Zabalegi, Gaur Eta Biar


1970ko irailaren 13an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Zabalegi nekazari eskolaz
Zuzendariakin Izketan
Zabalegi, Gaur Eta Biar
Urtearen buruan, beiñ baño geiagotan Z. A.-k artu oi du Zabalegiko Zuzendariaren deia. Gizon onek Zubia jaunak, ondo bait daki gauzak egitea bezain garrantzitsua dala jandeari aditzera ematea. Bera egunkari-lanetan ere iaioa bait-dugu.
Urte batzuk badira gizon au ezagutzen dugula. Jaiotzez zumaiarra dugu, naiz-ta, ikasi bearrak eragin-da, beste asko bezela urte luzetan erritik kanpo bizi bearra izan. Geroztik, Gipuzkoa-n jarri zan lanean eta, beste lanak utzita, azkeneko lau urte auetan, Zabalegi, nekazari-eskolaren zuzendari dugu. Gaztea oraindik –ogei t'amarren bat urte?– baiña ikastez eta jardutez nekazari problemen berri ondo dakiena eta daukan bezelako leku baterako gizon egokia.
Ikast-urte berria badatorrela-ta deitu gaitu baserritarrei dei bat egin dezaiegun, auek beren seme-alabak Zabalegira bialdu ditzaten. Dei egiñaz gaiñera, galdera batzuk egiteko aprobetxatu nai dugu aukera au. Izan ere orrelako eskola batetan gertatzen dana, euskaldun guztientzat jakingarri bait da.
Zabalegiren Ondorenak
-Zabalegi ireki zala urte batzuk badira. Pozik al zaudete ondorenakin?
-Bai, zortzi urte da eskola asi zala eta geroztik 112 mutil ta 91 neska pasatu dira emendik. Beste aldetik pasatu diranak, aurten atera dugun "Baserriko Irabazpideak" izeneko liburuan ikusi dezakezunez Gipuzkoa osoan zabaldurik daude tartean bizkaitar, arabar ta nafar batzuk daudela. Gauzak ola ikusteak poza ematen badigu ere, ez gaitu zearo asetzen.
–Pasatako mutli ta neskaok zer egiten dute? Auekin artuemanik eta auen berririk bai al duzue?
-Bakarkako artu-emanak segitzen dute –ontarako Zabalegi beti dago irekia– eta ortaz gaiñera, Izandakoen Elkarte bat ere badago. Azken urteotan billera batzuk egin dira eta billera auetan jende franko bildu ere bai. Aurtengo urte ontan eta ikasleak berak egindako azterketa bati esker, azkeneko iru urte auetan pasatu diranen berri zeatzago jakin dugu. Ara erantzunak:
Nesketan: 22 baserrian, 15 neskame ta udarako serbitzuetan, 6 taillerretan ta 4 ikasten. Danera 47.
Mutilletan: 63 baserrian, 15 taller ta ofizio-lanetan, ta 4 transporteetan. Danera 82.
Kontu auetan, mutillen artear lautatik iru baserrian segitzen dute. Nesketan, berriz, erdiak baiño gutxiago.
–Eta onekin etzaudete konforme?
–Ez gaude eta ezin giñezke egon. Mutillen gora-beerakin ainbestean baiña ez neskerenakin. Kontu egin zazu, 22 auetatik baserrian seguru xamar geldituko diranak, oraingoz beintzat, ezkondutako lau bakar oiek dirala. Beste 18 oiek zer izango diran, Jaungoikoak jakin. Eta emen dator gure kezka, nola eta zertarako preparatu bear ditu Zabalegik baserriko alaba oiek? Ez da erraza erantzuten.
-Jakiña, eskola batek erin aseguratu lezaioke etorkizuna iñori. Ori ez -da bere egitekoa. Baiña, baserrian gelditu diran auen artean ezer berririk sumatzen al da?
–Zenbait etxetan berritze batzuk sumatzen dira baiña, gazte auek gurasoen mende bizi dira ia askotan naiz-ta gazteak gauzak beste erara egiteko gogoa izan ta ortarako preparatuak egon, ezin dute erabakirik artu, ez dago bere esku. Zabalegiren ondorena gai ontan denborakin ikusiko da. Alare ejenplo politak ezagutzen ditugu. Poz aundiagoa ematen digu, emendik pasatako mutil ta neskak gau-eskoletan eta beste ekintza ta taldeetan- ikusteak. Ugarituko al dira orrela jokatzen duten mutil ta neskak.
Zenbait Zailtasun
-Nai zendutekeen ori aurrera ateratzeko zailtasun batzuekin topo egingo duzue noski. Nolakoak dira zailtasun oiek?
–Era askotakoak dira zailtasun oiek.
–Ikasleak billatzea, gauza erraza al da?
-Ez orixe. Egunkariz, asterokoz, irratiz ta'rrez aalegiñak egiten ditugu. Ortaz gaiñera, maisu-maistren bitartez, apaizen bitartez karten bitartez saiatzen gera eskolaren berri eman ta deiak egiten. Alare, eskola botetzeko, ainbeste ikasle, naiko lanakin osatzen dira. Eta, gogoan izan, Zabalegi betetze utsarekin, baserrirako diran gazte asko gelditzen dirala nekazari-gaiak ikasi gabe.
–Eta etortzen diranekin zer?
–Ez da alferrikakoa zure galdera ori. Alde batetik, etortzen diran guztiak, eskola-gaietan eskatzen dan mailla ez dutela izaten. Au dala-ta, ordu luze asko joaten zaizkigu, leenengo maillako eskolan ikasi-bearrezkoak irakasten. Auek berak, geiago dakitenei martxa azkar bat artzen ez die uzten. Beraz ikastaroa ez da bear bezela aprobetxatzen. Beste aldetik, berriz, ikastaroa, oso motza–iru illabete t'erdi– dala ez aaztu.
Etorkizunari Begira
–Oztopo ta zailtasun batzuk ikusi ditugu. Zoritxarrez, geiago ere izango dlira. Aueri arpegi emateko zer asmo dituzue?
–Zailtasun faltarik ez dago, ez. Gure asmoak, berriz, auetxek dituzu:
1-ik. Preparazio eskasari arpegi emateko, sarrera-urte bereizi bat jarri. Au da eskola-gaietan, au edo ura dala-ta, motz xamar datozenak :ez ditugu kalean utziko. Izena ematen dutenekin bi talde egingo ditugu. Eskola gutxikin datozenek, preparazio edo sarrera urte bat egingo dute urrengo urtean Zabalegiko gaieri lotzeko. Obeto datozenak, bereala ekingo diote 1-go urteari.
2-ik. Ikastaroa, gaurko beste profesio-erakusketak nola egiten diran ikusita, tarterik gabe egin beharko da, urtea obeto aprobetxatzeko eta 2 urteren buruan, mailla egoki bat iristeko.
3-ik. Denbora geiago izanik, oraingo irakaskintzako lege berriak eskatzen duena, emateko gauza izango gerala uste dugu. Au da gerora begira gaurkoz darabilgun ametsa: Zabalegi-eskola, leen maillako profesio-eskola bat egin; ez noski edozein profesio irakasteko nekazari-profesioa irakasteko baizik. Zabalegi, lege berrien moldetan sartuko da eta ematen dana, ministeritzak ontzat emandakoa izango da eta emen egiten dana, gure asmoak ala dira beintzat, ministeritzak onartuak izango dira.
–Eta berritze auek noizko ditugu?
–Gauza batzurekin, aurtengo urte ontan bertan asi nai genduke. Saguru, bearrik bada beintzat, leen esandako sarrera-urte orrekin.
–Negu guzia eskolan pasatze ori, 2-garren urtekoentzat eta oraingoz prueba bezela, datorren urterako jarri nai genduke eskabiderik badago beintzat.
–Ministeri'ko legeetan sartze ori geroxeago etorriko da. Baiña gogo faltarik ez dago gure aldetik beintzat.
Badakizute beraz. Zabalegin ez daude lo eta ez da leengoan segitzekotan ere: Baserrirako asmotan zabiltzatenak, aukera au ez galdu. Ikasi bear ikaragarria dauka geroko baserritarrak. Oraindik garaiz zabiltzatenok, eman zuen izenak eta jarri zuen buruak jakintza-bidean. Baserritarrei lan egitea bakarrik ez zaie eskatzen baizik, batez ere, buruz lan egitea.
Martin Barandiaran
Ikast-urte berria badator gure mutillentzat
Zabalegi, nekazari-eskola
12

