Maien urdinak ez du misteriorik

  • Maientzat kolore urdina garrantzitsua zen; besteak beste, sakrifizioarekin lotuta zegoen, eta biktimak goitik behera urdinez estaltzen zituzten hil baino lehen.

Maien urdin berezi horren jatorria argitu gabeko misterioa izan da mende luzez mendebaldekoentzat, beharbada itsas urdinarekiko obsesioak elikatuta. Baina 2010ean Dean Arnold antropologoak maiek urdina lortzeko erabiltzen zuten teknika aurkitu zuen: indigoa eta paligorskita nahasten zituzten.

2017ko ikerlan batek argitu zuen paligorskita nondik ateratzen zuten: Chichen Itzako urdina Salacuim meatzetik lortzen zuten eta Palenquekoa, aldiz, Ticul meatzetik. Meatzeak hirietatik gertu zeuden eta ez zen teknologia aurreraturik behar minerala erauzteko. Hala, urdin maia eder hura erraz eta merke ekoizten zuten.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude