Traduït automàticament del basc, la traducció pot contenir errors. Més informació. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Umeak, arrazakeria eta Kosovo

Seguruenik umeak dira, beste ezerk ez bezala, gure bihotzak gehien hunkitu ditzaketenak. Baina batzuetan horien erabilpen politiko-komunikatiboa egiten denean, nahiz eta xede onez egin, pentsamenduak duen alde biko jokoaren miseria guztiak azaleratzen ditu. Azkeneko asteetan bi kasu esanguratsu egon dira hedabideetan.

Tristeena Greziako ijito kanpamendu batean topatutako azal zuriko neskatila ilehoriaren harira gertatutakoa da. Hedabide askok alarma arrazista piztu zuten: ez da posible (sic) horrelako fenotipoa duen neskatila bat ijitoa izatea. Hori gutxi balitz, munduko biztanleei erakutsi digute azal zuriko ume ilehori batek gainontzeko umeak baino gehiago balio duela, izan ere, gurasoengandik separatua (edo bahitua?) bizitzea berria da zure azalaren kolorearen arabera. Noski, umea ijitoa bada hedabide gehienek ez diote kasurik egingo. Ironikoa da ikustea nola ijitoei “umeen lapur” fama eraiki zaien, eta bitartean, Europako Parlamentuan behin eta berriro salatu den bezala, errealitatea da ume ijitoak direla erlatiboki gehien “desagertzen” direnak beraien familietatik.

Irlandako erakundeei bost axola zenbat ume ijito diren bahituak edo desagertuak, hori bai, Greziako neskatilaren kasua hedabideetan barreiatu bezain laster Irlandako poliziak bi ijito familiei seme-alaba bana kendu zieten ile horia eta begi argiak izateagatik. Azkenean ADN frogek erakutsi zuten poliziak gurasoei ostu zizkiela seme-alabak. Beranduago ere jakin dugu Greziako neskatilaren gurasoak bi ijito bulgariar direla, baina kaltea dagoeneko eginda dago, gutxiengo etniko bat estigmatizatzeko harri koxkor bat gehiago jarri dute nazioarteko hedabide gehienek.

Bestelako kasua izan da Leonarda ijito kosovarrarena. Poliziak Frantziatik botatzeko atxilotu zuen eskolako eskurtsio batean zegoenean. Umea eta eskola binomioak bihotzak samurtzeko aukera bat ireki du ijitoen eskubideen alde lan egiten dutenen artean, baita Frantziako Gobernua politikoki astindu nahi dutenentzat ere. Euskal politikari abertzale batek twitterren salatu zuen Hollandek eginiko proposamena, Frantziako presidenteak esan zuen Leonarda bueltatu zitekeela baina ez bere familia, eta horretarako neskatilaren kosovar izaera azpimarratu zuen politikariak. Baina Leonarda eta bere familia ez dira izan kanporatuak kosovarrak izateagatik, ijitoak izateagatik baizik, hain zuzen ere Kosovotik ihes egin behar izan zuten arrazoi antzekoarengatik.

UÇK-ko gerrillariak eta muturreko nazionalista albaniarrak ijitoen aurkako mota guztietako jazarpenak egiten hasi ziren 1998an. Guda bukatu ostean, NATOko indar militarrak Kosovon zeudenean, ijitoen eta gainerako gutxiengo nazionalen aurkako lapurretak, mehatxuak, etxe-erreketak eta erailketak gertatu ziren. Jazarpenek jarraitu dute noizbehinka errefuxiatu uholdea elikatuz. Guda baino lehen, erromaniek 20.000 etxe zituzten, eta egun 5.000 baino gutxiago geratzen dira. Albaniar sektore batzuek erre eta suntsitu dituzten etxeen zerrenda amaigabea da, Leonardaren herrian, Kosovska Mitrovican 700 dira. Oro har, gerra aurreko Kosovon 100.000 eta 200.000 artean zehazten zen ijito kopurua, egun 40.000 inguru baino ez dira. Horregatik, ondo dago Frantziako Gobernua kritikatzea Balkanetako ijitoei ematen dien tratuarengatik, baina ez legoke batere gaizki salatzea non eta nola hasi zen Kosovoko eta Balkanetako erromanien jazarpena eta ihesa.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


T'interessa pel canal: Iritzia
2025-05-14 | Jesús Rodríguez
Un assaig del col·lapse

La nit del 28 d'abril les terrasses de la Rambla Badal de Barcelona estaven repletes, se servien cerveses sense fred, però la gent semblava feliç. “Si la fi del món ha d'arribar, que ens agafi amb alegria”, em deia un veí. Feia més de deu hores que l'electricitat s'havia... [+]


