ARGIA.eus

Egin ARGIAkoa
Oparitu ARGIA
Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia
igandea 2025eko ekainaren 08an

Donostiako Ikastolen Elkarteko Gotzon Mujikarekin Elkarrizketa.
1983ko urriaren 02an
Donostiako Ikastolen Elkarteko Gotzon Mujikarekin Elkarrizketa.
Duela ale batzu, Nafarroa Oinez zelata, Nafarroako ikastolen egoeran berri ematen saiatu ginen. Batzuk pentsatuko dute Nafarroako eta Baskongadasetako egoera erabat desberdinak direla, eta gainera arrazoia izango du. Desberdintasun hauetaz, interbentzio polemiko bat eduki zuen Satrustegi Jaunak Elizondon duela bi urte bertan Nafarroa Oinez ospatzen ari zelarik.
Desberdintasunen artean aipatu beharrezkoak dira,. alde batetik estatutoa, eta beste aldetik parlamentuan abertzaleak nagusi izatea. Halaz ere momentu honetan ikastola oso garestia da, eta gainera estatala, eta pribatuekiko ez dago inolako planteiamendurik. Halaz ere urriaren 2-an Donostian denok elkar ikusiko dugu.
Kontutan izan behar dugu Donostian hamabost ikastola daudela, eta hauetatik hamaikak, 541 milioi pesetatako zorra osatzen dute, eta joan den urtean bakarrik, 44 milioiko zuloa egin zen. Dagoen pufoa tapatzeko, igandean, 2000 pta utziko lukeen 250000 lagun beharko lirake, eta beraz esan daitekeen gutxiena, zera da, Donostian bilduko den diruaz ezina dela ikastolen arazoa konpondu seriotasun minimo batez.
Hau horrela izanik eta gainera gure zergak ordaintzen ditugula kontutan edukirik, Kilometro edo estiloko ekintzen helburua dirua izan behar duela esatea, astakeri bat dela pent. satzen dugu.
Gaur egun ikastola, irakaskuntza mailan talde txikiena da, eta halaz ere sortzen duen beharrari, behar ekonomikoari ezin diogu erantzunik eman horrelako ekintzen bidez. Konpondu behar dena gainera ez da ikastolen arazoa baizik eta Euskal Herriko irakaskuntza osoaren arazoa.
Ondorioz bi gauza esan nahiko genituzke behintzat: bata, orain arte egin diren estiloko ekintzak, hau da ikastolaren alde dirua biltzeko ekintzak agian bukatu beharko luketela. Helburu horrekin bukatu behara dago. baina ez mobilizazioekin, hain zuzen kontzientzatze kanpaina nagusienetariko bat delako Konzientzatze aldetik jo beharko lukete ikastolek. Eta bi: publikotasuna eskatzen denean noski dohaintasuna eskatzen dela, baina inondik ere ez da dena. Gaur egun Euskal Herrian irakaskuntzaren norabidea markatzeko dago, hor daude Gobernuaren EIKE, EPA-koen Euskal Eskola Publikoaren lehen urratsak, Gipuzkoako federazioak EIKE baldintzatua aukeratu.
Sinistu ezina zera da, gaur egun horrelako garrantzia duen puntu bati buruz, irakaskuntza munduan dabilenen artean, eta zer esanik ez mundu horretatik kanpo dagoen jendeak, bi proiekto hauei buruz ezer ez jakitea, edo behintzat bakoitzak bere bertsioa izatea.
Kanpotik esatea erreza baldin bada ere, gure ustez, lehenengo ondo mamitu beharra dago, Euskal Eskola Publikoaren alternatiba, eta berehala kanpainak egin. Irakaskuntzaren proiekto hau, ahal den neurrian, eta gure ustez bide egokiena, guraso eta Irakasleen artean burutzea lzango litzateke. Hau egiten da edo EIKE Baldintzatuan sartuko dira ikastola guztiak, eta era berean ez da inolako planteamientu seriorik egingo estatal eta pribatu mailan. Bi sare sortuko dira, bata laguntza haundiarekin euskaraz, baina zoritxarrez gutxiengoa, eta beste sarea, erabat erdalduna, laguntza gutxikoa baina zoritxarrez gehiengo haundiarena. Sare bakar bat sortzea lortu behar dugu eta era berean funtzionamendu aldetik. jestio aldetik,... partizipazioa bultzatu.

