Gaza barneko errealitateen berri dakar From Ground Zero-k.

Rashid Masharawik bultzatutako proiektua da. Bera gazatarra da, bere familia guzia du Gazan. Urriaren 7aren biharamunak ikustearekin, laster ohartu ginen gazatarren hitza ez zela entzuna, zenbaki hutsak zirela, eta horregatik nahi izan dugu istorioak kontatzeko aukera sortu. Gaza barneko hitza kanpora aterarazi dugu eta aurpegiak eta biziak jarri dizkiegu zenbaki horiei. Biziki berezia da, zinegileek beren biziaz erakutsi nahi izan dutena jaso dugulako, eta aldi berean, artxibo-dokumentuak direlako, garai horri buruzko testigantzak dira, betirako geldituko direnak. Rashidek dioen gisara, beraien eta hurbilekoen biziak salbatu nahian dabiltzala, beren historia salbatu nahian gabiltza gu.

Urte bat pasa da grabaketetatik, eta dramak berdin dirau. Nola ikusten dituzue zinegileak?

Egoera ez da batere erraza, ahumanoa da Gazako errealitatea. Sorry Cinema film laburrean erraten du, baina Gazan suerteak egiten du bizirik segitzen duzula. Emozionalki eta psikologikoki ez dira batere-batere ongi, denak dira hondatuak. Gosete handia bada, dena dute eskas. Su-etena arte bazuten filmean ageri den dinamika hori, menia etorri arte irauteko borondate hori; baina su-etena hautsiz geroztik, egoera biziki-biziki konplikatu zaie. Hastapenean baino zailtasun gehiago dugu non diren jakiteko. Astez aste mehatzen ikusten ditugu. Batzuk izugarri eri egon dira, baina bizirik segitzen dute. Bizirik badira ere, gaizki dira. Gazan ezin duzu ongi izan, ezinezkoa da. Baina, aldi berean, esperantzari eta biziari lotzeko duten gaitasuna ikusita, pentsatzen dut ez digutela dena erraten. Biziki duinak dira eta duintasun hori ageri da filmean.

Nazioartea isilik dabil. Horri begira zer sentitzen duzue zuek, Rashid Masharawik eta zuk?

Hasteko, haientzat iraun behar dugu guk. Hori zor diegu. Baina, egia da zaila dela, ezintasun sentimendu handia dugu. Bigarren film baten egiteko erabakia hartu dugu, lekukotasunak aterarazten segitzeko. Aldi berean, From Ground Zero-ren emanaldietan egoten gara eta ikusten dugu jendea badela proiekzioetan. Publikokoek beraien ezintasun sentimendua partekatzen digute ere, baina, jakin behar dute hor izate hutsa biziki inportantea dela. Proiekzio guzien berri ematen diegu zinegileei, ikus dezaten ez direla bakarrik. Filmak bide luzea egin du eta poza eragin die. Oscar Sarietarako hautatua izana gauza handia izan zen beraientzat, entzunak izanaren sentsazioa zutelako.

Oposiziorik ukan duzue bidean?

Bidea moztu gabe ere, existitzen ez bazina bezala egiten duten horien jarrera da oposiziorik bortitzena. Nire ustez egitasmo ikaragarria da From Ground Zero, eta ez dugu ulertzen nolaz festibal batzuek ez dioten arretarik bideratu, hain justu, baldintza gogorretan egindako pelikulak argiratzea delarik haien zeregina. Adibidez, Cannes Festibalak erabateko blackout-a egin digu. Baina, bestelako oposizioei buruz, ez dugu intimidaziorik jaso, ez bada AEBetan momentu batean bideraturiko aurkako kanpaina.
Bigarren filmari begira ez zarete beldur? Israelek presio gehiago jarriko duelakoan edo bonben jomuga izanen zaretelakoan?
Gisa horretako presioen berri ez digute helarazi Gazatik. Haatik, badakit orain arte Rashidek [Masharawi] nahi izan dituelarik grabaketak gelditu, beraiek ziotela ezetz, aitzina segitu nahi zutela. Dena dela, ezin jakin hilik ala bizirik segituko duzun Gazan, beraz horrela kokatzen dira:  hiltzekotan, behintzat zerbait kontaturik hil nazatela.
Zinemagintzan duten lehen esperientzia izan da batzuentzat, eta gustatzen zaiela deskubritu dute. Bizi dutena adierazteko, erakusteko eta partekatzeko kamerak duen botereaz jabetu dira. Naturalki egin da bigarren filmerako jauzia eta zinegile berekin segitzen dugu, beste istorio batzuk dituztelako kontatzeko.

Eta nola doa Palestinako zinegintza?

Finantzamenduei eta sariei dagokionez, 2023ko urriaz geroztik ikusten duguna da ondoko filmei bideratuko zaizkiela: erbestealdian diren palestinarrez mintzo direnak, Palestinan filmatuak ez direnak eta koprodukzioa dutenak, finean, bi begirada ukanik justuagoak izango balira bezala. Bilakaera hori begi-bistakoa da. Bestalde, zulo bat egonen da film palestinarren ekoizpenean, ez delako, behintzat Frantziaren eta Alemaniaren partetik, ia finantzamendurik egon 2023ko urriaz geroztik.