«Alkar Errespetatzen Asi Bagera, Pauso Luzea Eman Degula, Uste Det»


1964ko martxoaren 15ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Raul Leoni, Benezuelako lehendakari berriari elkarrizketa
«Alkar Errespetatzen Asi Bagera, Pauso Luzea Eman Degula, Uste Det»
Leoni Jaunak Z. ARGIA'renzat bakarrik egindako deklarazioak
Raul Leoni,benezolarrak ankeratu duten lendakari berri­a, gizen sendo, arpegi zabal, kaska seil bat da. Itz mantzoa izan arren (Caracas'tarrak egin dituzte orretzas makiña bat txiste) lege-gizon argia da ta orretzaz gañera politika llangile aundia, esku-garbia ta pamili gixon ona.
Ba'nekian berarekin itzegiteko denbora asko ez neutela. Ba'dauzka gizen onek amaikatxo bat eginbear orain.
–Uste al'dezu (galdetu nion) erri onek luzaroko pake bidea artu duala?
–Bai. Ta esango dizut zergatik Batetik, bakoitzak bere iritxia esateko egokiera izan duela­, ta nere anheratzea erriaren naia izan da; bestetik, nere aurka egin dutenak ere demokrata garbiak bezela artu dute erriaren erabakia, ta ba'dakigu danok demokrazi au aurrera ateratzeko alkar lagundu bear diogula. Alkar errespetatzen ikasten asi ba'gera, jendea bezela bititzeko aurrerako pauso luzea eman degula uste det.
–Ta ejerzitoa?
–Ejerzitoa izan da, ezIi ba'gorde, gure erri oletan luzaroan gauzak bere gixa erabaki dituana; bañan mundua asko aldatu da ta arma gizanak ere asko ikasi dute. Gaur ez dago erriaren laguntza gabe gobernatzerik; eta erriaren aurka, berriz, oraindik gutxiago. Gaurko egunean ez dago zigorrarekin erririk autrera eramaterik; fabrika bat zigorrez beartutako langilleekin aurrera eraman exin dan bezela. Ez al'da ala?
–Bai, ala uste det.
–Gaurko egunean erriak gizentzen ari dira, ta bere buruen jabe egiten ari dira. Begira' zazu Aprikara, Ameriteta'n bertan, mundu zear nun nai. Ta zenbat eta aurrerapen eta kultura geiago, orduan eta buru tenteago. Ta ori ejerziteak ba'daki. Ta arma gizenak berak ere erriarekin batera aldatzen ari dira.
–Ez daukazu, orduan, alde orretatik bildurik?
–Ejerzitoa erri bateko instituzio bat da, ez dauka errito politikan zertan zarturik. Armak, erriak berak emanak ditu; ta ori erria bera zaintzeko, ez zapaltzeko. Erriak bere tokian jartzen ikasten badu, ejerzitoak berak ere ikasiko du. Ta danontzat obe. Gogoratzen al zera diktadura garaien erriak nolako maskarekin arma gizonei begiratzen zien? Alan zen. Eta ikusten al'dezu, berriz, erriak nolako lagun bezela danzkan orain? Ba'diperentzi ori berak ere ikusten dute. Ez al'deriztzozu? Demokrazian bizitzearekin ez dute arma gionak errespetua ta maitasuna irabazi besterik egiten.
–Ta komunistak?
–Oiek beti izango dira gure arerio. Ba'dakite eskuiko diktadura batekin danak alkar artzera boartzen giItuztela, bai, ta ori komeni zaiote, eskuiko diktadura bat gero sekérreko bat justifikatzeko. Castro nork ekarri zuan Cuba'n? Batista'k. Ori ikusten ez duana itxua dago. Erria nagusi dala, berriz, berak eskeintzen ari diran ganzak gu ari gera ematen odolik ixuri gabe ta beren diktadura gorriaren kolla re lotzagarti ori gizenen lepoetatik erantzi gabe. Ta ori ezin dute eraman. Orregatik, oraingo beren ilketa ta lapurretekin, berak ari dira bere burua akatzen.
–Ta ekuiko militar zaleak?
–Oienak ere egin du. Dirua, nola nai dirua, da bere gosea!
Justizirik ez dute nai, ametzetan ere. Besteei ematen zaiotena berei kentzen zaiotela uste bai dute! Ta egia da, gañera! Bañan berea dala uste duten aberastasona ez baita berea! Aberastesan ori dena eskubia, sozial-kristauak eta abar, na baita. Gaur, zarionez, edtazko demokrazi bidean garbi ta zintzo ari dira lanean, eta militar zale ta diru-zale eskubia asko txikitu ta baztertu da.
–Ta selalkristauak?
–Caldera gixon jatórra da, ta nere lapuna; bere partiduak berebiiko lana egin du, ta bere partiduak eta mereak ba'dituzte makiña bat gauza alkarrekin. Alhar errepetatzen ikasi degu, bai, ta uste det autrerakoan alkar ibiliko gerala; itentetzen degu. Baídanha premia ta!
Leoni'k ba'dauzka orain dezena bat gizen aldamenean, beren efinbearretarako zai, ta (bere etxean baita) zazpi bat urteko semetxoa, Alvaro, ere io zaio belaunetara.
–Bukatzeko (esaten diot): ta Eliza?
–Biar nua kardenalarekin itzegitera. Or ez dago diperenizirik. Ta berriz ere esaten dizut, alkar errespetatzen degu, bakoitza berean, eta gogo onek irauten duan bitartean gure erria ez da bidean geratuko. Ba'dakizu zer ez degun egin bear?
–Zer?
–Atzera geiegi begiratu. Atzetik datorkigun ikasbidea artu bear degu, bai, bañan atzera geiegi begiratzen ba'degu estropozo egin genezake. Ez al'dezu uste?
–Bai (esan nion).
Ta eskeñi ziran esku lodi ura estutu nion.
Bejon doizula, Leoni lendakari berria.
4

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaVENEZUELA
PertsonaiazLEONI1

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude