Joanes Urkixo: «Literaturak tarte on bat pasatzeko balio behar du»
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Generoak genero, euskal literaturaren paisaiari buruzko bere ikuspegia, baita bere burua bertan nola ikusten duen azaldu digu hasteko: "Euskal literaturaren paisaia oparo eta nabarra ikusten dut, kolore askotarikoa. Paisaia anitz horretan nire burua ikusi soilarekin konformatzen naiz. Ez da gutxi. Fantasiazko edota abenturazko generoa lantzen dut, gazteentzako batez ere. Genero honek euskal literaturan esparru txikia du, baina gustura ari naiz. Ezaguna naiz. Ez dut gehiago eskatzen".
Gerlari zuria liburua hizpide. Nondik nora liburu hau? Zer da berau zure ibilbidean?
Apirila Sarian euskaraz izan den lehen saritua. Zer-nolako prozesua izan zuen liburuak?
Historia dramatiko eta fantastikoa. Irlanda eta Euskal Herrian »Bizkaiko Urdaibai ibarrean» kokatua.
Bestalde, istorioak badu sustrai historiko bat: Asturias eta Leon erresumak, XVII eta XVIII. mende aldean, Bizkaia okupatzen saiatu ziren. Hango demografia handitu bide zen eta erresuma hartako nagusiak lur berrien bila etorri ziren hona. Bi aldiz saiatu ziren, lehenengoz itsasoz heldu ziren, Bakiora, eta hurrengo urtean, lurrez. Araba aldetik, hegoaldetik, etorri eta Arrigorriagaraino igo ziren. Horrelako arrisku egoera batean, Jaun Zuriak bizkaitarrak asturiarren inbasioaren aurka batu omen zituen.
Zein bide landu zenuen berau idazteko?
Gero, Madrilgo lagun bati eman nion irakurtzeko. Aurreneko bertsio hartan etsaiak asturiarrak ziren! Lagunak horrela esan zidan: "Hau argitaratzen baduzu ez irten istorio honekin Euskal Herritik kanpo. Nazionalista hauekin beti berdin, beti kanpokoaren kontra borrokatzen ari zaretela esango dizute". Zer pentsa eman zidan, eta aldez aurretik zalantza hori neukanez, berehala erabaki nuen. Fantasia heroikoaren generoa aukeratu nuen eta honek dituen ezaugarri konkretuak erabili ditut.
Irlandako klanen izenak benetakoak al dira? Alegia kondairan azaltzen diren biscayne eta mornatar, kasu.
Zein dira gakoak irakurlea harrapatzeko? Nola gainditzen da istorioaren hasieran izaten den anabasa hori?
Gazteentzako abenturazko istorioek iniziazio bidea eta amaiera biribila behar omen dituzte.
Abentura eta fikzioa. Fantasia heroikoa. Batzuek generoa indartsu dagola diote, beste askok muzin egiten diote, ez dela genero hau idazteko garaia diote.
"Gaizkia" eta "ongia" bitasuna. Batzuek gutxietsi izaten dute gaia.
Azkenik, genero hau hizpide. Zer iritzi duzu J.R.R. Tolkien-en Eraztunen jauna istorio fantastikoez?
Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]
Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.
Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.
Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]
Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.
Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.
Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]
Artziniegako Udalak mezua zabaldu du gertatutakoa gaitzesteko eta elkartasuna adierazteko irainak jaso dituzten herritarrei.
Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]
WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.
Georges Ibrahim Abdallah, Frantzian 40 urteko espetxealdia igaro ondoren kaleratuko dute. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz... [+]
Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.
Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]
Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]
UEMAren zuzendaritza batzordeko kideek hedabideen aurrean agerraldia egin dute ostegun eguerdian Zarautzen, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboa salatzeko. Epaia "larria" dela adierazi dute, eta batez ere udalerri euskaldunei eta euskaraz aritzen... [+]