakoa. Baina behin hamalau-hamabost urtez gero, diru pixka bat irabazten nuen, eta hura arroparako izaten zen. Orduan hasi nintzen berezi samar janzten.
Jendeak begiratu egiten zizula esan duzu, barre ere bai, sufritu al zenuen horrekin?
Asko. Herri txikia da Lazkao, orduan mila bat biztanle izango zituen, eta nire janzkeragatik aurkako asko nituen, gustatzen ez zitzaienak, edo inbidia zidatenak. Aldekoak, gutxi. Kontrakoengandik kristorenak entzuten nituen, eta hamalau urtetik hasi eta Lazkaotik alde egin arte, hogeita bost urte bete arte, izugarri sufritu nuen. Oso pozik alde egin nuen handik.
Horregatik alde egin al zenuen?
Alde egin beharra sentitu nuen, ito egingo nintzen bestela. Hori bat. Eta bestea, ikusten nuen Lazkaon ezer handirik ez nezakeela egin, koadrilan ere hamabost baldin baginen hiru bakarrik etortzen ziren nigana janztera, eta ikusita ez neukala arrakasta handirik Hernanira joan nintzen. Bai pozik joan ere, Hernanin sekulako arrakasta izan nuen.
Mundu libreagoa aurkitu al zenuen?
Askoz libreagoa, jendeak askoz hobeto onartu ninduen, eta herrian oso ondo integratu nintzen. Askoz gusturago bizi izan nintzen Lazkaon baino. Handiagoa ere bazen, sei bat mila biztanle izango zituen orduan Hernanik, eta Donostia ingurua zen. Gainera iruditzen zait Goierriko jendea gogorragoa dela behe aldekoa baino. Goierrikoa oso jende gogorra da, nik beti esan izan dut, Lazkao, bizitzeko ederra izango zen, baina Lazkaotik bizitzea... zaila, oso zaila.
Baina Hernanin ere, bizitzekotan, lana gogotik egin beharko zenuen zure dendan. Egunak zenbat ordu izaten zituen orduan?
Lanerakoak asko, hamasei bat edo. Eta etxera joanda ere buruak bueltaka segitzen zuen, etengabeko pentsaketa zen, atsedenik gabeko lana. Eta orain ere hala da, berdin segitzen dut.
Denda, Lazkaon lehenik, Hernanin gero, eta azkenik Donostian izanik ere, bidaiatu izugarri egiten omen zenuen, bidaiatu eta ikusi: Bartzelonara, Parisera, Londresera... Zeren bila joaten zinen? Zer ikustera?
Parisen giro izugarria zegoen orduan, Ingalaterran ere bai, Beattles garaia zen, eta modernista gehienak han janzten ziren. Pariseko erreferentzia Balentziaga zen baina ni beste modernista joeren bila joaten nintzen, juduen auzora esate baterako, han aurkitzen nituen nire gogoko gauzak. Londresen ere berdin, baziren denda famatuak, baina ni beti baztertutako jendearengana hurbiltzen nintzen, aterako zen jende horren bila. Han ikusitakoak gero hemen jartzen nituen, eta nahiko ondo saltzen ziren. Moda hippyak erakartzen ninduen ni gehien, Ibizako festa giroaren hasierak, eta batik bat 68ko maiatzak, hura barru-barrutik bizi izan nuen, Parisetik bertatik. Mugimendu polita izan zen, bai filosofoena, bai beste denena, baina ikusten zen aparraldi bat baino ez zela, eta hark ez zuela aurrera biderik.
Modernoak ausarta behar du derrigor, lotsa gabea, zuk non hartu zenuen ausardia hori?
Berez datorkit. Bereziki ausarta ez naiz, baina haustailea pixka bat bai. Nik egin dudana beti kontzienteki eta inkontzienteki egin dut. Alegia, egiten ari naizenaz kontziente, baina inkontzientziari ere tarte bat utziz.
Lehen publizitatea euskaraz ere zeuk jarri zenuen, artean Franco bizi zela. Kontzientziarekin batera inkontzientziak ere egingo zuen lan pixka bat horretara ausartzeko...
Ausarta beharko zuen, baina nik oso garbi neukan zer egin behar nuen, eta ez nuen inongo problemarik izan, udalekoren bat edo etorri zen ohar batekin, baina kentzeko inork ez zidan esan.
