Arantzadi Elkartea mintzo da
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Nuklear indarrak izan dezazkean ondorioez kezkaturik
Ezaguna da ARANTZADI Elkartea. Ez dugu zer den esan beharrik, Ezta zein jakintsuek osatzen duten ere. Lege eta diru aldeko zailtasunak badituzte ere gogotsu eta tajuz ari dira lanean ARANTZADI Elkarteko lagunak.
Zazpi nuklear etxe jartzera doa Iberduero Bizkaian eta Gipuzkoan. Lehen ere aipatu dugu Zeruko Argian arazo hau, Abenduaren 16koan, hain zuzen ere.
ARANTZADI elkartea izan da arazo hontaz hitza atera duena gure artean. Ez du bere protesta arrazoitzeko betarik eta dirurik eskuartean. Halere eginahalak jotzera doa.
Ez du arazoa soziologia eta ekonomia aldetik aztertzen, biologia aldetik baizik. Alferrik ditu gizonak aurrerapen eta ondasun guztiak lurgainean bizigirorik eta biziarnasarik ez badu.
ARANTZADI hontaz kezkaturik dagoenez gero San Telmo aldera inguratu gara gai honi jorratu on bat emateko asmoz. Arantzadiko mordoska batekin egoteko aukera izan dugu.
a) Inpugnazioa egiteko epea motxegia zela. Holako proiektoentzat beste alderditan, Ipar-ameriketan esate baterako, urtebetetik gorako epea ematen dute. Hemen berriz hilabetekoa izan da.
b) Itsasoko ura hartu, berarekin reaktorea freskatu eta berriro itsasora botatzeko asmoa agertzen da proiektoan. Reaktorea freskatzen bada, sartzen bada, sartzen den ura berotuaz da. 30.000 litro ur hartzen du segundo bakoitzean eta beste hainbeste ur bero bihurtzen itsasora. Ur-berotze honetatik etor daitezkeen arriskuak azaltzen ahalegindu ginen.
d) Nuklear zentrala egiten bazen, "torre de refrigeración" delakoak jartzeko eskatzen genien, horrela itsasora doan ura hoztua joan zedin.
e) Honelako zentralek duten arazorik nagusiena proiektoan agertzen ez zenez gero guk galdera hau egin genien: "Zer egin behar duzue zentralean sortzen diren radioeragina, edo radioaktibitatea duten hondakinekin" Izan ere zentral hauetan, uranioa desegitean, beste sustantzi batzuk sortzen dira eta hauek ere radioaktibitatedun dira. Radioaktibitateak ondoren txarrak ekartzen ditu bai gizon eta bai beste bizidunentzat. "Inolaz ere ez zitzatela itsasora" bota eskatu genien.
a) Industria delegazioak gure inpugnazioa ahula zela esan zigun. Bainan beste idatz-lan bat prestatzeko eta, inpugnazio epetik kanpo bazen ere, beraiei agertzeko. Ez dakigu ezertarako balioko duen edo ez, bainan lanean hasi ginen. "Enbidoari", "euki" esan genion.
b) Iberduerok erantzun xelebrerik azaldu du han eta hemen: Itsasoko ura gradu batez baino gehiago ez dela berotuko eta aldaketa honek ez duela hango bizigunetan eraginik izanen.
Ez duela ondorenik izanen?, Nolaz dakite hori? Zer ikasketa egin dituzte? Proiektoan esaten dutenez, hemengo giroa IKASIKO omen dute; Dagoeneko ikasi ote dute?
Gure azken galderari honela erantzun zioten: radioeraginik duen edo radiaktibitaterik duen hondakinik ez omen dute zortzi urtetan inora botako. Konforme. Eta gero? Radioeraginik duten sustantziek urte askotan irauten dute "bizirik" eta ez dago inolaz ere "hilazterik". Batzuk milaka urteko bizia dute. Zer konpontzen ote digu zortzi urtetan jasotzeak?
Aberiarik ere ez omen dute izanen, garantia osokoak omen dira. Honelako zentraletan aberia edo akzidenterik izateak, itsasoa radioaktibitatez betetzea ekar lezake. Itsasoa radioaktibitatez kutsatuz gero, hango landare edo arrain edo moluskoak jaso eginen lukete eta berauek janaz, gure gorputzera sartuko. Aberia eta akzidenterik izanen ez dela ez lezake inork ziur esan.
Bukatzeko, eguneroko batek Aranzadi Elkartea Gipuzkoako industrializazioaren aurka jokatzen ari dela esan du. Hauxe besterik ez genuen falta; gu gizarajoon beldur dira benetan! Gure beldur dena, zer bidetatik ote dabil? Industrializazioa aipatu dugunez, soziologo eta ekonomistei egin nahi genieke dei. Mintza ditezela, Euskalerriari erregalatu nahi dizkiguten zazpi zentral hoiek zein ondoren ekar ote lezaizkiguketen. Gu biologo bezala mintzo gara.
ARANTZADIk galderak egiten ditu. Iberduerok eman behar ditu erantzunak. Baina, zoritxarrez, galdera hauei etantzunik eman gabe ari da dagoenekoz nuklear etxea jasotzen Lemonizen.
Ez dago eskubiderik. Herriak behar luke hitza honelako arazo larrian. Ez zaio aukerarik eman. Ez dute herri hontako jakintsuek azterketa betarik eta dirurik izan. Ez daiteke honelako arazo larrian azterketarako hilabeteko epea bakarrik eman.
Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.
Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]
3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.
Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]
Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.
Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.
Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?
Zapalduen... [+]
60 bat estatu eta gobernu buru elkartu dira Nizan (Frantziako Estatua) Ozeanoei buruzko Nazio Batuen Konferentziaren kari. Donald Trumpek itsas hondoen esplorazio eta erauzketa komertziala baimendu eta TMC enpresa kanadarrarekin tratua bideratu berri duen honetan –baita... [+]
Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]
Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]
Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]
Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]
Ascension uhartea, 1725eko maiatzaren 5a. “Holandar ontziteriako komandantearen eta kapitainen aginduz, ni, Leendert Hasenbosch, uharte bakartu honetan lehorreratu naute, nire zorigaitzerako”.
Herbeheretar marinela, 1695ean Hagan jaioa, Ekialdeko... [+]