"Umeen Deia"-ren Sortzaillea Izketan Gurekin


1964ko uztailaren 05ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
"Umeen Deia"-ren Sortzaillea Izketan Gurekin
Murieta'ko Aita Felipe nor dan esan bearrik ez da leku askotan. Naparroa'n Batezere, bertsolari-jai guzietan an aurkituko dezue kaputxino onen par-irrizko arpegia, beti atsegin, beti pijo. "Umeen Deia'n beste aldetik, bere izen otrdea APALA duala, Euskalerriko alde guzietan irakurria degu.
Atea iriki digu ta or degu begien aurrean bere gelan, maiko paper naste baten erdian, ta aien alboun idaz teko makina bat agiri dala. Aren gela liburuz betea ikusten degu, ta euskal-liburuz ala ere ,apala guziak beteak dituala. Euskera alde Saiatu da benetan, eta ori bide dala, Euskaltzaindia'n bere lagan urgazleetakoa egin du.
Beste berriketa uts batzuen ondoren, gure arira jo degu:
–Zer dala-ta asi zinan UMEEN DEIA argitaratzen?
–Bide apal eta ixilletik jo nuan Umeen deia sortzerakoan; onela, nere ustez joka bear zan erriaren biotza ikutzeko. Aundien arreta iristeko, aurrak lenbizi gureganatzea zan biderik egokiena.
–Ta nola ikusten dezu Euskeraren egoera?
–Nik Euskalerrian iru zati banatzen ditut: a) Gure aurrekin buru-belarri ari diranak. Ez dute auek lan arina: Iraupena ta biotz aundia bear. da-ontarako. b) Ezer egiten ez duten euskaltzale negarti alperrak, eta c) Beren ezaguera ere galdu duten euskaldun goienak. Banaketa au gogortxoa irudituko zaie zenbaiti baina benetan aztertzen ba-dute, onela gaudela ikusiko du edozeinek.
–Ta euskal-liburu ta aldizkarriez, zer esaten diguzu?
–Euskeraz agertzen dan guzia, nerekiko, inoiz baino goiago da gure egunotan, baina oso gutxik irakurtzen ditu liburu ta orriak. Oietan darabilten euskera nolakoa dan esateko ez naiz ni gai, baina ortan aituak diotenez, oso eragin txikia dute gure errietan.
–Euskera batera ekartzeko egiten ari diran aleginei zer irizten diezu?
–Oso bearrekoak dira alegin oiek, nere iritziz; baina ala ere, gure aurrenengo alegina, erri bakoitzean bertako euskera indartzen jarri bear dugu.
–Ze eragozpen ikusten dituzu gure euskera indartzeko bide auetan?
–Ni ez naiz inor ortaz itzegiteko. Ezpainago euskeraz ondo jantzia.
–Euskeraren etorkizuna beltz ikuste al-dezu?
–Beltz ikusiko ba-nu, ez nuke ortan lanik artuko. Ni itxaro pentsaa naiz. Baina nere aldetik ikusten dadana, au da: etxe-aurrea edertzen aritzea baino asgazaz bearragoa da zimenduak sendotzea; etxea error-zarian baitaukagu.
–Ta zergatik jo dezu aurretara bakarrik, euskeraz idatzarazteko?
–Ez aurretara bakarrik. Batxiller mutil eta neskatxak ere idatzi dute bi aldiz Umeen Dei herezietan. Izan ere egia arek ziona: zargatik ama . lau urtetik berahouk bakarrik idatzi beur date zare aldizkarian? "Ez dugu euskaldun guziok maitatu, mintzatu ta esiribitu bear gure Euskeran?".
Azkon-itz auek entzun ondoren Aita Murieta'ri eskerrak ematea besterik eztegu falta. Ala egiten degu ta beraren lanari iraupen eta ondoren aundia opa diogu.
CALOS CLAVERLA
Aita Murieta, "Umeen Deia"ren zuzendaria
4

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaAldizkariak
GaiezHizkuntzaEuskaraNormalkuntzEgoera
PertsonaiazMURIETA1
EgileezCLAVERIA1Kultura

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude