UDAKO EUSKAL UNIBERSITATEA


1974ko irailaren 08an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Jean Haritsxelharri elkarrizketa.

UDAKO EUSKAL UNIBERSITATEA
Jean Haritsxelhar mintzo:
Irailaren 2tik 13ra arteko hamabi egunen buruan, II Udako Euskal Unibertsitatea eratzen ari da Donibane Lohitzunen. Iaz lehena eratu zen Donibanen bertan, eta aurten, berriz, bigarrena.
Eratzaile IKAS deitu batasuna delarik, berorren lehendakariarengana jo dugu, Jean Haritsxelhar jaunarengana hain zuzen, gure galdera kozkorrei errez asko erantzungo dielakoan.
Elkarrizketa honen asmoa aspaldikoa dugu, duela hiru hilabetetakoa edo, Donemiliagako biltzarrean elkarrekin hitzegiteko beta izan genuenekoa. Hala ere, denbora azkar doakigu, eta honako honi ere heldu zaio, halakoren baten, bere txanda.
Mintza bedi ba, besterik gabe, gure Euskaltzainburu-ordezkoa, eta bioakio gure eskerrik sutsuena bere Baxenabarreko zoko horretara.
-Egun hautan eratzen ari da Donibane Lohitzunen II Udako Euskal Unibertsitatea. Iaz lehena eratu zen . Zer ondorio atera zen iazko ikastalditik?
-Lehenbiziko ondorioa, lehen aldikotz, aspaldi huntan izan dela Euskal Unibersitate bat, gai asko erabili izan direla, erran gabe doa, denak euskaraz. Lehenbiziko entsegu bat izan da, eta entsegu bat bakarrik izanikan ere, bere balio handia ukan du, bere akats eta gauza onengatik
-Aurtengo ikastaroa moldatzen izan ahal dira kontutan iazko esperientziak?
-Bai, zeren eta jazko unibertsitatea burutu zelarik, azken egunean bildu zen anitz ikasle eta irakasle, bakoitzak bere iritzia emanez. Biltzar haretan, orduko zuzendariek emaiten zuten ikusterat, geroari buruz eta bigarrena Unibersitateari buruz nahi zutela jokatu.
-Geroztik, egin ahal da nolabaiteko inkestarik?
-Joan den neguan bildu nahi izan genuen ikasle eta irakasle batzu Baionan, bainan denek dakiten gertariaren ondotik, ez gara bildu ahal izan. Hortakotz, urtarrilaren 12an IKAS-ek zabaldu zuen inkesta xume bat. Bazkoko bakantzak zirela-ta, bildu ginen Donostiako EUTG ikastetxean 37 ikasle eta irakasle, eta biltzar haretan zabaldu genituen inkestaren erantzunak. Sei oren (ordu) iraun zuen biltzarrak, eta elkarren artean hartu genituen erabakiak, denen iritziak entzun eta.
-Zein da aurten eratzen ari den programa?
-Hamar sail dira guztiz: Linguistika-literatura, Historia, Antropologia-Soziologia, Filosofia-politika, Ekonomia, Zientzia, Pedagogia, Edergintza, Antzerki-zinema eta Kazetagintza.
Sail bakoitzeko zuzendari, berriz, ordena berean, J. Haritsxelhar, R. Saint-Esteben, G. Bidart, A. Artamendi, G. Ansola, C. Arluxet, X. Mendiguren, J. San Martin, X. Irigarai eta M. Ugalde.
-Nork egin du irakasle eta gaien hautatzea?
-Horiek guziak Donostiako bilkuran hautatuak izan ziren, eta sail bakoitzak bere lana eramanen du berak nahi duen bezala.
-Nola banatzen da, bataz beste, lana?
-Erabaki zen ere, sail bakoitzak eramanen zuela bere lana goiz guziz, hiru oren dituela horrentzat. Arratsaldean ikasle guziak biltzen dira mintzaldi baten entzuteko. Sail bakoitzeko norbaitek beharko du arratsaldeko mintzaldi bat eman. Honela ez da ikaslea egonen bere sailean bakarrik, arratsaldeko mintzaldi guziak entzunen dituelakotz. Bertzalde, arratsalde guziz, euskara batuari buruzko ikastarotxo bat emana izanen da.
-Bestelako gairik edo saiorik ere izango ahal da?
-Bai, arratsetan gai libre batzu ere badira, hala nola bertsulariak, zinema, antzerki, kantari eta abar.
-Ilaztik hona ezer aldatu ahal da bereziki?
-Iaztik honarat asko aldatu da unibersitatea. Iaz denek entzuten zituzten kurso guziak. Aurten, aldiz, espezialitateka banatuak dira goizetan, eta, arratsaldetan elkar ezagutuko dute, mintzaldiek emanen duten batasunaren bitartez.
-Nork eratzen du hau guzti hau?
-IKAS batasunak eta bereziki IKAS-eko zuzendariek. Heietan, lanik handiena egiten duena Manex Goyhenetxe da. IKAS-en idazkaria. Bertze batasun batzuek ere parte hartu dute, hala nola. "Mendeberri ", "Zabal", "EKT", "Euskalduntzen", "Siadeco", "Jakin", "Zeruko Argia", "Anaitasuna", "Euskal Kultur Mintegia" eta abar.
-Diru laguntzarik ba ote da?
-"Pyrénèes Atlantiques"-eko Kontseilu Jeneralak alde batetatik. Horrez gainera, diru laguntza galdegin zaie banku eta lantegiei, bai euskal unibersitatearen eratzeko, bai eta beka batzuen emaiteko ikasleei ere. Dirua sartzen ari da orain, eta geroxeago jakinaraziko dugu nork lagundu digun. Bertzalde, Euskaltzaindiaren babespean egina da Unibersitatea, eta Bordeleko Unibertsitateko erretorearen baimenarekin.
-Zenbat ikaslek hartzen du parte Uda Unibersitate honetan?
-Ilaz ehunen bat. Hogeiren bat ipar aldeko eta laurogei hego aldakeko. Aurten, ez dakigu oraino, agian jaz bezenbat bederen.
-Langilerik bai ote? Edo unibersitariak bakarrik?
-Langileak baziren bospasei omen jaz.
-Udako Euskal Unibersitate honek izango ahal du jarraipenik?
-Sail bakoitzak ikusiko du behar duen eta nahi duen lan eta azterktei jarraiki unibertsitatea bukatu eta.
-Eta ba ahal duke, urtez urte, loturarik, batasunik?
-Zer nahi gisaz, Unibersitateak biltzen ditu barreiatuak diren ikasle eta irakasleak; elkar ezagutzen dute eta bata bestea estimatzen. Ez da guti gure Herriaren batasunaren lortzeko, eta, uste dut, Unibertsitatearen helburu bat dela.
-Bestelako helbururik?
-Bigarren bat, euskal kulturari emaiten dion oldar berezia izan daiteke. Ez dut uste ikasle eta irakasleak jalgitzen direla Unibertsitatetik sartu ziren bezala.
-Hala behar dugur, noski. Jarrai aintzina!
KOLDO OLAZABAL
Jean Haritsxelhar
6