Donostiako ikastolen Elkarteko arduraduna eta Federazioko partaide den Gotzon Mujikarengana jo dugu, kilometroak eta irakaskuntzaren arazoari buruzko solasaldi bat zuei eskeintzearren. Horra ba zer eman zuen elkarrizketa honek:
ARGIA.-Nork, nondik, eta zein planteamendukin sortu zen urriaren bian Donostian egingo den Kilometroak 83-ren ekintza?
GOTZON.-Esan beharra dago Donostian 15 ikastola daudela, eta errealitate horren aurrean. ikastolen artean eraman behar zen koordinazioak bultzatu zuen Donostiako Ikastolen Elkartea sortzea. Lehen oporraldiak eta klase orduak,...ez ziren berdinak izaten Donostiako Ikastola guztietan, horrek sortzen zituen arazo guztiak ez ziren nolanahikoak izaten. Eta Elkartea da hain zuzen aurtengo kilometroak antolatzen dituena, noski Federaziorekin batera, partaide denez gero.
A.-Beraz zuek, Elkartea Donostiako ikastoletaz bakarrik arduratzen da?
G.-Bai. Elkarte honen lehenengo lanetako bat hemengo Lanbide Eskola publikoa eta euskara hutsez sortzea zan zen, eta martxan dago. Fase honetan ordurarte batez eretoordinazio teorikoa praktikoa bihurtzen da. Lanbide Eskolarelin batera ere BUP jarri genuen.
Kilometroari dagokionez, joan zen urtean zerbait aipatzen hasi ginen. Gure arteko harremanak onak ziren eta bestaldetik, diruaren arazo aldetik egoera ezin zitekeen larriagoa izan. Inongo irtenbide garbirik ez genuen ikusten, batez ere urtero zorrak haunditzen bait ziren. Joan den urtean adibidez 44 milioiko zulo bat egin da, eta ikastolen artean 550 milioi pezeta zor dira. Esan dezakegu egoera honek bultzatu gintuela Kilometroak 83 Donostian egin zedin eskatzera. batez ere egoera hau jendeari ezagutu arazteko.
A.-Beraz hasieratik bi planteamentu egon ziren, bata helburu nagusia diru biltzea nahi zuena, eta bestea, batez ere Donostiako ikastolen egoera azaltzea, eta instituzioei irtenbide bat eskatzea. Zein plantemandu atera da aurrera?
G.- 1978-an zer gertatu zen ikusi ondoren, dirua sartu zen, baina ez zuen ikastolen egoera ekonomikoa konpondu, eta une honetan dagoen zorra ikusirik diru arazoa garbi dago bide horretatik konponduko ez dela ikusiaz, bigarren planteamendua aurrera atera da.
A.-Gaur arte irakaskuntza mailan bi jokabide desberdin azaldu dira, arazo hau eta beste batzu konponizeko, hau da, irakaskuntzako planteamendu gisa. Bata instituzioetatik proposatzen dena, EIKE, eta bestea EPA taldeak aurkeztu zuen Euskal Eskola Publikorako lehen urratsak. Kilometro hauetan ikastolen arazoa azaldu ondoren irtenbidea zein bidetik juan behar duen azatzea pentsatzen duzue?
G.-Egia esan, bi planteamendu hauen arteko tira-birak, kilometroak baino lehenago planteiatu dira, eta jendearen aldetik, Euskal Eskola Publikoaren aldeko iritzia nagusia dela pentsatzen dut. Orain Kilometroari dagokionez, ez da maila hortan ezer egiteko erabakirik hartu. Gu publikotasunaren alde gaudela garbi azaltzen da, guk sortu bait dugu Lanbide Eskola, eta publikoa da. BUP maila ere bertan sartzeko asmoa genuen, ezin izan da, eta orduan eskola publiko batean sartzeko bultzatu dugu.
A.-Esan duzu beraz tendentzia bezala jendea publikotasunaren aldekoa agerizen dela. Hau horrela izanik, nola ulertu duiteke aurtengo Kilometroak joan den urtean Hernanikoak izan zuen eduki argi berbera ez izatea, hau da Euskal Eskola Publikoaren alde? Batez ere dirua arazo garrantritsuena ez den neurrian?
G.-Dirua inportantea ez dela diogunean, zera esan nahi dugu, gure helburu nagusia ez dela 2,4,6,8 milioi ateratzea, baizik eta egoera ondo ezagutu araztea. Gaur egun gure haurrak euskaraz ikasteko,3,6,8,...mila pezeta ordaindu behar dute, eta arazo honi irtenbide bat eman behar zaio. Nork eman behar dion? Instituzioek. beraz erakunde publikoek.
Baina denok dakigu zein irtenbide proposatzen duten instituzioek ,hau da, EIKE. Ikastolen egoera azaldu, baina irtenbide librea, edo aukera librea instituzioen esku uztea, ez da ikastolak ElKE-n zuzen zuzen sartzea?
G.-Hor ikusi beharko dena zera da, zein bide, eta zein belozitatea hartzen duen ElKE-k.
A.-Gipuzkoako Federazioak EIKE Baldintzatua onartu du?
G.-Gipuzkoako Federazioak ez Gipuzkoako Ikastolek. Azpeitiako bileran, Federazioak nondik nora joan behar zuen jakiteko hiru proposamenak aurkeztu ziren, eta azkenean ElKE Baldintzatua onartua izan zen. Honek ez du esan nahi Gipuzkoako ikastolek derrigorrez EIKE Baldintzatua onartu behar dutenik. Erabaki hau ikastola bakoitzaren esku dago, eta bertan egingo diren bileretan erabakiko da zein bide aukeratu. Gehiago, Federazioak nahiko balu ere, ezingo lioke inongo ikastolari EIKEn sartzea derrigorreztatu, ez bait du mediorik eta ez botererik horretarako.
A.-Eta Azpeitian hartutako erabaki horretan gurasoek parte hartu zuten?
G.-Ez, nahi baduzu ikastoletako juntek emandako iritzia da. Orain pertsona horiek ze errepresentatibitate duten, hori ikastola bakoitzaren esku dago. Hau nahi baduzue, «lineas Maestras» markatzeko egin zen. Eta orain, berriz diot, ikastola bakoitzean bilerak egin beharko dira, eta azken erabakia hartu.
A.-Baina Junta mailan EIKE Baldintzatuaren bidetik joateko erabakia hartu da?
G.-Bai, ia denak han zeuden, eta gehiengo haundi batek hori esan zuen.
A.-Beraz ikasteleteko juntek, gurasaen iritzia entzun gabe, EIKE Baldintzatuan sartzeko erabakia harizen dute?
G.-lkastola batzutan gurasoekin hitzegin zen, beste batzutan ez.
A.-Zuek irakaskuntzako sektorean debilen jendearen iritzi bezala ez duzue inolako iritzirik emango irakaskuntza EIKE edo Euskal Eskola Publikoaren bidetik joan behar duen kilemetro hauetan?
G.-Arazoa zera da, Donostiako Ikastola batzu EIKEren aldekoak direla, eta besteak EPAren aldekoak. Honez gain, ez dakigu gure ikastolak nola banatuko diren, eta EIKEren alde posizionatzen bagara, hiru edo lau ikastola kanpoan geratuko lirateke. Bestaldetik, ikastola hauek zer egin behar dute EPAren alternatiba aurrera ateratzen ez bada, pribatu munduan gelditu edo EIKEn sartu? Bestaldetik, EPA ez bada aurrera ateratzen, eta EIKE bai, guk zer esan behar dugu, kilometroak EIKEren aldekoak direla?
A.-Beraz kilometro honen helburua bikoitza da, bata egoera azaltzea, eta bestea instituzioak irtenbide bat hartzera bultzatu. Gipuzkoako ikastola gehienak, Donostiakoak barne direlarik noski, ElKEren proiektoan sartuko balira, Donostiako Kilometroak, estilo honetako azken kilometroak izango direla pentsatzen duzu?
G.- EIKE oraindik lege bat besterik ez dela esan genezake, hau da aplikazio guztia ikusteko dago oraindik, eta dena ikusi baino lehenago, beste bi edo hiru urte pasa beharko dutela pentsatzen dut. Hau horrela izango balitz, Donostiako ikastola batek baino gehiagok, bere ateak itxi beharko lituzkete. Gaur egun Donostiako bi edo hiru ikastola «kiebra» egoeran daude.
A.- Ba Gipuzkoako juntakoek ez dute zalantza haundirik ikusten denez?
G.-Esan beharra dago ikastolek ez dutela aukeratzeko askatasun haundirik izango. Pentsa dezagun pribatuan sartzeagatik 14 milioko laguntza ematen dutela eta publikoan sartzekotan bat ere ez, edo EIKE sartzekotan 14 milioiko laguntza, eta bestela batez, hau aski ez balitz, 3, 6, 9... mila peseta ordaindu behar dira haurra ikastolara bidaltzeko. Aukeratzeko askatasun osoa ez da beraz egongo. Eta lehen esan dudan bezala eta dirua etorri baino lehenago bi edo hiru urte pasatzen badira, egoera onenean dauden ikastolak aguantatuko dute, eta beste batzu itxi egin beharko dira. Beraz edo EIKE edo EPA baina orain erabaki beharko da, egoera hau ez dago luzatzerik. Erabaki beharra dago, eta erabaki behar dena ere garbi dago; sare bakar bat behar dugu irakaskuntza mailarako, baina planteamendu hau ikastolatik bakarrik egiten da oraingoz estatal eta pribatutik ez da ezer planteatu.
A.- Goazen beste puntu bat ikutzera, herriaren partizipazioari dagokiona. Donostian danden kultur elkarte, eta herri mugimenduekin ez da ezertarako kontatu? hau da, esango genuke, ikastola munduko sektoreko jendea bakarrik inplikatu nahi izan dela. Zergatik?
G.-Esan beharra dago kilometroen antolaketan badagola goi mailako organo bat, federazioa hain zuzen. Federaziora programa bat eramaten da, eta honek aztertu ondoren nori eskeintzea erabakitzen du. Nolabait esateko gure gainetik dagoen beste talde bat da, eta honek erabakitzen du zein den ekintza horren markoa. Markoa normalean beti aurretik jarrita egoten da. Federazioan eskualdetako 22 arduradunek erabakitzen dituzte gauza hauek, eta guk ezin dezakegu nahi duguna egin momentu honetan 8000 guraso daude Donostian, eta beraz bertatik antolakuntzarako haina jende lortzea pentsatzen da. Esan beharra dago talde horiei inoiz inon ez zaie dei ofizialik egin, eta aurten lehenengo aldiz gu izango gara, izen eta guzti talde hauek ofizialki kilometrotara deituko ditugunak.
A.-Azkenik eta bukatzeko, kilometro honen beste enigma bat, diruarena hain zuzen. Zertan erabiliko da lortuko den dirua?
G.-Gauza asko esan da honi buruz kalean. esan beharra dago 500 miliotik gorako zorra duten hamabost ikastolen anean diru hori banatzeak zentzurik ez duela, ez bait lioke inori arazo ekonomikoa konponduko. Hau ikusirik sartuko den diruaren arauera? zertan erabiltzeko erabakia hartuko da. Gauza bat segurua da, euskara eta euskal kulturarekin zer ikusirik duen zerbaitetan. Ikastolari lotuta noski, baina agian ikastolaren mundua baino gehiago ikutuko lukeen zerbaitetan erabiliko da. Halaz ere oraindik erabakitzeko dago.
JO.
17-19