«Auzmendi: Donostiako estiloa» zioen iragarkiak. Nolakoa da Donostiako estiloa?
Hori hemengo jendearen izaerak markatzen du, hiriak berak, familiek, hizkuntzak... Eta Donostian beti izan da Europa aldeko korronte bat, horrek jendea modernista samarra bilakatu du. Beti esan izan da Donostia klasikoa dela, baina hori ez da egia. Gizonezkoetan bai, bada, ados; baina nik ildo modernista emakumezkoekin gehiago landu izan dut beti. Eta Donostiako emakumea oso modernista eta oso aurreratua da. Baita kulturalki ere, gustu berezia du hemengo emakumeak.
Hiri bakoitzak bere estiloa al du? Bilboko estiloa, Donostiakoa, Iruñekoa... oso ezberdinak al dira?
Bai, erabat. Donostia baino askoz klasikoagoak dira Iruñea eta Bilbo. Esango nuke, emakumea, Bilbokoa baino pixka bat modernistagoa dela Iruñekoa. Iruñekoak Donostiako estilotik gehiago du, beharbada Frantziako haizea iristen delako, Paris aldekoa edo.
Eta hemengo gizonezkoak beti izan al dira atzerakoi samarrak?
Atzerakoi samarrak ez, oso atzerakoiak! Eta oraindik ere berdin segitzen dute, gizonezkoen gustuak ez dauka zerikusirik emakumezkoenarekin. Hemengo gizonak bere barruan dauzka mugak, ez da normala gizonezko denak hain klasikoak izatea. Ni Lazkaon ez nintzen batere klasikoa, inkontzienteari ere lan pixka bat egiten uzten nion. Orain inkontzienteki dabilen gizonezko gutxi ikusten da, kontzienteki jokatzen duen jende gehiegi dabil kalean.
Baita besteren kontzientziaren arabera ere askotan...
Hori ere bai. Emakumea bere erara janzten da, eta gizona ez zait iruditzen bere erara janzten denik. Besteek esandakora makurtzen da, askotan emakumeak janzten du gizona, eta horregatik doa kontua gaizki.
Eta gaztetxoek ba al dute ongi janztearen kontzientzia? Dirua erruz gastatzen dute behintzat...
Diru asko gastatzen dute, lehenagokoek baino gehiago, baina denak skateboard estilora janzten dira... Uniformismo handia dago, eta ez jendearengan bakarrik, baita sortzaileetan ere, denak ildo berdinetatik dabiltza. Lehenago uniformismoa ehuneko hamarrekoa baldin bazen orain ehuneko laurogeikoa edo gehiagokoa da, gazteria oso lotuta ikusten dut nik, bai buru aldetik ere. Azken batean janzkera buru barrukoaren isla baino ez da, eta denak uniforme bilatzen ditut, oso berdin zaleak gara, eta ez da interesgarria, kreatibitaterik batere ez dago.
Baina uniformeak erantzi zirenetik, eskolan, eta gazte koadrilan, janzkera nahiko adierazgarri gordina eta gogorra ere izaten da, azkar salatzen du nor den etxe onekoa eta nor ez...
Niri ere hala iruditzen zitzaidan txikitan, janzkera etxeko diruaren araberakoa izango zela, baina ohartu naiz ez dela hala. Janzkerak familia bakoitzak estetika zenbat zaintzen duen erakusten du. Etxe onekoa edo txarrekoa den baino, etxe kuriosokoa edo narratsekoa den esaten du.
Eta noiz dago pertsona bat dotore?
Bere neurrira jantzia dagoenean. Zein den norbere neurria? Lehenik bakoitzak bere izaeraz, bere mugimenduez jabetu behar du, eta horiei egoki doazkien jantziak dira bere neurrikoak.
Neurrira jantziak zuk egiten dituzu, zuk pentsatu, zuk moztu, eta zuk josi. Sortu azken batean. Nolakoa da sormen lan hori?
Inspirazioa momentuan etortzen zait niri, oso azkar. Pertsona bat ikusten dudanean, berekin hizketan ari naizen hamar minutu horietan jabetzen naiz beraz, bere estiloaz, bere jarreraz, bere mugimenduez. Eta segidan mozten dut trajea edo soinekoa, bere irudia aurrean dudala. Pintore bati bezalaxe etortzen zait niri. Pintorea pentsatzen ohitu egin da, eta hain dauka mentalitatea bizkortuta, margotzen ari den eran etortzen zaizkiola ideiak, etorri eta etorri, eta niri ere berdin gertatzen zait. Indarrik egin gabe ateratzen zait.
Gainontzeko arte joerak segitzen al dituzu?
Eskultoreak asko segitzen ditut, pintoreak ere bai. Ez baduzu inora begiratzen oso mugatua gelditzen zara zurean, ireki egin behar da pixka bat, estiloak, formak... aberasteko. Museoetara ere joaten naiz, baina batik bat aldizkariak ikusten ditut, denak balio baitezake.
Coco Channelek esana da, «moda modaz pasatzen da, estiloa ez».
Arrazoi osoa du horretan.
Baina estiloa ere aldatzen, eta moldatzen joango da josian-josian...
Lan honetan bai, beti aldatu beharra dago, eta aldatuagatik ere sorkuntza maila hori mantendu egin behar. Horretan, jostura ez da pintura bezala. Pintore batek beti forma estetiko berdin bati segitzen dio, autore baten koadro bat ikustea aski duzu, besteak oso korrelatiboak izango dira, estilo berdinera lerratzen da pintzela. Baina jantzietan hori ez da horrela, etengabe aldatu beharra dago, eta horrek asko nekatzen du burua.
Pertsona ere jantziz etengabe aldatzen da. Zenbat arropa beharko genuke etxean?
Orain egunero aldatzen da arropa, eta beraz egunerokoa gutxienez beharko genuke. Beti arropa berdinarekin dabilenak aspertu egiten du jendea.
Badut beste esaldi bat moda aldaketaz: «Moda aldaketa pobreen industriak aberatsen banitateari pasatzen dion zerga da».
Ez luke hala behar baina halaxe da. Nike eta hauek denak Txinan ari dira ekoizten, jokabide hori hartua dute, eta oso zaila da horren kontra borrokatzea. Horretaz, leku pobreetako langile asko dago industria honetan. Kirol marketatik kanpora ere bai, Zara, H&M... Txinara asko joaten dira, horixe dago modan. Alde batetik kontzientziako karga sortzen du, esplotatuak daudelako, baina bestetik beren mesede ere bada, hartara diru pixka bat eramaten baitute etxera. Dena den, gu jokabide horietatik salbatzen gara. Gure produktuak sortzaileenak eta diseinatzaileenak dira, kreatibitatea lantzen dugu, eta hori ez da Txinan egiten, Txinan ez da inor hasiko eredu bakarreko hamar soineko josten, han berrehun mila pieza egin behar dituzte gero merke ateratzeko.
Sorkuntza maila aldetik nola dago jantzi diseinuaren mundua?
Esan dudana, uniformismo handia dago. Oso gutxik harritzen nau, non eta ez den azaltzen oso tipo utopiko bat gauza arraroak egiten dituena. Japoniar bat atera da orain oso ona, baina bestela berrikuntza gutxi dago. Eta niri arraroak gustatzen zaizkit, arraroei begiratzen diet. Baina aitortu behar dut, horrelakoei, begiratu, gehiago begiratzen diedala, baina gutxiago erosi, zailak baitira saltzeko.
Zenbateraino alda dezake jantziak pertsona?
Asko! Jantziak, makillajeak, ile orrazkerak, estetikoki asko alda daiteke pertsona, baina beti ere bere nortasuna mantenduz.
Zirujia estetikoa ere modan dago, pertsona ez dago arriskuan itxura hutsera erortzeko?
Bai, arrisku handian dago. Pixka bat konpontzea niri ez zait gaizki iruditzen, baina asko gehiegi aldatzen dira, eta hori ez zait interesgarria egiten, erabat aldatzen dute beren aurpegia, formak... uste dut azkenean pertsonak nortasuna ere galdu egiten duela.
Eta nola lortzen da, pertsona bat ahalik eta ongien jantzi, eta hala ere begiak, jantzira ez, baina bere nortasunera, bere edertasun naturalera, bere pertsonara, itzultzea?
Nik uste dut dena bat dela. Ez zait iruditzen jantziak edertasuna estaltzen duenik, zuk pertsonari segidan antzemango diozu bere mugimendutik zer izaera duen. Eta gainera ondo jantzita doan bati ateak errazago irekitzen zaizkio gaizki jantzirik doan bati baino.
Barkatu hainbeste xaxatzea, baina zahar zuhur batek esan zuen, auto ederra baino hobe zela bi zaldikoa; bi zaldikoan zihoanean jendeak berari begiratzen ziola, eta auto ederrean zihoanari inork ez ziola begiratzen, denak autoari begira gelditzen zirela.
Egia. Baina jantzietan ez dut uste horren arriskurik dagoenik. Gainera ez naiz ni ere jantziei horrenbeste inportantzia ematekoa, gustatzen zait jendea ondo jantzita ikustea, baina kalean, ez dut pertsona hortik hasita sakontzen. Pertsonari gehiago begiratzen diot arropari baino. Azken finean arropa pixka bat fiktizioa ere bada.
Kasualitatea, gaur zen Donostian Spencer Tunick argazki hartzea »egun hartan egin genuen elkarrizketa», jendea erruz joan da larru gorritan argazkitan ateratzera. Jostunak zer iritzi du arte joera horri buruz?
Ah, gaur zen? Nik joateko asmoa nuen, baina uste nuen bihar zela! Redios, gustura joango nintzen.
Nahiko paradoxa bada, jostunak larru gorritan azaldu nahi izatea...
Erantzita ere polita da gorputza gero! Pertsona biluzik ikustea izan litekeen eta zoragarriena da, biluziaren estetika izugarri gustatzen zait. Begira, pintore guztiek, Migel Anjeletik hasi eta beste denak, biluzik margotzeari inportantzia izugarria eman diote. Eta joatekoa nintzen ni ere argazkietara, benetan. Pasa egin zait, beste leku batera joan beharko dut, izan ere, hainbeste gorputz, biluzik eta elkarrekin, zoragarria izango da!
Jantzi bat neurrira diseinatzeko garrantzitsua izan al liteke pertsona biluzik ikustea?
Guretzat biluzik ikustea izango litzateke idealena, baina ez da modua, ez litzateke inor jarriko. Erretratua ateratzeko jartzen dira, baina agian elkarren anparoan errazago jarriko dira bakarka baino.
Naturarekin bat datozen jarrerak gero eta indar handiagoa hartzen ari diren honetan, zuek, oihalen hautaketan kasu egiten diozue ekologismoari?
Ehunetik ehunean ildo hori mantentzen zaila izango da. Badaude horrelako jarrerak dagoeneko, gaiak materia nobleetatik atereaz. Oso modan dagoena zuhaitzekin lan egitea da, materia egurretik ateratzea, baina ez dakit oso komenigarria ote litzatekeen. Niri arbola bat botatzeak sekulako pena ematen dit, kartoia kontsumitu gabe ere egongo nintzateke, eta plastikoa kontsumitu gehiago, baina plastikoak ere bere alde txarrak baditu, beraz ez dakit ba nik...
Larruaren erabilpena ez al dago arriskuan?
Ez dut uste, lehengo urtean larru pila bat saldu genuen. Baina hori oilaskoekin bezalaxe da, abeletxetan hazitako larruak dira. Guk krokodilo larrua ere erabili izan dugu poltsak egiteko, baina horiek ere abeletxekoak dira. Eta ez dakit ni jendea horretaz konturatzen den. Desfileetan eta ibiltzen diren artistak ari dira nolabait ekologismoa lantzen, baina... ez dakit, ez zait niri oso serioa iruditzen, ez nau konbentzitzen.
Desfileak aipatu dituzu. Pasarela zirkuituetan asko ibiltzen zarete?
Erakusten ez gara ibiltzen, ikustera joaten gara. Gogozko zaiguna erosi eta bestela ez. Parisera, Milanera, Londresera, New Yorkera, gelditu gabe ibiltzen gara. Lehenik desfilea ikusten dugu, eta gero pabilioi handi batzuetan modeloak berriz pasatzen joaten dira, gustuko duguna apuntatzen dugu, eta gero tratu komertzialak hasten dira.
Paris, Milan, Londres, New York... Pasarela handienetan leku bat egin duten euskal jostunak badira, Balentziaga ezagunena, Paco Rabanne ere bai. Euskaldunak jostun onak gara?
Niri Balentziaga ez zait sekula partikularki gehiegi gustatu. Garai hartan beste batzuen zale nintzen, Channel, Yves Saint Laurent, Cardan... Dior berak ere oso momentu ona eduki zuen. Akaso modernistagoak ziren, eta horregatik nituen gustukoagoak. Balentziaga klasikoxeagoa iruditzen zitzaidan. Forma oso kubistak egiten zituen eta bere meritua bazuen, baina ez dakit, garrantzia handirik gabekoa iruditzen zitzaidan, ez zidan begian azkurarik eragiten. Gainera Balentziagak emakumea tapatu egiten zuen. Eta nik beti gorrotatu izan dut emakumea tapatzea, emakumeak azaldu egin behar du, bere formak, bere estetika. Berak janzten zituen bezala, borobildu, nik erantzi egingo nituen, eta emakumearen esentzia pixka bat atera. Emakumeak bularra du, eta bularrari forma polit bat ematea oso zaila da, baina ondo gelditzen bada izugarri polita da.
Nortasun agiria
1940ko ekainaren 6an jaio zen Lazkaon. Herriko eskolan egin zituen ikasketak. Bartzelonan hiru hilabetean diseinua landu ondotik, hogei urterekin, jantzi denda zabaldu zuen Lazkaon. Bost urte egin zituen herrian dendarekin, eta denda eta guzti Hernanira aldatu zen, beste bost urterako. Joan deneko ia berrogei urtean Donostian du denda, eta 15.000 trajetik gora ditu neurrira josiak. Atletismoan ere ibiltzen da, eta bereak dira 800 eta 1.500 metroko beteranoen Espainiako errekorrak. Beteranoen munduko txapelketan ere hartu zuen parte. Donostian bizi da, eta lau seme-alaba ditu.
24.000 euroko trajea
«Lehengoan metroko milioi bat balio zuen oihal bat erakutsi zidaten. Gizonaren traje bat egitea 24.000 euro-edo kostako zen. Oihalaren haria kaxmirraren parterik sentsibleenekoa zen, okotzaren azpikoa edo, horrelako zerbait esan zidaten, baina nik eskutan ibili baino ez nuen egin, ikusi eta kito».
Kirola arnas bide
«Korrika ibiltzeak burua askatu egiten dit, eta hori beharrezkoa dut. Fisikoki nekatu egiten nau, baina psikologikoki arnas berritu. Egunero ibiltzen naiz, lehen hamabost-hamasei kilometro egiten nituen, orain hamabi hamahiru eginez nabil».
Bertsoa
Doinua: Pello Joxepe
Kontzientziak behar duena
inkontzientzia omen,
zuk bietatik eduki eta
baliatu zenituen.
Inkontzienteki dabilen gutxi
ikusten omen da hemen,
niri zergatik iruditzen zait
justu bestela ote den?
Kontzientziak behar duena
inkontzientzia omen,
zuk bietatik eduki eta
baliatu zenituen.
Inkontzienteki dabilen gutxi
ikusten omen da hemen,
niri zergatik iruditzen zait
justu bestela ote den?
Filosofia
«Seme bat filosofoa dut, eta nik ere filosofoak asko segitzen ditut. Plazerez. Filosofo frantsesak gustatzen zaizkit, 68ko maiatzean mugitu zirenak. Glucksmann, Todoroff, badira oso onak... Humanismotik jotzen dutenak, politika zerbait, horien bueltan ibiltzen naiz gustura».
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Juan Aldaz Arregi
#2
Imanol Satrustegi Andrés
#3
#4
#5
Jenofa Berhokoirigoin
Azkenak
2024-04-28
Jenofa Berhokoirigoin
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua
Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]
2024-04-28
Olaia L. Garaialde
Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"
Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]
2024-04-28
Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile
Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]
2024-04-28
Miel Anjel Elustondo
Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"
25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]
2024-04-28
Urko Apaolaza Avila
Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan
Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]
Eguneraketa berriak daude