Marxismoa Eta Nazional Arazoa Euskal Herrian
Bilboko Galeria del Libro liburudendan, ekainaren 28an, ilunabarreko zortzi t erdietan izan zen MARXISMO Y CUESTION NACIONAL VASCA liburuaren aurkezpena. Obra hau, 1971 inguruan egindako azterketa eta 1973an euskaraz argitaratu zen "Marxisma eta Nazional Arazoa Euskal Herrian" liburuaren itzulpena da.
Jokin Apalategi mintzatu zen lehendabizi obraren sorreraz: Burgosko konsejuaren ondoren nazional arazoari buruz sortu zen nahaste konzeptualaren kontextoan planteatu zen azterketa militante bat zela adierazi zuen. Nazionalismoaren, historiaren faseak ere azaldu zituen: 1) Karlistaden garaiko pre-nazionalismoa, Txaho eta Zumalakarregi-rekin, 2) Sabino Arana PNV-ren nazionalismoa, eta 3) Gerraondoko belaunaldikoa, ETA mogimenduarena. Nazionalismo mota bakoitzaren ideologia, kontexto eta base soziala ere azaldu zituen. Jokinek Pualo Iztueta-ri utzi zion hitza ETA mugimenduaren abiaduraz mintzatzeko.
Paulok, marxismoaren eta nazionalismoaren arteko hurbiltzearen kontextoan kokatu zuen azterketa, nazionalismo erradikala marxismora hurbiltzen denekoan, hain zuzen. Marxista klasikoen nazional arazoari buruzko teoria eta soluzioak sintetizatu zituen: a) estatu multinazionalek zanpatutako herrientzat autonomia errejionala, b) kapitalismo inperialistenpeko kolonientzako independentzia, biak autodeterminazio eskubidearen formularen ostean. Euskadi estatu multinazional bire peko herri bat da. Marxista klasikoen aburuz desegokia litzake kolonia bat dela edota independentzia soluzioa onartzea. Beraz, marxista klasikoen ari lojikoa jarraituz gero arrazoi dukete erakunde estatalistek. Baina praktikan, nazionalismoa eta marxismoa elkartzen saiatzen den korriente ideologiko-politiko bat badago Euskal Herrian, marxismoaren ortodoxia ere erreklamatzen duelarik. Ezker abertzale honek, marxismo klasikoaren hari logikoarekin eten egiten du, dudarik gabe, cta funtsezko lan bat du teoria mailan: marxismoak teoria orokor bezala dituen baseak aztertu eta kritikatu behar ditu, nazioaren konzepzioan batez ere, berraztcrtu egin behar da marxísmoa, halegia.
Liburua potitika mailako azterketa deskriptibo-informatibo bat da. Ez du filosofia, ez historia ez soziologiarik egiten. Nazional arazoari buruz Euskal Herriko erakunde politiko marxistek duten ikuspegia azaltzen da. Hiru sailetan banatzen da: 1) Lenin eta Stalinen eta III. internazionalaren teorietan inspiratzen diren ortodosoena ( Komunistak taldea, Saioak eta ETA-V. asanblada). 2) Kolonietako planteamentuak erabiltzen dituzten Mao, Ho Txi Min, Fidel Castro eta Sartre, ( Sarrailh Ihartzako). 3) Hirugarrenez, Burgosko prozesatuak eta ETA V. ekoak. Guztiak eskema deskripibo berdina erabilirik,: konzeptuak, etapak, estrategia, taktika eta soluzioak. Beraz, obrak nahaste konzeptual une batetan, nazional arazoari buruzko programa politiko desberdinen berri ematen zuen,
Hain eztabaidatua den gai honetaz galdera-xorta bat eman genion Jokin Apalategiri. Erantzunak bidali dizkigu, eta elkarrizketa bizi bat ezbada ere (eta asko galtzen du honegatik, ez baitira alde ilun batzu argitzen ez jarrera konttajarriak agertzen ) "korreozkoa"baizik ederki azaltzen ditu gauza batzu.
Antikapitalista diozunean estatalista estrategia dutenentaz ari zela pentsatzen dut. (1) Eta orain nazional arazoaz ari garenez horri buruz litezken diferentziak aipatzea eskatzen didazula uste dut. Diferentziak haundiak dira. Independentistentzat klase iralutzari nazional testoingurua behartuki eman behar zaio. Langileriaren internazionalismoa nazional testoinguruaz baldintzatuta joango da komunismora ailegatu binbitarte. Orduan, nazio bakoitzak bere estruktura politiko partikularrak eta egunqo egoerarako efikazak behar ditu. ísratal estruktura da beste natioekin ihardunean norbera bezala irauteko efikazena eta sendoena. Besteei hori duten binbitarteko Euskal Herriarentzat hori edo antzeko zerbait eskatzera mugatzen da. Aitzitik, antikapitalista estatalistak intemazionalismo estatalista batetan bakarrik pentsatzen dute. Alegia, hemezortzigarren gizaldiko baldintzen giroan bilakatu ziren NazioEstatuen mailako internazionalismoan. Estato molde konkreto bati balore absolutuegia ematen diote . Ikuspegi honen ondorioak ikaragarriak dira. Nazio eta nazional mugimendua ukatzeraino ailegatzen dira. Eta nazional eta herritar mugimendua nahasturik bilakatzen direnean, gure kasuan bezala, herria zozotzat, arlotetzat edo erotzat hartzeraino heltzen dira. Esan beharrik ere ez dago klase eskabidea mila saretan nahastuta doala historikoki. Klase mugimendu soilik ez da inon eman eta emango ere. Eta nazional arazoa dagoen herrian hegi borren presentzia lojikoa da.
Hemen ez noa orain Asanbladaren, alderdiaren eta abarren ikuspegietan egon litezken diferentziak harrotzera.
(l) Ez. Ni beste sektore antikapitalista abertzaleetaz ari nintzen. Talde autonomo eta indenpendientetaz halegia. Edozelan ere, antikapitalista estatalista aldaketaz ohar egin da balio dukete ondorengo arrazoiek.
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]
Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]
Irailaren 2an izango da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte.
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons.
Bakarlaria: Isabelle Faust (biolina).
Egitaraua: Pärt, Dvorak eta Sibeliusen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]
Gordin esan dute Aiaraldeko ikastetxeok: euskalduntzea “arriskuan dago” eta ikastetxeek, bakarrik, ezin diote aurre egin “egoera larriari”. Autokritika egin, eta hamar konpromiso hartu dituzte, hezkuntza komunitateek praktikara eramatekoak. Era berean,... [+]
Ikerketa batek ondorioztatu du adituek uste baino AMOC korrontearen kolapsoa egoteko aukera handiagoak daudela. Korrontean aldaketa handiek eta azkenengo kolapso batek euri tropikaletan eraldaketa handiak eragingo lituzke, Europan negu oso hotzak eta uda lehorrak izango... [+]
600 misil eta dronetik gora bota ditu Errusiak Ukrainako hiriburuaren aurka. Gerra hasi zenetik egindako aire eraso handienetakoa da. Zelenskik nazioarteari eskatu dio erantzun dezala, Putin Trumpekin bildu eta bi aste eskasera.
Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]
Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]
Informazioaren arloko dozenaka profesional bildu dira ostegun arratsaldean Iruñeko Gazteluko Plazan, Gazan kazetari lanetan ari direnen aurka Israelgo armada egiten ari den sarraskia salatzeko.
Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]
Bilboko Udalak ostegunean adierazi du Abandoibarrako kontzertua bertan behera geratu eta gero, Plaza Biribileko agertokia eskaini ziela hiru artistei, baina ezezkoa eman zutela. Abeslariek bertsio hori ukatu eta zehaztu dute: bakarrik Kai Nakari eskaini zioten.
Bigarren aldiz gelditu dute Katalunian Espainiako Vuelta Israel-Premier Tech taldearen parte-hartzea salatzeko. Hainbat pertsonak Palestinako banderak atera dituzte eta txirrindularien bidea oztopatu dute Oloten.
Nafarroako Osasun Departamentuak iragarri du ospitaleko solairu gehienak klimatizatuko dituztela 2026 amaierarako. ARGIAk elkarrizketaturiko bi erizain laguntzaileek nabarmendu dute premiazkoa dela banako gelak, komun irisgarriak eta aire girotua izatea.
Araba eta Nafarroa zeharkatu behar zituzten goi-tentsioko bi linea elektrikoren proiektuak ez dira gauzatuko. Espainiako Trantsizio Ekologikorako Ministerioak Aragoiko Tueste herrian Forestaliak egin behar zituen lau poligono eolikoen proiektuak artxibatu ditu.