Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
asteazkena 2024ko maiatzaren 08an
Zaharrak eta gazteak dantzan jatzen dituen soiñua
-Sakabi eta Egañazpi izenez ezagutze zaituzte jendeak, izango duzue noski batailo izena?
-Bai, bai, batailatuak gaude. Ni Faustino Azpiazu Salegi nauzue, baina Sakabi deitzen dit mundu guztiak, hori bait da nere jaiotzetxearen izena. Itziarkoa naiz Lasturko partekoa. Orain Azpeitian bizi naiz ezkonduta.
-Eta zu, Egañazpi?
-Nik Joxe Mari Urkola dut izena, baina Egañazpi esaten didate denak. Aizarnako "Egañazpi" baserrian sortua eta bizia bait naiz. Gaur Zestuan bizi naiz ezkonduta.
-Hamalau edo hamabosten bat urtekin hasi nintzan pandero joken. Etxean arkitu nuen erdoitutako bandeja zahar batekin hasi nintzan. Neri, berriz, soiñua jotzeko sekulako irrika sortu zitzaidan hamarren bat urte nituenean. Erlo mendira joan giñan San Iñaziotan. Tribitilari bat ari zan jo eta jo. Zearo zoratu nintzan. Etxera etorritakoan ez nion pakerik eman aita zanari, soiñua erosi arte. Nere osaba Anton Baltzola, trikitilariak, lagundurik erosi nuen nere aurreneko soiñua, Donostiar..
-Zuek biok batera ibilli ohi zerate gehienetan Noiztik hasi ziñaten?
-Santa Engrazin ezagutu genduen elkar. Han lagun egin giñan. Handik hasi giñan batetik bestera, erromeriz erromeri. Amasei-amazazpiren bat urtekin hasi giñan. Gogoan dauzkagu oraindik gure lehenengo erromeri tokiak: Madariaga, Ayako Altzola, Iturriotz, Santa Engrazi...
-Solfeorik bai al dakizute?
-Ez, beti belarriz jo izan dugu. Gero jakin genduen solfeoa zer zan.-Posik ikasiko genduke, baina zahartu egin gera. Lehen oartu bagina ikasiko genduen, baina gaur damua edukitzea alferrik da.
-Baina ikasteko maisuren batzuk izango zenituzten? Batez ere zuk, trikitixa jo behar duzun horrek? Ez da berriketa izango noski, trikitixa jotzea?
-Bai aurrenekoa nere osaba Antton Balzola zana, izan nuen. Bizpairu gira egin nizkion, baina hirugarrengoan Madarixa Txikiarengana bidaldu ninduen. Ez omen zuen nere soinu onekin asmatzen. Ez omen zitzaidan buruan sartzen. Madaruxarekin jardun nintzan puska batean, Donostiako sariketan aurten izan dan horrekin berberarekin. Gero Elgetarengana bidaldu ninduten. Hauxe izan zan nere hirugarrengo maixua. Zazpirenbat aldiz edo honelatsu joan nintzaion. Gero gerrara joan behar izan nuen. Han soinuaren doinu alaien ordez tiro hots goibelak entzun behar izan nituen .
-Zuek lehengo eta oraingo erromeriak ezagutu dituzue? Alderik ikusten al duzue?
-Bai haundia. Gure gazte denboran jendea dantza zaleagoa zan. Jendea dantzarako irrikatzen egoten zan. Ez zan dantzan aspertzen. Eta hori behar de soiñu-joleak. Jendea jo eta ke dantzan. Bestela gogogabetu egiten da. Larogeita hemezortzi pieza jotake egunak baditugu. Asko galdu da dantza sueltoa. Jendeak ez daki dantzan. Eta hau negargarria da.
-Izan al da trikitixa jotzeko eran aldaketarik?
-Bai, lehengo trikitilariak bi edo hiru doiñutan bakarrik jotzen zuten. Gaur egun Elgeta da denon maisua.Bost edo sei doñu edo tonu gehiago ateratzen zizkion honek bere soiñuai. Harengandik ikasi dugu denok. Guk gaur dakiguna Elgetari zor diogu.
-Nola ikusten duzue trikitilarien etorkizuna ?
-Gaizki. Laister soiñurik egingo duenik ere ez da izango. Lehen Donostian eta Bilbaon egiten ziran seiñu txikiak. Donostiahoak soiñu goxoa zuten. Bilbao-koak, berriz, erretxiña. Gaiñera amaitzen ari dira plazaetako danizalo Dantza-toki itxietako joera itsua hartu du jendeak
-Ez al zaizue iruditzen berriro jendearen gogoa esnatu ditekeala eta ostera dantza hanetarako joera sortu ?
-Bai. Gure ustez trikitixa galtzen danean zerbait haundia galdu dala uste dugu Euskal Herrian. Soiñu hauxe da zaharrak eta gazteak dantzan jartzen dituen soiñua. Alde haundikoak gatoz gauza guztietan zaharrok eta gazteok, baiña soiñu honen eragifiak danon odola irakiten ipintzen duela esango genduke. Trlkitixa dela uste dugu dantzari euskal giroan eutsi dezaiokean soiñua. Honek eragin arazten duen dantza gaurko gazteen gogokoa dela uste dugu: dantza bizia, alaia, berri-berria, gaurkoa. Hauxe dela uste dugu behin ere zahartzen ez dan dantza.
-Nola indartu ditekeala derizkiozue?
-Donostiako Trinitate plazan izan zan sariketaren autzekoak ez lirake txarrak. Ez eta Usurbilgo kaletan egiten duzutena egitea ere. Nola alaitzen duten herria trikitixak, panderoak eta koplak! Euskal kutsu gehiago eman behar zaie gure herrietako jaiek Eutsi egin behar zaie gure euskal erromeriei.
-Ari al da jende gazterik jotzen ikasten ?
-Bai, ari dira trikitilari berriak sortzen. Ez da galduko guk hain maitea dugun seiñu txikia. Eta ez dugu uste jendeak ere dantza han galduko duenik.
ANDATZA.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Jonathan Cook
#2
Mikel Garcia Idiakez
#3
Xabier Letona Biteri
#4
Euskal Irratiak
#5
Palestinarekiko Erantzukizuna Plataforma
Azkenak
2024-05-12
Urko Apaolaza Avila
Koopfabrika
Kooperatiba eraldatzaileen harrobia
Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.
Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]
2024-05-12
Nerea Menor
Ghayath Almadhoun
"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"
Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]
2024-05-12
Estitxu Eizagirre
Amillubiren festa maiatzaren 11n
Lurra taupaka hasiko da
Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]
2024-05-12
Amets Aranguren Arrieta
Pastoral bat Iruñearendako
Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]
2024-05-12
Urko Apaolaza Avila
'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua
Ekonomiaren adjektibo guztiak
10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]
Eguneraketa berriak daude