Lan baldintza kaskarren eremutik bereizi nahian, kaka-lana erabiliko dut bullshit job itzultzeko. Bata eta bestea, baldintza txarrak eta kaka-lana ez baitira izaten eskutik doazen lagunak.

Norbait Beppo garbitzaileaz oroitzen bada, Momoren lagun onenetako hartaz, automatikoki daki lanbidez garbitzailea dela. Beti soinean darama lanbidea, lehen jantzian: Izenean. Eguna argitu aurreko orduetan erraztatzen ditu hiriko kaleak. Momoren lagunak, Beppo garbitzaileak, badaki erabat beharrezkoa den lana egiten duela. Antza, horixe jakin nahiko luke jende gehienak ere.

Wall Street kalea baino gehiago da; kalea baino, tropo: Metonimia, irudi, sinbolo. Occupy Wall Street mugimenduarekin oso lotuta ibili zen David Graeber-ek ekarri du kaka-lanaren gaia bere azken liburuan. Bildu dituen datuen eta inpresioen arabera gero eta jende gehiagok kaka-lantzat dauka egunean zortzi orduz egiten duen hori. Graeberren kalkuluek langileen heren batetik gorako taldea erakusten dute. Langileak berak egiten duenari zentzurik ikusten ez dionean edo egiten duena kaltegarria iruditzen zaionean, kaka-lana egiten duela sentitzen du. Subjektiboa da kontua: egiten dutena kaltegarritzat jotzen ez duten heinean, mafiosoak eta inbertsio funtsetako zuzendariak ez dira talde horretan sartzen.

Zuzendaritza eta administrazio postuetan, finantza sektorean eta publizitatean lan egiten dutenez ari da Graeber batez ere. Ez dira nire munduak. Idazteak ezin du kaka-lana izan, hasteko, Graeber ordainduta dauden lanez ari delako. Aldeak alde, egunaren zati handi batean egiten duzun horrek inolako zentzurik ote duen ez jakitea zein gogorra den bizi izan dut nire azalean. Azalean ez, hezurretan ere ez, beste nonbait bizi den ezinegon mota da. Beste zer hori hauts dezakeena.

Goizetan ikusten nituen kale-garbitzaileen azalean sartu nahi nuen. Halako lan bat izan. Beppo garbitzaileak egiten duen bezala, erratza pasatzen duen bitartean pentsamenduak buruan dantzan dabilzkiola. Haren aholkuari jaramon eginez, garbitzeko dagoen hurrengo kale-zatiari soilik begiratuz, eta ez kalearen amaierari.

Edo Lucia Berlinen Garbitzaileentzako eskuliburua ipuineko emakumeak erakartzen ninduen, hil zaion senarrak utzi dion hutsunea sentitzeko, dolua egiteko, denbora hartzen duenean besteen etxeak garbitzen dituen bitartean. Ezin da lan askotan halakorik egin.

Besteentzat garbitzeak emantzipaziorako bidean jarri ditu emakume asko. Etxetik atera eta beste emakume batzuekin egoteko bidea ere bada lanera joateko egiten den hori. Lucia Berlinek bere ipuinean dio ikasketak dituenarentzat ez dela erraza halako lana topatzea. Ez hori bakarrik, ikasketak ditugunok beste itxaropen batzuk izaten ditugu. Soilik etsita gaudenean iruditzen zaigu aukera ona garbitzaile lanetan hastea.

Zer egiten dugun galdetzen digutenean, zer erantzun jakin nahi dugu. Hala ez denean, Graeberren kaka-lanak irensten gaituenean, gaixotu egiten gara. Denboraren geruza gehituz, eta Sennet soziologoaren tesietako bat nire hitzetan emanez, gure lan-bizitzaren kontakizuna asmatu ezin dugunean, urratu egiten zaigu izaera.

Ondo ordaindutako kaka-lana ez da jomuga. Baina gizarteak behar duen zerbait egiten dutenek, ez dute zertan konbentzimendu horrekin kontentatu behar. Lanen arteko bereizketa hau subjektiboa izanagatik, badaude orientatzen laguntzen duten seinaleak: kolektibo gisa greba eginez gero, norbait jabetuko litzateke lanuzteaz?