Hegoafrikako ANC alderdiak 100 urte bete ditu
Asko aldatu da Hegoafrika 1912an beltzen eskubideen alde lan egingo zuen Afrikako Kongresu Nazionala (ANC laburduraz) sortu zutenetik. Nelson Mandelaren ANC mundu mailako askapen mugimenduentzat erreferente izan da urte luzez. Demokraziara eta bizikidetza baketsurako trantsizio eredugarritzat hartu izan da alderdi horrek bere herrian gidatutakoa. Atzo bete zituen 100 urte alderdiak.
ANCk bere gorabeherak bizitu ditu 100 urte hauetan. Sortu zenean mugimendu baketsu gisa definitu zuen bere burua, eta desobedientzia zibila bultzatu zuen ia mende erdiz, zenbait manifestazio baketsutan apartheidaren poliziak jendea tirokatuta hil eta borroka armatuaren bidea irekitzea erabaki zuten arte. 1961ean Nelson Mandela beraren agindupean MK sortu zuten, ANCren beso armatua.
Gatazka politikoa gordintzen joan zen hurrengo hamarkadetan, preso politiko, atentatu, hildako zibil eta tortura kasuek nabarmen gora egiten zuten bitartean. Zenbait negoziazio saioren ostean, eta herrialdea guda zibilaren atarian zela, 1990eko hamarkadaren hasieran, herrialdearen demokraziarako bidea negoziatu zuten ANCk eta apartheidaren gobernuko kideek.
Nelson Mandela izan zen herritarrek hauteskunde lehen libreetan hautatutako presidentea eta bere agintaldiaren helburua herrialdeko herritar zuri eta beltzen arteko bizikidetza sendotzea izango zela argi utzi zuen hasieratik. Apartheidaren gobernuko kide izan ziren zenbait pertsona batasun nazionaleko gobernuan sartu zituen.
Ondorengo urteetan ANC alderdia kritikatua izan da ihesaren epidemiari garrantzia kendu izanagatik edo ustelkeria kasuengatik, besteak beste. Egun Jacob Zuma herrialdeko presidentea da.
Informazio gehiago:
Ikusi ARGIAk egindako Apartheidetik Munduko kopara Hegoafrikako beltzen gatazka politikoa azaltzeko kronologia interaktiboa.
Irakurri ARGIAn Mac Maharaj ANCko kide historikoarekin egindako elkarrizketa.
Sartu Hegoafrika kanalean herrialdeari buruzko informazio osagarria topatzeko.
Brasil, Errusia, India, Txina eta Hegoafrikak osatutako aliantzak Johannesburgon egin duten azken goi-bilerako eztabaidagai nagusia izan da partaide gehiago onartzea. Saudi Arabia, Arabiar Emirerri Batuak, Iran, Egipto, Argentina eta Etiopia gonbidatu dituzte.
Patricia Goliath epaile hegoafrikarrak eman du agindua Amazon konpainia Lurmutur Hirian eraikitzen ari zen egoitza eta biltegiaren obrak geldiarazteko, khoisan komunitate indigenen aldarrikapenak aintzat hartu ez direlako. Salatu dutenez, Amazon "lur sakratuetan"... [+]
Covid aldaera azkar zabaldu da mundu osoan Hegoafrikan azaroan atzeman zenetik, eta estuasunean jarri du beste behin herrialde gehienetako osasungintza, kasu honetan batez ere lehen arreta –Euskal Herrian 40.000 positibo zenbatu dira astebetean–. Aitzitik, hainbat... [+]
Hegoafrikan segregazio arrazistaren kontra borrokatu zuen Desmond Tutu artzapezpikua 90 urterekin hil da Lurmuturreko Hirian. Bakearen Nobel Saria jaso zuen 1984an, apartheida ezabatzeko egindako lanagatik. Hegoafrikako Gobernuak astebeteko dolu ofiziala iragarri du eta mundu... [+]
Omicron aldaeraz Hego Afrikako agintariak ohartarazi zituen Angelique Coetzee medikuak dio sintomak "ezohikoak baina arinak" direla. Neke handia da deskribatu duen sintoma, eta gaixo horiek ez dute usaimenik ez dastamenik galdu.
Hegoafrikan sustraituriko San komunitatekoa da Katrina Esau; okupazioak, kolonizazioak, Apartheid zein neokolonizazioa pairaturik, bidean anitz utzi behar izan duen komunitatekoa. Tartean, N|uu haien ama-hizkuntza. 88 urterekin N|uu mintzo duen azken hiztuna da eta... [+]
Hegoafrikan sustraituriko San komunitatekoa da Katrina Esau; okupazioak, kolonizazioak, Apartheid zein neokolonizazioa pairaturik, bidean anitz utzi behar izan duen komunitatekoa. Tartean, N|uu haien ama-hizkuntza. 88 urterekin N|uu mintzo duen azken hiztuna da eta... [+]
Hegoafrikako Ekialdeko Lurmuturrean hezurrez egindako gezi punta bat aurkitu zuten 60ko hamarkadan, baina oraintsu jakin da tresnaren datazioaren emaitza: piezak 60.000 urte dauzka.
Pandemiak eragin duen txerto eta oinarrizko medikamentuen eskasiagatik, Osasunaren Mundu Erakundeak esan du Afrikan milioi erdi bat pertsona hil daitezkela HIESarekin zerikusia duten gaitzekin, Democracy Now hedabideak jaso duenez.
216 osasun-langile kubatarrez osatutako brigada heldu da igandean Hegoafrikara, herrialdeak koronabirusarekin laguntzeko eskatu eta gero. Afrikara bidalitako laugarren brigada kubatarra da Hegoafrikakoa.
Ezinbestekoak diren lanbideak izan ezik, gainontzeko guztiak uztiko ditu bertan behera Hegoafrikak. Militarrak eta poliziak izango dira itxialdia betetzen dela ziurtatzeko arduradunak.