En 2009, axentes do sector agropecuario da CAPV desenvolveron un proceso de reflexión denominado Topaketa. Tras analizar a situación e compartir iniciativas de face ao futuro, decidiron pór en marcha o proxecto Katilu, co obxectivo de promover a innovación no seu sector. Ademais do Goberno Vasco, en Katilu operan empresas públicas, privadas e comúns. Nas súas conclusións destacaron a importancia de coidar e cultivar os bens comúns. Trátase de fomentar actitudes de traballo en común, iniciativas en auzolan. No estudo sobre o coñecemento máis próximo da xestión dos bens comúns do sector primario de Euskadi e da organización das organizacións colectivas recolléronse diversas iniciativas en base a tres criterios: autogestión, autoorganización e capacidade de decisión dos participantes no proxecto.

As experiencias adquiridas dividíronse en tres bloques. En primeiro lugar, aqueles que teñen por obxecto a produción e comercialización do produto. En segundo lugar, os colectivos que traballan na conservación e/ou renovación dos bens públicos; e, finalmente, os proxectos integrais que conxugan os dous anteriores.

Exemplo da experiencia de Orduña

A experiencia integral de Orduña, a xuízo dos membros de Katilu, ten un especial interese. Nesta localidade biscaíña, varios grupos e o Concello uníronse para promocionar a soberanía alimentaria, a produción local e os produtos alimenticios. A pesar de contar con máis proxectos, o informe destaca tres.

A Asociación de Gandeiros Bedarbide está formada por gandeiros de Orduña e da comarca. Por primeira vez xuntáronse para recuperar os pastos do Bosque Popular de Ponata, e desde entón levaron a cabo numerosas actividades conxuntas. Ademais de estreitar lazos entre eles, intercambiaron experiencias e investigado técnicas para mellorar a eficacia do traballo.

Produción Orduña é un servizo municipal creado para impulsar o desenvolvemento agroecológico da localidade. Pretenden integrar a soberanía alimentaria nos procesos produtivos. É dicir, queren facer saber que é posible alimentarse con produtos locais na medida do posible. Entre outras cousas, organizáronse cursos para agricultores e gandeiros e recuperouse a feira que no seu día se celebraba todos os meses. Segundo explicaron, grazas a estas iniciativas se incrementou a presenza de produtos de Orduña nos comercios da localidade. Ademais, no proceso de produción de alimentos identificáronse tres condicións imprescindibles: coidar a natureza, protexer as condicións de vida e traballo dos produtores e priorizar a saúde dos consumidores.

Pola súa banda, o grupo de Orduña Zaporeak traballa para que os produtos agrícolas da localidade teñan un lugar no mercado. Segundo argumentan, “as grandes corporacións alimentarias e os grandes centros de venda chegaron a absorber case por completo o mercado alimentario”. Para facerlles fronte, queren estreitar lazos entre produtores e consumidores, e para iso realizan feiras, visitas a caseríos e fábricas, etc. A intención é vender a película sobre todo en Orduña, pero tamén tentaron facelo de face á porta da rúa.

Obviamente, as iniciativas de Orduña teñen moito que ver con elas. Os axentes identificaron os obxectivos que ten o pobo en común e traballaron ao redor deles. O proxecto Katilu quere unir e promover este tipo de experiencias.