GaiezGizarteaIrakaskuntzEskolakIkastolakKonfederaziBesteak
GaiezGizarteaIrakaskuntzEskolakIkastolakEkitaldiakKilometroak
GaiezHizkuntzaEuskaraEkitaldiakKilometroak
PertsonaiazMUJIKA3
ASTEKARIA
987. zenbakia
1983ko urriaren 02a
ASTEKARIA PDF-an
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
“Galdera da lan batek noiz balio digun, ez geuk distira egiteko, baizik eta kolektibo gisa”
Lander Arretxea
#2
Bihotzetik berriz pasatzea
Uxue Gutierrez Lorenzo
#3
“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada
Ordiziako Euskal Eskola Publikoaren komunitatea
#4
Efemeridea: Iruñea eta Durango batu zituen giza kate erraldoiak, erabakitzeko eskubidearen alde
ARGIA
#5
“Ez nintzateke ase sentituko, lau urteren ostean, hemengo kulturaz eta hizkuntzaz ezertxo ere ez baneki”
Danele Sarriugarte Mochales
Azoka
Azkenak
2025-06-08 | Basilika
Kairos #02: Haragiaz, Maialen Sagues eta Lorea Floresekin
MULTIMEDIA - Basilika
2025-06-07 | ARGIA
Euskara hutsezko plaza bete dute Ziburuko Azokan

1.000 euskaltzale eta kulturazale baino gehiago giro goxoan ibili dira Ziburuko liburu eta disko azokan, eta larunbat goiz eta arratsaldez gozatu dute hitzaldi, kontzertu eta liburu aurkezpenez. 33 argitaletxe eta 10 diskoetxeren lanak ezagutzeko eta erosteko aukera probestu... [+]

2025-06-06 | Jon Fernández González
EAEko euskaltegietan A2 mailan matrikulatzea oraingoaren laurdena kostako da

Datorren ikasturtetik aurrera, euskaltegietan A2 mailan matrikulatzen direnek orain arte bezala 310 euro ordaindu beharrean, 70 euro ordainduko dituzte. Maila gaindituz gero, ordaindutakoa itzuliko zaie ikasleei. 

2025-06-06 | Jon Fernández González
Guardia Zibilak “hemendik fan egiteko” eskatuko dute ekainaren 14an Oñatin

Kuartela herrixantzat lelopean indar okupatzaileek Euskal Herritik irten behar dutela aldarrikatzen du Fan Hemendik taldeak.
 

2025-06-06 | Beranduegi
5x19: Kevin Auschwitzen
MULTIMEDIA - Beranduegi
2025-06-06 | Maria Ortega Zubiate
Gure haurrak ere badira ekimenak mobilizazioa egingo du ekainaren 12an, Gasteizen

Rafah-ra doan nazioarteko martxarekin bat eginez, Gasteizen mobilizatzera deitu du plataformak, baita ikasgeletan ere. Palestinar haurrekiko elkartasun argazkiak ateratzeko eskatu du.

2025-06-06 | Xabier Letona Biteri
Bake Bideak eta Bakegileak bide amaierara iritsi dira

Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.

2025-06-06 | Gedar
EAEko kartzelariak greba egitera deitu ditu ELAk

Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.

2025-06-06 | Uxue Gutierrez Lorenzo
Idoia Asurmendi
Bihotzetik berriz pasatzea

IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.

----------------------------------------------------
 
Termometroak 30 gradutik gora markatzen ditu, uda giroa nagusi da eta Bilboko kaleak herritar aztoratuz beteta daude. Horrelako egun... [+]
2025-06-06 | Jon Fernández González
Torturaren 21 biktima berri aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.

2025-06-06 | Maria Ortega Zubiate
111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.

2025-06-06 | Hainbat sinatzaile*
Non daude kaparrak?

Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]

2025-06-06 | Florence Lazar
Hostopean
MULTIMEDIA - dokumentala
2025-06-06 | Ordiziako Euskal Eskola Publikoaren komunitatea
“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada

Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?

Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]

2025-06-06 | Xabier Letona Biteri
GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.

Eguneraketa berriak daude