GaiezGizarteaIrakaskuntzUnibertsitaUEU
PertsonaiazHARITXELHAR
EgileezOLAZABAL1Gizartea

Azkenak
Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Aurten ere batxilergoko ahozkoa euskaraz pasatzeko aukera irekiko dute hainbat irakaslek

Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.


Umandi ikastolak 50 urte
Euskara, bizikidetza eta berrikuntza pedagogikoa ardatz

Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]


Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Sexu erasoei lotutako zenbait epaitan bost gizon zigortu dituzte azken egunetan

Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]


Dagoeneko 400 gazatar hil dituzte Israelgo soldaduek, laguntza humanitarioa jasotzera bidean

3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.


Oiher Urrutia. Marra gorriak argi
“Erabiltzen gaituzte herriok folklorismorako: landa, animaliak edo euskalkia bera”

Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]


Amiantoaren biktimentzako konpentsazio-funtsa martxan jartzeko araudia onartu du Espainiako Gobernuak

Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.


Teknologia
“Bestea”

Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.

Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?

Zapalduen... [+]


2025-06-18 | Mati Iturralde
Gizatasunaren amaiera

Duela urtebete, toki honetan bertan, existitzen ez zen herri bati buruz idatzi nuen, eta existitzen ez den herri horrek Palestinako genozidioa geldiarazten lagunduko zuela amestu nuen. Argi dago ez dugula lortu. Urtebete geroago, oraindik ere, haurren hilketa masiboak eta herri... [+]


Salbuespenak

Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]


Zein ama ospatu?

Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]


Eguneraketa berriak daude