Euskalerri'ko Ereskin Zarrena: Alboka


1964ko uztailaren 19an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Maren Barrenetxea, albokari buruzko elkarrizketa
Euskalerri'ko Ereskin Zarrena: Alboka
Ba'genkian azkenengo urte bi edo iru auetan benetako zaletazanaz lebillena alboka gayetan Barrenetxea'tar Maren galdakanotar txistulari gaztia. Bai-ta -ba'genkian maite lebazanak eusko-eresi ta eusko-errijakintza edo folklore, bana, uste ez-gendubana zan, ain zakon zartuta dagonik ereskin edo instrumento oyen ikastaruan, beragaz izketan asi geran arte gai oyetzaz. Ori ikusirik, nor Maren bano egokiagorik alboka'tzaz zerbait esan daizkigun gure irakurleantzat?
Ori dala-ta, alengindu gera beragaz aurkitutzen, da aurkituaz batera itandu dautsegu. Orren zakon sartuta zagon ezkero alboka ikasketan, esan nai daustasu zerbait «ZERUKO ARGIA'ren irakurliantzat?
–Badakizu, "Basojaun", atseginez irakurten dodana euskal-astekari ori, ta, alanda ze, itandu nai dozune erantzungo dot dakidana-ta.
–Zu txistulari izan zara, bera maite izan-dozulako ta, zelan edo non asi zinan alboka ikasten?
–Erri'ko "Andra Mari" eusko jantza taldian, orain irabat urte. Talde-onen urtera askotan albokari biarra izaten genduban, éta zarritan eurokaz ibilli biarra izaten neban-lez, zaietu egin nintzan ereskin orregaz, batezbere jakin nebanian Euskalerri'ko ereskinik zarrena dala ta ikasiten asi nintzan.
–Euskotarrok daukagun ereskinik antxinakuena, zaurrena dala dinozu, eta beste asko-be orretan gagoz, noztik eta nondik etorri da?
–Orain artian dakiguna da, anaika edo milleka urtiak dirala euskotarrak alboka zoñua erestutzen, joten lebala. Eztakigu nondik edo norgandik artu leban, orixe jakingurian gabiltzaz azpaldian eta balitzake noz edo noz itaun orreri biardan jakintzaz erantzan al-izatia, bana, gaur ezindot geyago ezan gaiorretzaz.
–Beste abenderri edo laterri'ren baten bai-alda alboka'rik?
–Garcia Matos irakasle jakintsuak dinozkanez, albokatren antzekuak ba' dira Grezia'ko Temos ugartian, India eta bai Errusia'n be, bana esan doganez, guriaren antzekuak bano, ez bardinak. Au argiago irakutsiten emoteko "Andra Mari" taldiak argitaldu leban idaztitxubat, "Folklore Vasco" deritxonan, ikusi litzake guk esan dogun bailo garbiago.
–Txistua edo algoka da errazagua erestu edo joteko?
–Ikasteko txistua da errazagua, bala joteko alboka.
–Ereskin orregaz, alboka'z erestu litzake edozein eresti edo musika?
–Ez, arin-arinka edo jota eta biribilketa bakarrik.
–Zergaitik da ori?
–Orain dagon eran eztaukolak orretarako biar diran ereski edo notarik. Aurrerantzian aleginduko gara ta ikusiko dogu norano erdaten geran erestukeratan.
–Poztutzen gera, Maren, zure zaletasanaz eta eresitrako daukozan adimenez. Zenbat albokari lez zarealdi-anetan Euskalerri guztian?
–Joten dogunak amabost, geyenak Bizkaya'n eta bi edo iru Gipúzkoa'n. Balitzake goyago egotia joten dakienak, bana eztabe joten esan dogunok bano.
–Ikasten badabil inor?
–Bai, nigaz dabiltz Barakaldo'ko gazte bi ta, ba'litzake bestenbat ibillitia-be.
-Orain illa bi edo iru esan seuston Paris'era juango ote inan alboka jotzen, egin zenduban ibilketa ori?
–Bai, igaro dan Orrilla'n Zuluaga'tar Erromualda "pandero" jotzallia lagan dodala ta Bilbao'ko Gaztedi dantzaria' kaz batera juan nintzan.
–Eta erestu zenduban?:
–Bai birritan, Paris'en bertan da alboratxuago dagon "Teatro del Este de Vitri" deritxon antzokian.
–Zelan urten leban?
Ondo uste dot, ze txalotsarik asko entzun genduban-da.
Ederto dago guztiori, Maren, pozgarria da benetako galdakanotarrontzat, zu-lango gazte'aren kemena ta euskaleresi zaletazana. Zu-lango gaztiaren biarra daukago, gure oiturak eutsi ta garbituteko.
–Azkanez, esan naidozu zerbait geyago?
–Bai. Neure ezkerrik biotzokorrenak, Gaztelu Elexabeitia'ko (Arratia) Bilbao' tar Joxe-Mari albokari zarrari, larogei (80) urtegaz jotzen dau alboka, beragandik ikasi dodazelako albokaren gausa asko.
Oyetara egingo dogu zeu ta oyen onerako
BASAJAUN

Barrenetxea'tar Maren
7

GaiezKulturaMusikaMusika tradAlboka
PertsonaiazBARRENETXE1
EgileezBASAJAUN1Kultura

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude