Arantzadi Elkartea mintzo da


1974ko urtarrilaren 06an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
ARANTZADIkoei elkarrizketa.

Iberduero eta Deba bailara
Arantzadi Elkartea mintzo da
Nuklear indarrak izan dezazkean ondorioez kezkaturik
Ezaguna da ARANTZADI Elkartea. Ez dugu zer den esan beharrik, Ezta zein jakintsuek osatzen duten ere. Lege eta diru aldeko zailtasunak badituzte ere gogotsu eta tajuz ari dira lanean ARANTZADI Elkarteko lagunak.
Zazpi nuklear etxe jartzera doa Iberduero Bizkaian eta Gipuzkoan. Lehen ere aipatu dugu Zeruko Argian arazo hau, Abenduaren 16koan, hain zuzen ere.
ARANTZADI elkartea izan da arazo hontaz hitza atera duena gure artean. Ez du bere protesta arrazoitzeko betarik eta dirurik eskuartean. Halere eginahalak jotzera doa.
Ez du arazoa soziologia eta ekonomia aldetik aztertzen, biologia aldetik baizik. Alferrik ditu gizonak aurrerapen eta ondasun guztiak lurgainean bizigirorik eta biziarnasarik ez badu.
ARANTZADI hontaz kezkaturik dagoenez gero San Telmo aldera inguratu gara gai honi jorratu on bat emateko asmoz. Arantzadiko mordoska batekin egoteko aukera izan dugu.
G.-Nola jokatu du Aranzadi Elkarteak egoera honen aurrera?
E.-Zentral hoien proiektoa atera bezain laister eta epea bukatu baino lehen inpugnazio bat egin genuen, Industriako Delegaziora.
G.-Zer esaten zenuten zuen inpugnazio hortan?
E.-Ezer guti esan ahal izan genuen.
G.-Zergatik?
E.-Inpugnozioa egiteko denbora guttiegi eman zutelako, batetik. Gaia, arazoa, guretzat berria zelako bestetik. Estudio sakon bat egiteko denborarik ez zegoen eta ahalik eta azkarren zerbait esan nahi izan genuen; proiektoan bizidunetan zer gerta zitekeanaz ez zen ezer esaten eta arrisku haundiak ikusten genituen guk.
G.-Zer zion zuen inpugnazioak?
E.-Hitz bitan esateko, alderdi hauek aipatzen genituen:
a) Inpugnazioa egiteko epea motxegia zela. Holako proiektoentzat beste alderditan, Ipar-ameriketan esate baterako, urtebetetik gorako epea ematen dute. Hemen berriz hilabetekoa izan da.
b) Itsasoko ura hartu, berarekin reaktorea freskatu eta berriro itsasora botatzeko asmoa agertzen da proiektoan. Reaktorea freskatzen bada, sartzen bada, sartzen den ura berotuaz da. 30.000 litro ur hartzen du segundo bakoitzean eta beste hainbeste ur bero bihurtzen itsasora. Ur-berotze honetatik etor daitezkeen arriskuak azaltzen ahalegindu ginen.
d) Nuklear zentrala egiten bazen, "torre de refrigeración" delakoak jartzeko eskatzen genien, horrela itsasora doan ura hoztua joan zedin.
e) Honelako zentralek duten arazorik nagusiena proiektoan agertzen ez zenez gero guk galdera hau egin genien: "Zer egin behar duzue zentralean sortzen diren radioeragina, edo radioaktibitatea duten hondakinekin" Izan ere zentral hauetan, uranioa desegitean, beste sustantzi batzuk sortzen dira eta hauek ere radioaktibitatedun dira. Radioaktibitateak ondoren txarrak ekartzen ditu bai gizon eta bai beste bizidunentzat. "Inolaz ere ez zitzatela itsasora" bota eskatu genien.
G.-Erantzunik izan al duzue?
E.-Bai, eta alde askotatik gainera.
a) Industria delegazioak gure inpugnazioa ahula zela esan zigun. Bainan beste idatz-lan bat prestatzeko eta, inpugnazio epetik kanpo bazen ere, beraiei agertzeko. Ez dakigu ezertarako balioko duen edo ez, bainan lanean hasi ginen. "Enbidoari", "euki" esan genion.
b) Iberduerok erantzun xelebrerik azaldu du han eta hemen: Itsasoko ura gradu batez baino gehiago ez dela berotuko eta aldaketa honek ez duela hango bizigunetan eraginik izanen.
G.-Eta zuek zer derizkiozue?
E.-Gradu bat igoko dela? Nongo ura? Itsaso osokoa Garestiegia denez, "torre de refrigeración" delako hori ez omen dute jarriko. Merkera joanez, tubo batez hartuko dute itsasoko ura eta beste tubo batez itzuliko. Irteeera unean ura oso bero egonen dela uste dugu, nahiz eta gero, urrutira, hozten joan. Beraz, non igoko da gradu bat?, handik kilometro batetara?
Ez duela ondorenik izanen?, Nolaz dakite hori? Zer ikasketa egin dituzte? Proiektoan esaten dutenez, hemengo giroa IKASIKO omen dute; Dagoeneko ikasi ote dute?
G.-Beste ezer esan al dute?
