Karobia martxan ikusteko aukera dago Larraulen
Azaroaren 18an piztu zuten Larraulen XVI. mendean erabiltzen zen erako karobia, harrizko ganga batean oinarritua. Azaroaren 28an egingo da karea ateratzeko festa.
Aiurrik jasotako bideo honek erakusten du Larraulgo Eskolako umeek karobia piztu zuten momentua, proiektu honen arima den Koldo Jauregik gidatuta.
1947an piztu zen azkenekoz Antzola baserriko karobia
Karobi sarreran jarri duten afixak kontatzen du Antzola baserriko karobia azkenekoz 1947ko neguan piztu zutela Juan Luis eta Donato Jauregi aita-semeen artean. Geroztik, bertako harriak baserriko bideak atontzeko erabili dira eta sasiak hartuta zegoen guztia.
Sarrerako estalpea berreginez ekin zioten jauregitarrek karobia berreskuratzeari. Horretarako, beste baserrietako egur zaharrak erabili dituzte.
Karobi inguruko Gorotzenburu basoan oraindik badira lehengo karobiaren jarduerak sortutako arrastoak: Lurreko zuloak, karobirako ateratako harriek sortuta. Karobi berritu honetako ganga egiteko, baso honetako harriak erabili dira.
Ganga egiteko kare-haitza eta arbela-harriaren nahasketa oso egokia da, tenperaturari eusten baitio. Gangak prozesuaren bukaeraraino zutik eutsi behar dio eta bere gainean 21 tona kare-haitz sostengatu. Ganga honek berak 10 tonako pisua du.
Harriak sutan
Sua pizteko, egur hauek erabiltzen ari dira: haritza, pagoa, lizarra, gaztaina, otea... lauzpabost egunean etenik gabe eutsiko diote suari bizirik, bi anaien artean eta ondoren beste 5 bat egunean eutsiko dio gangak egosketari. Argazkiko unean, 526 gradutan zeuden harriak, eta sua, 800 gradu inguan.
Karea zertarako?
Nekazaritzan ezinbestekoa da, edo zen behintzat: soroetan ongarri, aziendarentzat botika, baserriko paretentzat pintura eta desinfektatzaile, igeltseritzarako itsasgarri...
Azaroaren 28an karobian festatxoa
Larraulgo Kultur Astearen barruan, larunbatean 10:00etan karobira bisita egingo da, plazatik aterata. Orduan ikusiko da egindako lanaren emaitza. Koldo Jauregik argi utzi du erronka bat izan dela beretzat eraikitzen inoiz ikusi ez duen karobi mota hau altxatzea eta piztuta eustea. "Gangak eutsiko al dion, edo azken eguna baino lehen eroriko den", hori da bere zalantza nagusia. Larraulgo Ekomuseoaren ekimenez karobia egin izana bera eta prozesua bizitzea lorpena delako pozik da, ordea.
Energiaren sektoreari loturiko konpainiak bere zuzendari nagusia aldatu du, doikuntzak iragartzearekin batera. Euskal Herriko lantegietan ia 3.000 langile aritzen dira eta sindikatuak kezkatuta agertu dira, kaleratzeak ekar litzakeelako erabakiak.
Balirudike dena kontrolpean dagoela, badakitela guri nola sinetsarazi edozer, ez dugula inoiz, berez, guk nahi duguna egiten. Iragarki konstante batean bizi bagina bezala, esaten dugu “aukera berdintasuna”, eta pentsatzen dugu esaten ari garela “aukera... [+]
Ezohiko irudia ikusi zen Madrileko Moncloako jauregian martxoaren 18an: estatuko industria militarraren buru nagusiak Pedro Sánchez presidentearekin eta Margarita Robles Defentsa ministroarekin bilduta. Bertan ziren ere Hego Euskal Herriko enpresa militarretako buru... [+]
2023an, karbono dioxido isuriek %5,3 egin dute behera Espainiako Estatuan. Gehien isurtzen duten hamar enpresen artean, bakarrak egin du gora, Iberia hegazkin konpainiak, %10,7ko igoerarekin. Kutsatzaileen zerrendan aurrena Repsol dago.