GaiezEkonomiaLehen sektoNekazaritza
EgileezBARANDIARA3Ekonomia

Azkenak
Konstituzioa aldatu eta betiereko presidente bihurtzeko ateak zabaldu ditu Nayib Bukelek

Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.


20.000 sinadura bildu dituzte txosnak Euskal Herriko ondare immaterial izendatzeko

Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]


Sarek eta Etxeratek mobilizazioak egin dituzte Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan

Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte. 


NBEren Segurtasun Kontseilua Gazan bahituta dauden israeldarrez mintzatuko da asteartean

Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]


AEBn euskararen irakaskuntza bultzatzeko akordioa sinatu dute Etxepare Euskal Institutuak eta NABOk

Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]


2025-08-04 | Behe Banda
Kale estuak dituzten hiriak

Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]


Turismoaren negozioaren aurka mobilizatu dira Zarautzen

"Gure herria izugarrizko irabazi-iturria da turismotik negozioa egiten dutenentzat. Bertako langileok, berriz, horren albo-kalteak jasaten ditugu: miseria eta esplotazioa", seinalatu dute mobilizazioa deitu duten Kontseilu Sozialistak eta Etxebizitza Sindikatu... [+]


Requiem batekin abiatzea?

Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]


Fusilatutako bi pertsonaren gorpuzkiak atera dituzte Muniainen

Gorpuzkiak aurkitu eta lurpetik atera ahal izateko ezinbestekoa izan da Gesalaz Muniango bi bizilagunen testigantza: Lucio eta Domingo Zabalza anaiek adierazi zuten, haur zirela, hainbat pertsona lurperatu zituztela leku horretan Guesalazko haranean, herri horretako... [+]


2025-08-04 | Gedar
“Sinpatiaren Festak” Lizarran: erasoak Bajadika alternatiboari

Ukabilkadak, bultzadak, blokeoa, izotz jaurtiketak eta abar jasan behar izan dituzte Bajadika aldarrikatzailea egin duten pertsonek.


HAMABI URTEZ ETXEA EZKUTALEKU
“Zorte asko ukan dugu, eta bizitza interesgarria”

Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]


Auzo ibilbideak (V)
Baiona Ttipia: babes eta arnasgune

Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]


Auzo ibilbideak (IV)
Adurtza: adreiluzko itsasoa

Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]


Auzo ibilbideak (III)
Txantrea: konfliktiboa, eta zer!

Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]


Auzo ibilbideak (II)
Egia: aldapa alai bat

Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene...  70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]


Eguneraketa berriak daude