E.-Bai, zentral hauek itsaso aldetik bakarrik ikusiko direla turismoa ez omen dute uxatuko. Bapo motel! Noiztik da ikustea beharrezko, kaltegarri izateko? Ikusten ez denari ez al diogu beldur gehiago? Eta intentzio okerreko galdera bat egin daiteke hemen, zergatik aukeratu dituzte hain leku izkutuak, eta azpi-lanen bidez?
Gure azken galderari honela erantzun zioten: radioeraginik duen edo radiaktibitaterik duen hondakinik ez omen dute zortzi urtetan inora botako. Konforme. Eta gero? Radioeraginik duten sustantziek urte askotan irauten dute "bizirik" eta ez dago inolaz ere "hilazterik". Batzuk milaka urteko bizia dute. Zer konpontzen ote digu zortzi urtetan jasotzeak?
Aberiarik ere ez omen dute izanen, garantia osokoak omen dira. Honelako zentraletan aberia edo akzidenterik izateak, itsasoa radioaktibitatez betetzea ekar lezake. Itsasoa radioaktibitatez kutsatuz gero, hango landare edo arrain edo moluskoak jaso eginen lukete eta berauek janaz, gure gorputzera sartuko. Aberia eta akzidenterik izanen ez dela ez lezake inork ziur esan.
Bukatzeko, eguneroko batek Aranzadi Elkartea Gipuzkoako industrializazioaren aurka jokatzen ari dela esan du. Hauxe besterik ez genuen falta; gu gizarajoon beldur dira benetan! Gure beldur dena, zer bidetatik ote dabil? Industrializazioa aipatu dugunez, soziologo eta ekonomistei egin nahi genieke dei. Mintza ditezela, Euskalerriari erregalatu nahi dizkiguten zazpi zentral hoiek zein ondoren ekar ote lezaizkiguketen. Gu biologo bezala mintzo gara.
G.-"Enbidoa" jaso zenutela esan diguzue. Zertan ari zarete orain?
E.-Haruntz-honuntz mogitu gara. Biarritzko "Itsaso Museoan" jo dugu atea; Barcelonako biologi-ikasleek egin dute lan bat; Barcelonan den Margaleff Jaunak ere -munduan den ekologorik ospatsuenetako bat da hau-, agindu digu beste lan bat; Ipar-ameriketara ere bidali ditugu eskaerak, zai gaude.
G.-Eta, zein soluzio bide aurkitzen dituzue?
E.-Guk, gizarteko edonork bezala, protesta eskubidea badugu eta gure egitekoa hori da oraingoz. Proiektoaren eusleak ere galdera hori bera egin izan dute, jendea ixilerazi eta nahasteko. Ez genuke tranpa hortan erortzerik nahi. Soluzioak, hortarako agindua eta dirua hartu duenak eman hebar ditu. Eta inoiz, soluzioak emateko gu gauza garela iruditzen bazaie, ,eman dezaigutela agindua eta dirua eta gogoz eginen dugu lan hori. Bitartean ahalik eta protestarik jatorrena ta serioena egiten saiatuko gara.
Ez al dago argindarra sortzeko beste bide aurreratuagorik eta hobeagorik? Nuklear indarra egin behar bada ere beharrezkoak al ziren Euskal Herrian horrenbeste etxe? Hartuko al du Iberduerok nuklear indarrak dituen arriskuak zaintzeko behar bezalako neurririk?
ARANTZADIk galderak egiten ditu. Iberduerok eman behar ditu erantzunak. Baina, zoritxarrez, galdera hauei etantzunik eman gabe ari da dagoenekoz nuklear etxea jasotzen Lemonizen.
Ez dago eskubiderik. Herriak behar luke hitza honelako arazo larrian. Ez zaio aukerarik eman. Ez dute herri hontako jakintsuek azterketa betarik eta dirurik izan. Ez daiteke honelako arazo larrian azterketarako hilabeteko epea bakarrik eman.
ERRIALDE
Deba herria eta bere inguruak
Honek ere zerbait balio du, bai osasunarentzako eta bai gizartearen onerako.
Biologia aldetik bakarrik azterturik ere...
Itsas aldetik bakarrik ikusiko omen dira...
1, 12


GaiezGizarteaIngurugiroaEkologiaEnergia nukBesteak
EgileezHERRIALDE1Gizartea

Azkenak
Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Irakasle plazen %17 hutsik geratu dira Nafarroako Bigarren Hezkuntzan eta Lanbide Heziketan

473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


2025-08-26 | Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez

Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]


Meatzaldea eta Ezkerraldea ez dira zuen zabortegiak

A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]


Gazara abiatuko da Global Sumud Flotilla, Euskal Herriko ordezkaritzarekin

Ontzidia abuztuaren 31n irtengo da Bartzelonatik. Euskal Herriko lau kide joango dira bertan, munduko beste 40 herrialdeetako solidarioekin batera. 


Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Eguneraketa berriak daude