65urtetan ELLA-STV-ren alde


1976ko abuztuaren 29an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Manu Robles Arangiz, ELA-STV-ren lehendakariari elkarrizketa

Manu Robles Arangiz
65urtetan ELLA-STV-ren alde
Aurtengo uda eguzkitsu honen goiz garbi hoietako batez, Lapurdiko Ipar-Ekialdera jo dugu, Bastitidako Kantonamenduan aurkitzen den Bezkoitzera. Hementxe bizi da bere bere sendiarekin Manu Robles Arangiz ELA-STV-ren lehendakaria.
Bezkoitzeko gain ikuskarri honetan « Leku-eder » deritzan baserri hormatsuan dago Manu, Leizarraga idazlearen baserria aurrez-aurre.Larogeita hiru urte beteak ditu Manuk, hala ere aitton mehar, bizi eta urduria agertzen zaigu. Gu beregana hurbildu gatzaizkion unean besarkada bat belarrondo biltzen ari.
Robles jaunak badaki elkarrizkrizketatzeko asmoz joan natzaiola. Nik ezer galdetzerako berak esan dit".«begira zeinen leku ederrean bizi naizen. Gure etxez zuten menperatu «Leku-eder».e honetan, naziak burrukatzeko hauzo-lagunen bat sor ak l tu genuen. Nazi indartsu haiek ere ez zuten menperatu "Leku-eder"
-- Ederki Manu jauna. Hemenaldiko bizitza Aonetan amaika modutako borroka egin beharra izan duzu. Noiz eta non jaioa zaitugu?
-- Ahaztu ere egin zait oraintxe, noiz jaio nintzen. Ni begoñatarra nauzu. Begoñako Errepublika zaharrean 1893.an jaioa. Urte sail ederra herbestean igaro ondoren aurten ikusi dut berriro neure jaioterria... Nork ezagutu gaurko Begoña eta Santutxu? dena etxez betea, aurpegi ezagun bat bera ere ez dut sumatu.
-- Zure gaztaroan, nolakoa zen Bizkaiko giro politikoa?
-- Politika kontutaz jabetzeko, egokiera aproposa izan nuen neure gaztaroan. 13 urte besterik ez nuelarik, Euskal Batzokian pintxe lanak egiten hasi nintzen. Batzoki honetara biltzen ziren Julio Erezuma, Sabinea lagun itza1a eta Koldobika Arana, beste batzuen artean. Politikari buruzko .solasaldi asko egiten zuten. Han oso garbi hitzegiten zen abertzaleen artean. Ni, haiengana hurbiltzeko irrikiaz egon ohi nintzen. Haiengandik ikasi nuen amaika gauza jakingarri!
Baina politikazko giroari buruz egin didazu galdera. Erantzungo dizut. Zaude...
Bizkaiko langileriaren mugimendua erabat sozialisten esku zegoen. Sozialista hauek, espainiarrak izanik ere, ongi jokatu zuten Bizkaiko industriatzearen hastapen latz haietan. Langile klaseari zerbitzu ona egin zioten eta kapitalismoaren diru-egarri asekaitzari buru egiten zioten gogor borrokatu beti ere. Adibidez, hor ditugu lekuko, 1890 eta 1903an egin ziren lanuzte orokorrak.
Gauzak honela zeuden bitartean, Sabin Aranak bere lehen aldizkaria plazaratua zigun: «Bizkaitarra eta geroxeago «Baserritarra» ere bai. Sabin, oso garbi eta gogor hitzegiten hasi zen. Ondoko hitzok lekuko: «Todos sabemos hoy que el pobre es inhumanamente explotado y tratado como bestia por industriales y comerciantes, mineros y propietarios».
-- Nola erantzun zuten talde politikoek?
-- Sabinen hitz eta jokabide sutsua bezain gardenak, etsaigo batu eta indartsu bat sortu zuen. Aranaren aurka, bidenabar Euskal izaeraren aurka, ezkertiar nahiz eskuindar eta erdikoak, orok BATU egin ziren. Erdaraz esaten bezala «Frente común» bat egin zuten.
Hemendik aintzinera sozialisten erakunde orok, euskal izate beraren aurka etengabeko erasoa egin ziguten.
-- Gaztetan burdin 1anean hasi zinela entzuna naiz. Geroago ordea, Euzkadi egunkariko linotipilari agertzen zara. Nola?
-- Berez arrantzaleengandik natorkizu. Nere gurasoek, ni ere mariñel izatea nahi zuten. Hartan trebatzeko ikasketa zenbait ere egin nuen, baina hura guztia ez zen nere gogokoa, eta utzi egin nuen bertan behera. «Mariano Corral» zeritzan lantegian sartu nintzen ajastadore gisa, Mugica-Salazar karrikan berau. Lantegi honek bazituen garai hartan 200ren bat langile.
Lantegiko iangileen arteko giroa erabat ugetista zen. Ez harritu honela badiot, ez naiz batere gezurti: langile hauek nagusia euskal langilerik ez hartzera bortxatzen zuten.
