As praias son unha das características principais da cidade de Donostia-San Sebastián. Pero as ideas que temos sobre participación, sobre creatividade, sobre cultura e ilusións non as vexo reflectidas nas súas ondas. Apenas toquei a area, non vexo en torno meu máis que ondas que se desvanecen inmediatamente despois de saír do mar. Máis aínda, só vexo vellos icebergs infestados de accións que sempre fan o mesmo e de palabras que sempre din o mesmo.
Traballei duro toda a vida para pór a participación crítica a través do ensino cultural no centro dese papel que cada ser humano ten en por si e para que unha nova linguaxe de participación trasládese á sociedade. Cultura, si, cultura! E iso foi, precisamente o que chamamos cultura, o maior inconveniente para iso. Hoxe, diría que o verdadeiro labor das nosas institucións culturais é o de neutralizar a forza cultural da creación, día a día. Aquí, a participación é o cumprimento das promesas de todos os réximes de poder, a incorporación a proxectos estériles da administración. Eu, unha vez puxen a miña esperanza en min e nos demais, e miráronme co medo que lles tiña que quitar o posto, antes de pechar todas as portas do “progreso”. E pasa o tempo, e cada novo plan cultural é necesariamente peor que o anterior. Por que? Porque a cultura está ao servizo do capital (Capital Cultural, unha coincidencia singular). Nas escolas, na universidade, nos centros culturais, en todos os sitios.
Os avances culturais ao servizo do futuro. O futuro ao servizo do futuro. Ao servizo do futuro que eles queren para nós, por suposto. Non poñas esa cara tan triste, amigo meu –dinme–, a través do exercicio de liberdade que é a túa participación, estamos a tentar recoñecer o teu futuro! Nisto non hai máis que unha cousa verdadeiramente triste: poder falar do futuro con tanta indiferenza. Véndennos o futuro, eliminando todas as posibilidades de participar no presente. E participar niso paréceme odioso.Porque
o futuro non é o futuro que fan os políticos para o futuro. É outra. Así como a política e a cultura son outros. De todo o que xa non existe, non se que me queda de vida, en verdade, pero tamén é certo que ese pouquiño segue aí, vivo. No mundo, Ana, Ixiar, querida e fermosa, manda o diñeiro, e mentres o diñeiro siga mandando, o plan é fácil e bo, nós imos comprar parte do futuro que nos promete o réxime, e si facémolo, todo o mundo aplaudiranos, pero se non o facemos deixarannos fóra. Con todo, é incrible que esteamos fose e que sigamos facendo todo o pouco posible por fóra.
Contra todo o que se nos quere impor desde dentro, contra o que nos propoñen as institucións que impulsan a cultura do diñeiro, que viven en plena sintonía co diñeiro, non me importa de onde sexa, do goberno vasco ou do goberno español, vivín absolutamente fóra, moi lonxe, moi na pintura. Ixiar, Ana, quero darvos a razón de que cada un non pode nada só, eu persoalmente non podo nada, porque estando só sigo ao servizo do poder, porque son un cliente máis do diñeiro. Por iso, ademais de reflexionar sobre a participación, convencéstesme para participar convosco, pero non por dentro, senón por fóra.