Treballs sense talent

El fantasma de la falta de talent és una de les idees principals que en els últims temps ens volen imposar des d'una perspectiva capitalista hegemònica de l'economia i que tots hem de donar per bona. És un problema artificial, i des d'un punt de vista molt elitista, volen... [+]


2025-05-14 | Edu Zelaieta Anta
Gaingiroki

Urteak ziren elkar ikusten ez zutela. Kalean elkarrekin topo egiten ez zutela. Egoera kanpotik ikusita, bi ezagun besterik ez ziruditen. Atzean daude, oso atzean, gaztaro hasierako urte bizi haiek, non kuadrilla bereko lagunak ziren. Non eguna eta batez ere gaua konplizitatez... [+]


2025-05-14 | Iñaki Barcena
Escalfament del clima energètic

Les polítiques energètiques han creat malestar i desacords profunds entre els ecologistes. No hi ha res nou. Aquí i a l'estranger. Aquí i ara, de forma destacada. Fa dos anys, en la primavera de 2023, el nostre grup de recerca (ekopol.eus) va organitzar tres taules rodones en... [+]


Objectes anti-culturals

En aquest moment, i fins al cabell, es pot veure una gran exposició sobre Intel·ligència Artificial en la Galerie nationale du Jeu de Paume de París, amb el títol: El món segons la Intel·ligència Artificial. En aquesta exposició es mostren diverses obres d'art... [+]


Foscor per aclarir

El teu no és ecologia, el teu és ideologia!”. Ho han dit el líder de l'oposició espanyola, aquesta vegada amb l'excusa de l'apagada. Què és desdibuixar la paraula ideologia; la transició energètica o la política energètica, com diu la paraula, perquè és pura... [+]


Teknologia
Adimenaren biologiaz

Herriko liburutegian, teknologiaren inguruko espazio ireki batean hartzen dut parte. Aurrekoan, haurrentzako robotika proiektu bat sortzeko Arduino plaka erabiltzen ikasi nahi zuten bi emakume gerturatu ziren, bata programatzailea, bestea ni bezalako kuxkuxeroa. Hirurak jarri... [+]


2025-05-14 | June Fernández
Comerç de melons
Vox populi

Un grup d'ertzaines agredeix a dos joves en una perruqueria. Els manifestants han accedit a l'interior del local per a evitar que les càmeres de seguretat del carrer San Francisco filmin els abusos policials, encara que probablement no s'esperava que aquest negoci tingués també... [+]


Odi, racisme i xenofòbia en bústies

Després de l'inici de les obres de rehabilitació del Centre d'Acolliment Internacional per a la Protecció en el barri d'Arana de Vitòria-Gasteiz, hem vist la necessitat de tornar a posicionar-nos públicament com a ciutadans ocupats i preocupats, perquè Euskal Herria sigui un... [+]


És per al teu benefici
Veient quants psicòlegs, metges, terapeutes... ens comparteixen mètodes miraculosos, es pot pensar que l'educació infantil és una preocupació internacional i que tots ens hem convertit en experts.

La solució no és tècnica, és social; la resposta a Arnaldo Otegi
En les últimes setmanes, el debat sobre les energies renovables s'ha difós en els mitjans de comunicació. A Euskal Herria, en primer lloc, vam tenir el cas mediàtic de l'atac sofert per Aritz Otxandiano, que el va atribuir a l'actitud favorable a les energies renovables; als... [+]

Falta de compromís del Departament d'Equilibri Territorial Verd de la DFG
El nom, en si mateix, no conté l'ésser. El paper no és suficient, encara que el paper ho sostingui tot. Fins a mullar-se. Així ha succeït amb el Departament d'Equilibri Territorial Verd de la Diputació Foral de Guipúscoa. De fet, rebutja el que hauria de ser el seu nom,... [+]

Guerra imperialista

El president de la Unió Europea, Ursula von der Leyen, ja va informar fa unes setmanes de la necessitat d'una despesa militar de vuit-cents mil milions d'euros. Aquesta despesa està destinada a fer front a una amenaça militar que sofreix Europa, i han coincidit en la necessitat... [+]


2025-05-07 | Inma Errea Cleix
Bizitza birziklatzen

Bi toki diferentetan egokitu zait garbiketa egitea aldi berean. Ez garbiketa arrunt bat, baizik eta egunerokoan inguratzen gaituzten paisaiak beste era batean arakatzera behartzen gaituen hori, kanpoko objektu fisikoekin batera norberaren baitako egiturak ere mugiarazten... [+]


Eguneraketa berriak daude