Hai dous anos púxose en marcha outro proxecto educativo no Liceo. Durante tres meses, a clase maxistral impártese no estaleiro Albaola. Nela traballan tarefas relacionadas coa vida mariña, como a construción de cordóns ou nós para o remo. Desta maneira, ademais de introducir as materias necesarias para aprobar o curso, o obxectivo é coñecer o mundo da historia e a pesca de Pasaia.
Albaola e Lizeoa traballaron xuntos durante moitos anos, segundo confirmounos Ane Miren Miralles, membro do estaleiro e profesora da ikastola. Tras anos de impulso, conseguiron sacar adiante a iniciativa e hai dous anos celebrouse a primeira proba, que conta coa colaboración de Gipuzkoa Donostia Kutxa. Mostráronse satisfeitos co resultado e decidiron repetilo.
No último curso participaron 23 mozos de Educación Secundaria Obrigatoria, de entre 12 e 16 anos. Todos eles son alumnos de diversificación curricular. É dicir, alumnos con problemas para manter a atención na escola e superar as materias. Na maioría dos casos, Miralles considera que a base dos problemas é a falta de motivación. E é precisamente co obxectivo de aumentar a motivación. Conseguírono nalgúns casos, si hai alumnos que deron un cambio radical, e iso alegra moito ao profesor: “Parécenos que é un proxecto interesante para motivar, ver que a través do traballo pódense conseguir moitas cousas”. É máis, considera que, en lugar de ser só para persoas con problemas de aprendizaxe, a iniciativa beneficia a todos os alumnos e debería contar coa participación de todos.
No estaleiro téntase transmitir materias a través do traballo, así como os valores necesarios na vida. O curso pasado, por exemplo, aprenderon o que significa ser mariñeiro. Como os antigos pescadores, aprenderon a remar, a obedecer ao patrón, a facer manobras, a utilizar a vela... Tamén a actitude do mariñeiro no barco. Púidose interiorizar a importancia da colaboración, xa que sen o consenso de todos, a embarcación non vai seguir adiante. En definitiva, o proxecto permitiu que o alumnado se apropie dunha serie de valores positivos.
Ademais, segundo explícanos Miralles, tentan adaptar o proxecto ás necesidades de cada alumno. Ao estudante con problemas de puntualidade, por exemplo, puxéronlle a condición de que chegase á súa hora durante toda a semana. En caso contrario retiraríaselle o permiso para ir ao estaleiro. “Queremos transmitirlles que teñen que demostrar o seu compromiso, que non basta con aparecer no taller”. O membro de Albaola cre que se cumpriu ben o compromiso de comezar e terminar o
traballo e lembrou o curso académico 2008-2009. Entón os estudantes fabricaron unha canoa de coiro. Ao non chegar a tempo o material necesario, tiveron que traballar en xuño para terminar a canoa, fóra das horas lectivas. Lembra con ilusión: “Os alumnos viñeron no verán para poder terminar o proxecto”. Ao parecer, o ambiente na praia non afastara aos mozos e cumpriron fielmente co seu traballo. “A pesar de que ao seis da tarde o tempo era espléndido, algúns traballaban no estaleiro”. Ao final, a canoa botouse en xullo, e aos profesores e colaboradores non se lles esqueceu a boa disposición dos alumnos.En xeral
, aos alumnos gústalles máis o traballo no estaleiro que os exercicios de clase. Este ano, ademais, recibiron unha compensación polo traballo realizado. Catro dos alumnos que participaron no proxecto puideron viaxar a Canadá. Celebrouse un encontro entre centros educativos que traballaron iniciativas similares, no Midland canadense, ao que acudiron Garazi Cubillo, Markel Lezertua, Aitor Zaramalilea e Aitor Edroso. “Foi unha gran oportunidade e ademais aquí pasámolo mellor que na escola”, din. O profesor está convencido de que este tipo de viaxes son atractivos para os mozos, pero tamén sabe que non foi a única razón para que os alumnos terminen os seus traballos. O proxecto en si é motivador. Di que o premio o merecían todos os alumnos e que a elección foi difícil. Pero os alumnos de primeiro e segundo da ESO, por exemplo, non podían asistir aos encontros por idade. Entre os demais, a elección foi proporcional ao traballo realizado durante o trimestre e á actitude mostrada. Por suposto, a noticia foi recibida con moita ilusión polos elixidos.
Xa se comentou que o proxecto leva a cabo no último trimestre do curso. É entón cando descenden a costa que vai desde o Liceo Pasaia-Lezo até o estaleiro Albaola, pero en realidade ofrecen todo o ano ao proxecto. Segundo explícanos Miralles, o programa consta de dous partes, unha teórica e outra práctica. No outono e inverno trabállase o teórico, e na primavera chega o momento de ir ao estaleiro para pór en práctica o apreso. “A través de traballos prácticos, motivamos aos alumnos e alumnas mentres impartimos o resto de materias, ben sexa sociedade, idioma...”.
Este tipo de proxectos tamén se poden atopar noutros países, nalgúns deles desde hai tempo. Como xa se mencionou, realízase un encontro para reunir aos estudantes internacionais que participan no proxecto. Pasaia-Lezo Lizeoko reuníronse por primeira vez este verán na cidade de Midland. Foron unha semana despois de dúas semanas no estado estadounidense de Maine.O catro alumnos de
Euskal Herria participaron na tripulación internacional –dáse a oportunidade aos recentemente iniciados– xunto con mozos de trece países. A maioría eran europeos, pero tamén había xente que se achegou desde Indonesia ou desde Estados Unidos. En concreto, os vascos viaxaron no mesmo barco con amigos de Rusia e Bretaña, e mantiveron unha gran relación durante os días que pasaron xuntos. Ademais, o traballado en Albaola serviulles para a experiencia fóra do estaleiro.
Hona Bostekoa! da aurtengo Kilometroak jaietako leloa. Oro har, bostekoa laguntza eskatzeko edota elkartasuna adierazteko erabiltzen den keinua izaten da, baina Boxtonek –Kilometroakeko aurtengo logotipoak– aurkitu dizkio bestelako esanahiak. Adibidez, bost zenbakia hamar aldiz biderkatu, eta duela mende erdi sortu ziren lehenengo ikastolei egiten die erreferentzia. Agustin Migeltorena, Pasaia-Lezo Lizeoko zuzendariak, Don Inazio Esnal nabarmendu du, mugimendu euskaltzale hura sortzen lagundu zuena. Hori eskertzeko, omenaldia egingo diote urriaren 3an: “Omenduko dugu belaunaldi hura, baina bereziki Don Inaziori egingo diogu aipamena”. Garai haietan bere ekimena funtsezkoa izan zela azpimarratu du Migeltorenak.
Bost zenbakiak gehiagorako ere ematen du. Ikastolako zuzendariak bost arrazoi eman dizkio bisitariari Kilometroakera joateko, era berean bost arrazoi dituztelako berau antolatzeko: seme-alaben hezkuntza, euskara, euskal kultura, hezkuntza propioaren aldeko aldarria, Euskal Herriak behar duen eskola sarea, eta Lezon eraiki nahi duten ikastola berria.
Boxtonen bost zenbakiak, halaber, badu geografiatik ere. Lau barrutik osatzen dute Pasaia: Donibanek, Trintxerpek, Antxok eta San Pedrok, eta horiei Lezo gehitu behar zaie. Barruti bakoitzean dauden ikastolak eta Lezoko ikastola elkartzearen ondorio da Pasaia-Lezo Lizeoa. Barruti bakoitzak bere presentzia du logotipoan, zehazki irudiaren gandorreko koloreetan: arrosarekin Pasai Donibane adierazi nahi da, morearekin San Pedro, urdinarekin Trintxerpe, gorriarekin Pasai Antxo –Sanferminak gogoratuz–, eta berdearekin Lizeoa”.
Kilometroak festarako dena prest dago jada: bost gune izango ditu, sei kilometrotan banatuta. Oarsoaldeko paraje desberdinak hartuko ditu ibilbideak: landa-eremua eta portu aldea. Abestiaren hitzak Jon Garmendia Txuria bertsolariak egin ditu, eta musika Esne Beltza taldeak.
O pasado xoves declararon os imputados e das súas declaracións pódese resumir o seguinte: Os veciños que se reunían na praza ou acampada de Lekaroz decidían colectivamente que facer, xeralmente, dirixíndose ao ámbito das obras e colocándose de forma pasiva... [+]