-- Eta, zu, nolatan giro itogarri haren erdian?
-- Guztia bazeneki! Ni, ordurako, nere lagun ituarte eta Etxeberriarekin batera Arrigorriaga, Abando, Begoña eta beste herrixkatan aurreskua eta honelako Euskal dantzak egiten hasia nintzen; gure gazte denborako erromeria haiek erabat herrikoi izan ohi ziren. Horrelako «nabarmenkeriak» ez ziren oharkabean gertatu; berehala «abertzale-razistatzat» epaitu ninduten ni ere. Lantegian sabotajeak, egurkadak eta zer ez zidaten egin? Handik aguro alde egin beharrean arkitu nintzen, hobeki esan ihesari eman nion.
-- Burdin lanari utzi eta linotipilari?
-- Bal. Ordurako P.N.V.-k «Euzkadi» egunkaria plazaratzeko asmoak harturik zituen. Neri, harpideak egiteko kargue eman zidaten. «Euzkadi-ren» harpide eta azionista nauzu beraz. 1931. arte egunkari honetako linotipilari nauzu, geure gorabehera guztlak tarteko ditugularik.
-- Giro gogor honetan jaioe dugu beraz ELA-STV. Sasoi hartan, beharrezko Ikusten ahal zenuten Euskal sindikato baten sortzea?
-- Oso beharrezkoa ere. 1909an hasi ginen ELA sortzeko urratsak ematen. Koldo Arana zen Bizkai Buru Batzarreko lehendakaria. Honek 1anqile askorekin hitzegin ondoren, Euskal "indikato bat sortezko ahalbideak urratu zituen. Handik bi urtetara sortu zen ELA, 1911. urtean.
-- Ugetekoekin zer diferentzia zenituzten?
-- Era guztitako bereizkuntzak. Sozialistek ez zuten gure gauzarik batere onartzen. Burlatzen ziren gure hizkuntzaz, ez zuten errespetatzen Euskal Herriaren erlijio sena. euskal langileari lagundu ez baina kalte eta oztooo egiten zieten. Garbi dago: 1911. urtean ELA sortu zen, UGT-ek Euskal langileei ezeren aurrerapiderik eskaintzen ez zioíako.
-- Hasera zaila izan zuen, zuen sindikatoak. Hori kolorea zuela ere esan izan da.
-- ELAk oso hasera qoaorra izan zuen. Bere lehenbiziko urteak oso neketsu eta tamalak izan ziren. 1911. urteko abenduan. Gasteizen sortu aenuen delegazio bat; baina urte bete bat baino lehenago, sozialisten erasoz Itxi baharra gertatu zitzaion. Hala ere 1936garrengo guda etorri arte. ELAk lan izugarria zein zuen Euuskal Herrian. Orotara 100.000 aldekide inguru bildu ziren ELA-ra.
Sindikato horia zela? Sindikato horiak, beti ere, nagusiak bere langileak zaintzeko sortuak izan ohi dira. ELA behin ere ez da izan horietakoa, bere kondaira lekuko.
-- ELA, alderdi politikoetatik independiente ibili ahal zen?
-- Gure sindikatoa beti bere buruaren jabe izan da. Ni neu beti alderdikoa izan naiz, sekula ez komuniokoa, baina elkarren artean beti independentzia bat eduki izan dugu. Bigarren gerrate nagusia bukatu zenean, Euskal gobernuak kartera bat eskaini zidan. Ez nuen onartu, zeren ordurako ELAko lehendakari bainintzen. Gaurregun ere, ELAren sindika1istarik gehienak inongo alderditan sartu gabe daude.
-- ELA berritua agertzen zaigu. Zein mailatan dago gaurregun?
-- Isilpetik irteten diren erakunde quztien antzera ELA ere moteldua aqertzen da. Urrats haundiak eman dituau azken bi urteotan, lende ona arkitu dut Hegoaldean. Araudiak eta Estatutoak egiten ari gara gure sindikalistek onar ditzaten. Urrian Batzarre Nagusi bat eratuko dugu. Ni orain arte egin den guztiarekin oso pozik nago. ELAk berriro ere bere Burua jasoko d!ien uste osoa dut.
-- ELAren estalpean sindikalista ez diren taldeak ere agertu dute beren burua. Ez dea?
-- Gure sindikatoa, Munduko Erakunderik indartsuenetako elkarteetan sartua dago. Beraz mundu quztiak daki qu sindikalista qarela. Ez navte batere kezkatzen beste aainontzekoek. Denhoraz denak garbituko dira. Euskal langileak badaki ELA beti sindikatoa izan dela, eta gero ere halaxe izango dela.
Besterik gabe amaitu dugu gure solasaldi hau. Manuren erantzunak nahiko garbiak direlakoan eskaintzen dizkiegu geure irakurleel.
Anatsan

Manu Robles Arangiz
16-17

GaiezEkonomiaSindikalginSindikatuaELA
PertsonaiazROBLES-ARA1
EgileezANATSAN1Ekonomia

Azkenak
Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Israelek eta Hamasek su-etenerako negoziazioekin jarraitzen dute, Gazan gosetea “larritzen” ari den bitartean

AEBetako Estatu idazkari Marco Rubio astelehenean biltzekoa da Israelgo atzerri ministro Israel Katzekin, su-etenerako akordioez mintzatzeko. IPC Jakien Segurtasunaren Faseen Sailkapen Integratuak agentziak ostiralean kaleratutako txosten batek ohartarazi du Gazan gosete... [+]


Gaskoia irakatsiko dute lehenengo aldiz Samatzeko eta Bidaxuneko eskoletan

Martxan daude okzitanieran jatorria duen hizkuntza berpizteko hainbat ekimen. Ipar Euskal Herrian galzorian dagoen hizkuntza da gaskoia; aurreko mende hasieran galdu zen Hego Euskal Herrian.


Itsas salbamenduak 236 pertsona erreskatatu ditu Kanaria Handitik 429 kilometrora zegoen txalupa batetik

Sahara hegoaldeko gizonak, emakumeak eta adin txikikoak zeuden txalupan. Merkataritza ontzi batek jitoan zebilen txalupa ikusi, soka bat lotu, eta laguntza eskatu zuen.


2025-08-25 | ARGIA
Dani Larrea euskaltzalea hil da, Emun kooperatibaren sortzailea

Gaixoaldi baten ondorioz, 65 urterekin hil da Daniel Larrea Mendizabal. 


Gazte boluntarioak frankismoko memoria berreskuratzen

Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.


2025-08-25 | Euskal Irratiak
Zigor Akixo
“Euskal Herriari, Miarritzeko herriari eta itsasoari atxikia zitzaion Maite Maniort”

95 urte bete zituela zendu zen Maite Maniort Hennebutte, 2025eko uztailaren 10ean.


Jose Manuel Gorospe zendu da, Euskadiko Filmategiko sortzaileetako bat

Jose Manuel Gorospe Meagas aktore eta kultur ekoizle donostiarra zendu da, 81 urterekin, Madrilen. Bizitza osoa antzerkiarekin eta ikus-entzunezkoen munduarekin era batera edo bestera lotuta pasatu zuen Gorospek, eta, besteak beste, Euskadiko Filmategiaren sortzaileetako bat... [+]


Eguneraketa berriak daude